EYT'liye çifte tazminat: Maaşa göre kim ne kadar kıdem tazminatı alacak?
EYT' emeklilik başvurusunu 1.6 milyonu aşkın kişi tamamladı. İlk ödemelerin başladığı süreçte bu kişilerin bir kısmı tazminatını alarak işten ayrıldı. Kıdem tazminatı ile ilgili en çok merak edilen konuların başında çalışanların ikinci kez nasıl alabileceği araştırılıyor. İşte detaylar...
EYT' emeklilik başvurusunu 1.6 milyonu aşkın kişi tamamladı. İlk ödemelerin başladığı süreçte bu kişilerin bir kısmı tazminatını alarak işten ayrıldı. Kıdem tazminatı ile ilgili en çok merak edilen konuların başında çalışanların ikinci kez nasıl alabileceği araştırılıyor. Peki tazminatını alıp çalışmaya devam eden kişi nasıl ikinci kez tazminat alabilir? İhbar tazminatı nasıl hesaplanır?
İKİNCİ KEZ TAZMİNAT ALINABİLİR Mİ?
Emekli olduktan sonra tazminatını alıp çalışmaya devam edenlerin, kıdemi sıfırlandığı için tazminat alabilmesi için işyerinde 1 yılı doldurması gerekiyor. Yani 1 yıl dolmadan tazminat alınamaz.
Eğer işçi 1 yılı doldurup tazminat almayı gerektirecek haklı sebeple işten ayrılır veya işveren iş sözleşmesini sonlandırırsa kıdem tazminatı alabilir. Tazminat son brüt ücret üzerinden hesaplanır. Ancak emekli olurken kıdem tazminatını alıp çalışmaya devam edenler eğer istifa ederse ikinci kez tazminat alamıyor.
TAZMİNATI ALMADAN DEVAM EDEN NE ZAMAN ÖDEME ALACAK?
Tazminatı almadan devam edenlere ayrıldıkları tarihte bu ödemesi verilir. Buna göre; örneğin 20 yıl çalışıp 1 yıl daha devam eden çalışan işten ayrıldığında 21 yıllık dönem için kıdem tazminatı alabilir. Tazminat tutarı da işten ayrılma tarihindeki giydirilmiş brütten ödenir. Mesela çalışmayı bıraktığı tarihte giydirilmiş brüt ücreti 20 bin lira ise 21 yıl için toplam 420 bin lira ödeme alabilir. Bundan damga vergisi kesilerek 416 bin 812 lira ödeme çalışanın hesabına yatırılır..
ÇALIŞMAYA DEVAM EDEN EYT'LİLER İHBAR TAZMİNATI ALIR MI?
Emeklilik gerekçesiyle iş akdini fesheden işçi ihbar tazminatı alamıyor. İşveren de ihbar tazminatı talep edemiyor. Ancak çalışmaya devam eden EYT'lilerin şartları sağlarsa ihbar tazminatı alma hakkı var.
İşverenin iş sözleşmesini feshedeceğini belli bir süre önce karşı tarafa bildirme zorunluluğu bulunuyor. Bu süreyi de o işyerindeki kıdem yani çalışma süresi belirliyor. Bu süreye uymadan işten çıkartılan çalışanlara kıdemine göre ihbar tazminatı peşin olarak ödeniyor.
Burada emekli-emekli olmayan işçi ayrımı yok. Yani EYT düzenlemesiyle emekli işçiler, işvereni tarafından işten çıkartılması halinde, şartları oluşursa ihbar tazminatına hak kazanıyor.
İHBAR TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
İş Kanunu'na göre; ihbar süresine uyulmadan işten çıkartılan işçiye çalışma süresi 6 aydan az ise 2 hafta; 6 aydan 1.5 yıla kadar ise 4 hafta; 1.5 yıldan 3 yıla kadarsa 6 hafta; 3 yıldan fazla ise 8 hafta üzerinden ihbar tazminatı ödenir. Brüt maaş üzerinden o sürelerin ücreti hesaplanıyor, gelir ve damga vergisi kesintisi yapılıyor. Örneğin brüt 20 bin lira ücreti olan çalışanın ihbar tazminatı, eğer 8 hafta üzerinden ödeme yapılacaksa damga ve gelir vergisi kesilmiş olarak yaklaşık 31 bin 450 lira olur.
KIDEM TAZMİNATI TAVANI 2023
Meclis'ten geçen 13.52 puanlık refah payıyla yeni tazminat tavanı 19 bin 982 lira 82 kuruşa yükseldi. Buna göre EYT düzenlemesiyle emekli olanlara çalıştıkları her yıl için en çok 19 bin 982 lira tazminat ödenecek. Bu tutarın altında olanlar kendi maaşı, üstünde olanlar ise tavan üzerinden tazminatını alacak. Tavanı aşanlara çalıştığı her yıl için damga vergisi kesilmiş olarak 19 bin 831 lira 15 kuruş verilecek.
İş Kanunu, verilecek en yüksek kıdem tazminatı tavanını belirlemiş durumda. Ancak işveren kendi arzusu ile bunu aşarak bir rakam ödemek isterse ya da çalışanın gerçek maaşını dikkate almak isterse bunda bir sıkıntı bulunmuyor. Ancak burada tavanı aşan kısım için gelir vergisi ödenmesi durumu ortaya çıkıyor.
MAAŞA GÖRE KİM NE KADAR KIDEM TAZMİNATI ALACAK?
Brüt maaşı 10.008 TL olan 15 yıllık bir işçi emekli olması durumunda 148 bin 980 TL ödeme alacak. İşte kıdem tazminatı hesabı...
BRÜT MAAŞ: 10.008 TL
• 1 yıl: 9.932,04 TL
• 5 yıl: 49.660,20 TL
• 10 yıl: 99.320,39 TL
• 15 yıl: 148.980,59 TL
• 20 yıl: 198.640,79 TL
BRÜT MAAŞ: 11.000 TL
• 1 yıl: 10.916,51 TL
• 5 yıl: 54.582,55 TL
• 10 yıl: 109.165,10 TL
• 15 yıl: 163.747,65 TL
• 20 yıl: 218.330,20 TL
BRÜT MAAŞ: 11.500 TL
• 1 yıl: 11.412,72 TL
• 5 yıl: 57.063,58 TL
• 10 yıl: 114.127,15 TL
• 15 yıl: 171.190,73 TL
• 20 yıl: 228.254,30 TL
BRÜT MAAŞ: 12.000 TL
• 1 yıl: 11.908,92 TL
• 5 yıl: 59.544,60 TL
• 10 yıl: 119.089,20 TL
• 15 yıl: 178.633,80 TL
• 20 yıl: 238.178,40 TL
• 1 yıl: 11.908,92 TL
• 5 yıl: 59.544,60 TL
• 10 yıl: 119.089,20 TL
• 15 yıl: 178.633,80 TL
• 20 yıl: 238.178,40 TL
BRÜT MAAŞ: 13.000 TL
• 1 yıl: 12.901,33 TL
• 5 yıl: 64.506,65 TL
• 10 yıl: 129.013,30 TL
• 15 yıl: 193.519,95 TL
• 20 yıl: 258.026,60 TL
BRÜT MAAŞ: 13.500 TL
• 1 yıl: 13.397,54 TL
• 5 yıl: 66.987,68 TL
• 10 yıl: 133.975,35 TL
• 15 yıl: 200.963,03 TL
• 20 yıl0 267.950,70 TL
BRÜT MAAŞ: 14.000 TL
• 1 yıl: 13.893,74 TL
• 5 yıl: 69.468,70 TL
• 10 yıl: 138.937,40 TL
• 15 yıl: 208.406,10 TL
• 20 yıl: 277.874,80 TL
BRÜT MAAŞ: 14.500 TL
• 1 yıl: 14.389,95 TL
• 5 yıl: 71.949,73 TL
• 10 yıl: 143.899,45 TL
• 15 yıl: 215.849,18 TL
• 20 yıl: 287.798,90 TL
BRÜT MAAŞ: 15.000 TL
• 1 yıl: 14.886,15 TL
• 5 yıl: 74.430,75 TL
• 10 yıl: 148.861,50 TL
• 15 yıl: 223.292,25 TL
• 20 yıl: 297.723,00 TL
BRÜT MAAŞ: 16.000 TL
• 1 yıl: 15.878,56 TL
• 5 yıl: 79.392,80 TL
• 10 yıl: 158.785,60 TL
• 15 yıl: 238.178,40 TL
• 20 yıl: 317.571,20 TL
BRÜT MAAŞ: 16.500 TL
• 1 yıl: 16.374,77 TL
• 5 yıl: 81.873,83 TL
• 10 yıl: 163.747,65 TL
• 15 yıl: 245.621,48 TL
• 20 yıl: 327.495,30 TL
BRÜT MAAŞ: 17.000 TL
• 1 yıl: 16.870,97 TL
• 5 yıl: 84.354,85 TL
• 10 yıl: 168.709,70 TL
• 15 yıl: 253.064,55 TL
• 20 yıl: 337.419,40 TL
BRÜT MAAŞ: 18.000 TL
1 yıl: 17.863,38 TL
5 yıl: 89.316,90 TL
10 yıl: 178.633,80 TL
15 yıl: 267.950,70 TL
20 yıl: 357.267,60 TL
BRÜT MAAŞ: 19.500 TL
• 1 yıl: 19.352,00 TL
• 5 yıl: 96.759,98 TL
• 10 yıl: 193.519,95 TL
• 15 yıl: 290.279,93 TL
• 20 yıl: 387.039,90 TL
BRÜT MAAŞ: 19.982,82 TL
• 1 yıl: 19.831,15 TL
• 5 yıl: 99.155,75 TL
• 10 yıl: 198.311,50 TL
• 15 yıl: 297.467,26 TL
• 20 yıl: 396.623,01 TL
BRÜT MAAŞ: 20.000 TL (*)
• 1 yıl: 19.831,15 TL
• 5 yıl: 99.155,75 TL
• 10 yıl: 198.311,50 TL
• 15 yıl: 297.467,26 TL
• 20 yıl: 396.623,01 TL
BRÜT MAAŞ: 25.000 TL (*)
• 1 yıl: 19.831,15 TL
• 5 yıl: 99.155,75 TL
• 10 yıl: 198.311,50 TL
• 15 yıl: 297.467,26 TL
• 20 yıl: 396.623,01 TL
BRÜT MAAŞ: 30.000 TL (*)
• 1 yıl: 19.831,15 TL
• 5 yıl: 99.155,75 TL
• 10 yıl: 198.311,50 TL
• 15 yıl: 297.467,26 TL
• 20 yıl: 396.623,01 TL
Not: Damga vergisi kesilmiştir.
(*) 19.982,82 lira (Damga vergisi kesilmiş olarak 19.382,15 lira) seviyesindeki tavan üzerinden hesap yapılıyor.
TAKSİTLE ÖDENİR Mİ?
İşveren, çalışana kıdem tazminatını peşin ödemek durumunda. İş Kanunu'nda da taksitle ödeneceğine yönelik bir hüküm bulunmuyor. Ancak işveren tazminatı taksitle ödemek ister, çalışan da bunu kabul ederse taksitle ödenebilir. Kaç taksitle ödeneceği de yine kanunda yer almıyor. İşveren ile çalışan aralarında taksit sayısında da anlaşmak durumunda. Çalışan, taksitle ödenmesini kabul etmezse, işveren peşin ödemek zorunda. Eğer işçi, taksitle ödenmesi konusunda anlaşır ve anlaşmayı da imzalarsa, faiz talebinden de vazgeçmiş sayılır.
Kaynak: ahaber.com.tr