2000 sonrası sigorta girişi olanlar dikkat! İşte EYT'de yeni prim gün şartları...

ahaber.com.tr'nin haberine göre, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından konu hakkında çalışmalar başlarken, detaylar merak ediliyor. 2000 yılı sonrasında işe girenleri de kapsayan yeni düzenlemede kadınlar için büyük yenilikler olacak. Hükümet önce 3600 ek gösterge ardından sözleşmeli memurlara kadro ve son olarak EYT gibi büyük bir düzenlemeyi hayata geçirdi. 

YENİ EMEKLİLİK SİSTEMİ İÇİN ÇALIŞMALAR BAŞLADI

EYT ile ilgili düzenleme çıkartıldı ve uygulanmasıyla birlikte milyonlarca vatandaş emeklilik hakkına kavuşurken yeni bir emeklilik reformunun işareti de verilmiş oldu.

4 MADDEDE YENİ EMEKLİLİK SİSTEMİNİN ŞİFRELERİ

• Ev hanımlarına prim desteği gelecek ve emeklilik yolu açılacak

• Anne olma ve çocuk sayısına göre emeklilik yaşı geri çekilecek

• Bağ-Kur ve SSK arasındaki 1800 günlük prim günü küçük esnaflar için eşitlenecek

• EYT kapsamına girmeyen ve 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar için kademeli emeklilik

• Teknik çalışmasını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın yürüteceği dev emeklilik reformunda bütçe çalışmaları da Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yürütülecek.

EV KADININA EMEKLİLİK HAKKI

• Çalışma imkanı bulamayan ev kadınları için şu anda işletilen isteğe bağlı sigorta sistemi yeniden ele alınacak.

• Böylece ev kadınlarına daha kolay ve erken emeklilik hakkı tanınmış olacak.

• Bugün isteğe bağlı sigorta ile 15 yıl prim ödemesi gereken ev kadınlarının bu primlerinin üçte birini devlet üstlenecek.

• İsteğe bağlı sigorta Bağ-Kur kapsamında bulunuyor. Ancak reform sisteminin içinde Bağ-Kur SSK prim eşitlemesi de bulunduğu için burada 5400 yerine 4500 gün ya da 3600 gün ile emeklilik de mümkün olabilecek.  

• Böylece ev kadınları 15 yıl yerine 12.5 yıl ya da 10 yıl prim ödeyerek emekli olabilecek.

• Daha önce sigortası olan ev kadınları için bu süre daha da kısalacak. Ödenecek prim miktarı ile ilgili yılda 15 bin liraya yakın bir katkı da yapılacak.

EMEKLİLİK İÇİN YAŞ SINIRI NE OLACAK?

Hem prim miktarları düşecek hem de emeklilik yaşı geriye çekilecek. Aynen yıpranma düzenlemesinde olduğu gibi çocuk sayısına göre belli miktarda prim yıllık çalışmaya eklenecek.

2000 SONRASI İŞE GİRENLER İÇİN KADEMELİ EMEKLİLİK

• Yeni reform çalışması EYT kapsamına girmeyen ve 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar açısından da avantajlar içeriyor.

• Burada daha erken sigortalı olan ve konulan 7.000 gün prim şartını tamamlayanlar açısından bir kademeli emeklilik sistemi üzerinde çalışılıyor.

• Ancak burada sistemin ne şekilde olacağı çalışma bittiğinde ortaya çıkacak.

• Fakat EYT dışında kalanlar için bir avantaj getirilmesi söz konusu olacak.

SSK BAĞ-KUR PRİM EŞİTLEME SAĞLANACAK

• Bağ-Kurlular ile SSK kapsamında sigortalı olanlar arasındaki prim farklılıkları da giderilecek.

• Bu durumda başta esnaf olmak üzere Bağ-Kur'lular 9.000 gün prim biriktirmek durumunda kalmadan en az 5 yıl erken emekli olabilecek. 

• Şu anda işe giren bir SSK'lı 7.200 gün ile emekli olurken Bağ-Kur'lu 9 bin gün ödemek durumunda. EYT kapsamındakiler için bu fark daha da büyüyor. 

• EYT'li SSK'lılar en fazla 5.975 gün öderken Bağ-Kur'da bu süre 9.000 güne çıkıyor.

• Buralarda yapılacak eşitleme ile hem kısmi emeklilikteki 5.400 gün ile 4.500 ve 3.600 gün arasındaki farklar ortadan kalkacak hem de normal emeklilik 5 yıl öne alınmış olacak. 

• Bu gerçekleştiğinde Bağ-Kur'dan SSK'yı geçmek isteyenler için 3.5 yıl SSK'lı olma kuralının da ortadan kalkması gündeme gelebilecek.

1999 ÖNCESİ KISMİ EMEKLİLİK ŞARTLARI 

• Kısmi emeklilik, belli bir yaşa geldiği halde primini tamamlayamayan sigortalılara yaştan emeklilik hakkı tanınıyor.

• Yaş haddi işe başlama tarihi, çalışılan statüye göre değişiyor. Buna göre, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar 15 yıl, 3600 günü dolduğunda 50-60 arası değişen yaşı doldurduğunda emekli olabilir. Bu tarihten sonra çalışmaya başlayanların 4500 günü tamamlaması gerekiyor

• İlk defa çalışmaya Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında başlayan SSK'lılar 25 yıl sigortalılık 4500 prim günü doldurduğunda kadın 58 erkek de 60 yaşında emekli aylığı alabilir.

• Mayıs 2008'den sonra sigortalı olanların primini 1 Ocak 2036'ya kadar 5400 güne tamamlaması koşuluyla 63 yaşında emekli aylığına hak kazanabiliyor.

3600 GÜNDEN KISMİ EMEKLİLİK ŞARTLARI 2023

• 9 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlangıç sigortası olan kadınlar; 15 yıl, 3600 prim günü ve 50 yaşını tamamlamak suretiyle emekli olabilir.

• 3600 gün prim ödeme sayısını 24 Mayıs 2008-23 Mayıs 2011 tarihleri arasında doldurduğu için 15 yıllık sigorta süresi ve yaş şartını 25 Mayıs 20211 tarihinden sonra yerine getireceği için kısmi olarak 58 yaşında emekliliğe hak kazanır.

• Sigortalıların kısmi yaşlılık aylağına hak kazanacağı kademeli yaş haddi,( kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş, 15 yıl çalışma süresi 3600 prim gün sayısı) hangisi en son sağlandıysa bunun sağlandığı tarihe göre emeklilik hesabı yapılıyor.

• İşsizlik Sigortası Kanunu'na göre 8 Eylül 1981'den önce işe başlayan kadınlarla 8 Eylül 1976'dan önce işe başlayan erkekler 15 yıl sigorta süresi, 3600 günü tamamlayarak emekli olabilir. Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre 23 Mayıs 2002'de 15 yılkı sigortalılık süresini dolduran kadınlar 50, erkekler de 55 yaşını doldurduysa 3600 gün malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları primi ödemiş olanlar istediklerinde emekli olabilir.

• Normal şartlarda emekli olup elde edilecek aylıktan yüzde 25-30 daha düşük oluyor. En düşük emekli aylıkları 7500 lira yükseldiği için bağlanan aylık düşük de olsa bu tutarda bir gelir söz konusu olacak.

KISMİ EMEKLİLİK HESAPLAMA TABLOSU

• Çalışmaya başladığı tarihten önce malul olanlar, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananlar, çalışma gücü kaybı olanlar, maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışanlar, erken yaşlandığı tespit edilenler, özel olarak korunmakta ve bu sigortalıların daha kolay şartlarda emekli olabilmelerine imkân tanınıyor.

• Yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılacak artışlar uygulanarak yeni aylık başlangıç tarihi itibarıyla bulunan tutarı ile emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylığın toplamından oluşur.

• Sosyal güvenlik sistemine ödenen primler emekli olmaya, aylık bağlanmasına yeterli değilse yaşlılık toptan ödemesi ile primler iade alınabiliyor.

• Bu ödemeden yararlanabilmek için kadınların 58, erkeklerin de 60 yaşını doldurması gerekiyor.
• Örneğin 7 bin prim günüyle 60 yaşında emekli olacak bir erkek çalışanın sadece 2 bin prim günü varsa bunu geri alabilir.