Uluslararası Adalet Divanı'nın İsrail kararına hangi ülkeler destek verdi?

ULUSLARARASI ADALET DİVANI'NDAN İSRAİL KARARI

Güney Afrika Cumhuriyeti'nin başvurusu üzerine Uluslararası Adalet Divanı'nda (UAD) İsrail aleyhine "soykırım" davası açılmıştı. Davada, Güney Afrika Cumhuriyeti, İsrail’in Refah'a yönelik askeri operasyonlarını durdurmasını da içeren ek ihtiyati tedbir talep etmişti. UAD, o talebi kabul etmiş yapılan açıklamada İsrail saldırıları altındaki Gazze'deki insani durumun daha da kötüleştiğini ve yeni tedbir kararlarına ihtiyaç duyulduğu belirtilmişti. Divan, İsrail’in Refah kentine yönelik askeri saldırılarını derhal durdurmasını emretti. Divan ikinci olarak İsrail’den, Gazze'de acilen ihtiyaç duyulan hizmetlerin ve insani yardımın engelsiz bir şekilde sağlanabilmesi için Refah sınır kapısını açık tutmasını istedi.

O karar dünyada büyük yankı uyandırdı. Bir çok ülke, UAD'ın kararını memnuniyetle karşılarken bazı ülkeler de kararı eleştirdi. İşte UAD'ın kararına destek veren ülkeler.

BELÇİKA

Belçika Dışişleri Bakanı Hadja Lahbib, X hesabından yaptığı paylaşımda, "UAD, İsrail'in bir an önce Refah'a askeri düzenlediği operasyonu durdurmasına, bu kararın hemen uygulanmasına hükmetti." hatırlatmasını yaptı. Derhal ateşkes, esirlerin salıverilmesi ve iki devletli çözüm için müzakere çağrısında bulunan Lahbib, "Belçika, bu kararın derhal uygulanması çağrısında bulunuyor. Gazze'deki şiddet ve insani dram sona ermeli." ifadesini kullandı.

NORVEÇ

Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide, yaptığı açıklamada, UAD'nin aldığı kararın "önemli" olduğunu vurguladı.

Kararla daha önce "İsrail'in uyması gereken" tedbirlerin pekiştirildiğini kaydeden Eide, "İsrail'in kararları uygulamasını bekliyorum." dedi.

Eide, "Geçici tedbir kararı verme yetkisi de dahil olmak üzere UAD'ye ve işlevlerine saygı gösterilmesi, uluslararası hukukun ve hukuk düzeninin güçlendirilmesi için elzem." diye konuştu.

KOLOMBİYA

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, X hesabındanUAD'nin kararının önemine vurgu yaptı. Petro, "Uluslararası Adalet Divanı'nda Netanyahu hükümetinin soykırımının durdurulmasına yönelik verilen hüküm, Filistin'e karşı başlatılan barbarlığın niteliğini gösteriyor." ifadesini kullandı. Petro, ülkesindeki İsrail yanlısı gazetecilerin yanlı tutumunu da eleştirdi.

Cumhurbaşkanı Petro, hükümetin Gazze'deki barbarlığı kınamaya ve küresel adaletsizliğe karşı mücadeleye öncülük etmeye devam edeceğini sözlerine ekledi.

GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ

Güney Afrika Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Dairesi Genel Müdürü Zane Dangor, Güney Afrika'nın UAD'nin verdiği kararı memnuniyetle karşıladığını belirterek, "Divan, Filistinlilerin İsrail saldırılarından daha fazla zarar görmesini engellemek ve Gazze'nin tamamında hayati önem taşıyan gıda ve ilaç tedarikini sağlamak için İsrail'in Refah bölgesindeki askeri operasyonlarını durdurmasını emretti." hatırlatmasını yaptı.

UAD'nin kararının fiilen bir ateşkes çağrısı olduğunu vurgulayan Dangor, "Bu açıdan Divan'ın aldığı bu karar, çığır açıcı bir karardır" diye konuştu.

Dangor, İsrail'in Gazze'de soykırım niteliğindeki eylemlerinin soruşturulması için Birleşmiş Milletler (BM) tarafından atanan soruşturmacılara erişim izni emri veren kararın önemine işaret ederek, "Bu çok önemli bir emirdir. BM Güvenlik Konseyi'nin bunu dikkate almasını umuyoruz. İşin bu kısmında müdahil olmaları için BM Güvenlik Konseyi'ne başvuracağız." dedi.

İsrail'in UAD kararlarına uyma zorunluluğu bulunduğunu vurgulayan Dangor, Güney Afrika'nın uluslararası hukukun saygınlığı adına bu karara uyulmasını sağlamak için diğer devletlerle temas halinde olacağını bildirdi.

TÜRKİYE

Dışişleri Bakanlığı, Uluslararası Adalet Divanı'nın ihtiyati tedbir kararı hakkında yazılı açıklama yayımladı. 

Açıklamada, "Uluslararası Adalet Divanı'nın, İsrail’in Gazze’de Refah’a yönelik saldırılarını durdurmasına ve Refah sınır kapısını insani yardımlara derhal açmasına hükmeden ihtiyati tedbir kararını memnuniyetle karşılıyoruz." ifadelerine yer verildi.

"Dünyada hiçbir ülke hukukun üstünde değildir." denilen açıklamada, "Divan’ın aldığı tüm kararların İsrail tarafından süratle yerine getirilmesini bekliyoruz. Bunu teminen, BM (Birleşmiş Milletler) Güvenlik Konseyi'ni üzerine düşeni yapmaya davet ediyoruz." ifadeleri kullanıldı.

ÜRDÜN

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, Uluslararası Adalet Divanı'nın (UAD) İsrail hakkında aldığı yeni tedbir kararları sonrası X hesabından açıklamada bulundu.

Ürdün Dışişleri Bakanı, "UAD bir kez daha İsrail'in Gazze'de işlediği savaş suçlarını ortaya çıkardı. İsrail hükümeti bir kez daha uluslararası hukuku hiçe sayarak hareket ediyor ve mahkemenin emirlerine uymayı reddediyor." ifadelerini kullandı.

BMGK'ya seslenen Safedi, "BMGK sorumluluğunu üstlenmeli, İsrail'in cezasız kalmasına son vermeli ve uluslararası hukukun uygulanmasındaki çifte standardı durdurmalı." dedi.

MISIR

Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Kahire yönetiminin, UAD'nin kararını memnuniyetle karşıladığı belirtildi.

Açıklamada, İsrail'e yasal yükümlülüklerine uyması ve UADtarafından açıklanan tüm geçici tedbirleri uygulaması çağrısında bulunuldu.

Gazze Şeridi'nde kötüleşen insani koşulların tüm hukuki yükümlülüklerinden orada işgalci güç olarak bulunan İsrail'in sorumlu olduğu vurgulanan açıklamada, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) ve etkili uluslararası taraflara da Gazze Şeridi'ndeki insani felakete son verilmesi ve kapsamlı bir ateşkes sağlanması için kararlı tedbirler alarak hukuki ve insani sorumluluklarını yerine getirmeleri çağrısı yapıldı.

SUUDİ ARABİSTAN

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından, UAD'nin İsrail hakkında aldığı karara ilişkin yazılı bir açıklama yayımlandı.

Suudi Arabistan'ın UAD'nin İsrail hakkında aldığı Refah'a yönelik askeri saldırılarını ve diğer eylemlerini derhal durdurması yünündeki kararını memnuniyetle karşıladığı belirtilirken, söz konusu kararın Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesine dayandığına dikkati çekildi.

Açıklamada, "Suudi Arabistan, Filistin halkının kanuni ve ahlaki haklarına yönelik olumlu bir adım olan bu kararı takdir eder. Ancak aynı zamanda ilgili uluslararası meşruiyet kararlarına uygun olarak tüm Filistin topraklarını kapsayan uluslararası kararların önemini vurgulamaktadır." ifadesine yer verildi.

Uluslararası topluma da "kardeş Filistin halkına yönelik her türlü saldırının durdurulması için sorumluluklarını üstlenmesi" çağrısı yinelendi.

PAKİSTAN

Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, UAD'nin İsrail hakkında aldığı Refah'a yönelik askeri saldırılarını ve diğer eylemlerini derhal durdurması yönündeki kararından memnun olduğunu aktardı.

Şerif, Pakistan'ın Filistinlilere desteğini yineledi ve onların hakları için mücadele etmeye devam etme sözü verdi.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) ve uluslararası camiaya, UAD'nin kararını derhal uygulamaları çağrısında bulunan Şerif, Filistin halkına insani yardım sağlanmasının ve Birleşmiş Milletler (BM) soruşturma komisyonunun Gazze ve Refah'a derhal erişimini sağlamaya çağırdı.

MALDİVLER

Maldivler Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada ise İsrail'in Refah'a yönelik saldırıları kınanırken, UAD'nin kararının memnuniyetle karşılandığı belirtildi.

MALEZYA

Malezya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da UAD'nin kararından memnun olunduğu ve İsrail'in Refah'taki saldırılarını derhal durdurması talep edildi.

İnsani yardımların girişinin engellenmemesi için Refah kapısının açık kalması gerektiği belirtilen açıklamada, BM soruşturma görevlilerinin bölgeye girişinin engellenmediğinden emin olunması çağrısı yapıldı.

İRLANDA

İrlanda Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Savunma Bakanı Micheal Martin, İsrail'in uluslararası toplumun çağrılarını reddettiğini belirterek, "İsrail bu talepleri göz ardı etmeyi seçmiştir ancak Uluslararası Adalet Divanı'nın (UAD) emirlerini göz ardı edemez. Bu kararlar yasal olarak bağlayıcıdır ve bunlara uyulmalıdır." açıklamasını yaptı.

Martin, yaptığı yazılı açıklamada UAD'nin İsrail aleyhine aldığı yeni tedbir kararlarını olumlu karşıladıklarını belirtti. Mahkemenin Refah Sınır Kapısı'nın acil insani ihtiyaçlar ve hizmetler için açılması yönündeki hükmü ile uluslararası toplumun Refah'a saldırı yapılmaması çağrılarını hatırlatan Martin, "İsrail bu talepleri göz ardı etmeyi seçmiştir ancak UAD'nin emirlerini göz ardı edemez. Bu kararlar yasal olarak bağlayıcıdır ve bunlara uyulmalıdır." ifadelerini kullandı.

Martin, tüm tarafları ateşkesin sağlanması, esirlerin serbest bırakılması ve Gazze'ye insani yardımların engelsiz şekilde girmesi için çabalarını yoğunlaştırmaya davet etti.

"İki devletli çözümü hayata geçirmek için somut ve geri dönüşü olmayan adımlar atmanın zamanı geldi." diyen Martin, gelecek günlerde Avrupalı ve Arap mevkidaşlarıyla yapacağı görüşmelerin odağının da bu olacağını ifade etti.

KATAR

Katar Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, UAD'nin kararının, uluslararası toplumun Gazze'deki savaşa mutlak surette karşı olduğunu gösterdiği belirtildi.

Bu kararın, acil ve daimi bir ateşkese giden yolu hazırlaması temennisinde bulunulan açıklamada, İsrailli yetkililerin kararın tüm hükümlerini tam olarak uygulaması gerektiği vurgulandı.

Açıklamada ayrıca, BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK), Gazze Şeridi'ndeki sivillere tam koruma sağlama konusundaki sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiği anlatıldı.

BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ

UAD'nin kararını memnuniyetle karşılayan Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) de Dışişleri Bakanlığınca yapılan açıklamada, Gazze'de derhal ateşkese varılması, sivillere koruma sağlanması ve daha fazla can kaybının önüne geçilmesinin önemine işaret etti.

İşgal altındaki tüm Filistin topraklarındaki gerilimin düşürülmesi ve İsrail'in saldırıları nedeniyle Gazze'deki sivillerin yaşadığı felaket ve tehlikeli insani durumunun hafifletilmesi gerektiği belirtilen açıklamada, insani yardımların Gazze'ye acil, sürdürülebilir ve engelsiz şekilde ulaşması ve Refah Sınır Kapısı'nın açık tutulması gerektiğine vurgu yapıldı.

UMMAN

Umman Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, uluslararası toplum ve özellikle de BMGK'den İsrail'i uluslararası hukuka uygun olarak sorumluluklarını yerine getirmeye ve UAD'nin kararını uygulamaya zorlaması istendi.

IRAK

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, X sosyal medya hesabındaki açıklamasında, UAD'nin söz konusu kararının, dünyanın yaşayan vicdanının bir ifadesi olduğunu belirtirken, kararın, Gazze'nin tamamındaki soykırımı içine alacak şekilde genişletilmesi gerektiğini dile getirdi.

LİBYA

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, X hesabından yaptığı açıklamada, UAD'nin, Refah kentindeki askeri operasyonların durdurulması ve sınır kapısının açılmasına ilişkin bağlayıcı kararını memnuniyetle karşıladığını belirtti.

El-Menfi, adil ve hukuki kararların, uluslararası insani yardım kuruluşlarına, sözleşmelere ve yasalara olan inancı artıracağını ve Filistin halkının kendi devletine kavuşmasını sağlayacağını ifade etti.

FİLİSTİN

Filistin Devlet Başkanlığının Filistin devlet televizyonunda yayımlanan açıklamasında, "Başkanlık, UAD'nin Refah'a yönelik saldırıyı durdurma kararını memnuniyetle karşılıyor ve İsrail'in halkımıza yönelik kapsamlı saldırganlığına son verilmesini talep ediyor." ifadelerine yer verildi.

İsrail'e, Filistin halkı için doğrudan tehlike oluşturan Refah'taki saldırganlığını durdurması ve Gazze Şeridi'ne yardımların ulaşabilmesi için sınır kapılarını açması çağrısında bulunulan açıklamada, uluslararası toplumdan da İsrail'i UAD'nin kararlarını uygulamaya zorlama ve kendini uluslararası hukuktan üstün gören tutumuna karşın gereken baskıyı yapma talebinde bulunuldu.

HAMAS

Hamas'tan yapılan yazılı açıklamada, UAD'nin, İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentine yönelik saldırıları ile Filistinlilerin kısmen dahi yok olmasına yol açabilecek yaşam koşullarına sebep veren askeri saldırılarını ve tüm eylemlerini durdurma kararından memnuniyet duyulduğu belirtildi.

Açıklamada, "UAD'nin suçlu Siyonist yapının (İsrail) Refah kentine yönelik saldırılarını derhal durdurmasını ve soykırıma yol açan tüm eylemlerine son vermesini talep eden kararını memnuniyetle karşılıyoruz." ifadesi kullanıldı.

UAD'nin "İnsani yardımların Gazze'nin tüm bölgelerine ulaştırılmasını ve Birleşmiş Milletler (BM) yetkili organları tarafından soykırım iddialarını araştırmak üzere görevlendirilen uzmanların Gazze'ye girişine izin verilmesini talep eden" kararından memnuniyet duyulduğu kaydedildi.

Açıklamada, "UAD'nin sadece Refah'ta değil Gazze Şeridi'nin tamamında halkımıza yönelik saldırıları ve soykırımı durdurma kararı almasını bekliyorduk. Cibaliya'da (Gazze'nin kuzeyi) ve Gazze Şeridi'nin diğer bölgelerinde yaşananlar; Refah'ta yaşananlardan daha az suç ve tehlike teşkil etmiyor değil." ifadesine yer verildi.