Dünyanın yükselen gücü: Türk Devletleri Teşkilatı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 12 Kasım’da Türk Konseyi isminin Türk Devletleri Teşkilatı olarak değiştiğini ifade etmişti. Türk Devletleri Teşkilatı, yükselen bir güç. Peki Türk Devletleri Teşkilatı nedir? Türk Devletleri Teşkilatı’nda hangi ülkeler var?
TÜRK DEVLETLERİ KONSEYİ NEDİR?
Türk Devletleri Teşkilatı, 3 Ekim 2009'da Nahçıvan'da imzalanan Nahçıvan Anlaşması ile Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye arasında kurulmuş olan uluslararası örgüttür. Türk Konseyi olan anılan örgütün adı 2018'de Türk Keneşi oldu son olarak 12 Kasım 2021 tarihinde Türk Devletleri Teşkilatı olarak değiştirildi. Teşkilat Türk devletleri arasında kapsamlı işbirliğini teşvik etmek amacıyla kuruldu. Bunun yanında Teşkilat barış ve güvenliğin korunması ile iyi komşuluk ilişkilerinin geliştirilmesi misyonlarını benimser.
Türk Devletleri Teşkilatı kurucu üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye’dir. Ekim 2019'da Bakü'de gerçekleştirilen 7. Zirve sırasında Özbekistan, Konsey'e tam üye sıfatıyla katılırken Macaristan ise Eylül 2018'de, Türkmenistan ise Kasım 2021'de gözlemci statüsünü aldı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) de Kasım 2022'de gözlemci üye olarak kabul edildi. Teşkilatın temel belgeleri 3 Ekim 2009 tarihli Nahçıvan Anlaşması ve 16 Eylül 2010 tarihli İstanbul Bildirisi’dir.
Türk Devletleri Teşkilatı üye ülkeleri, Birleşmiş Milletler Anlaşması'nın amaçları ve ilkelerinin yanı sıra uluslararası hukukun diğer evrensel olarak tanınan ilkelerini benimser. Türk Devletleri Teşkilatı bayrağında üye ülkelere ait semboller bulunur. Rengini Kazakistan bayrağından, ortasındaki güneşi Kırgızistan bayrağından, hilali Türk bayrağından, 8 köşeli yıldızı ise Azerbaycan bayrağından alır.
TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI AMACI NEDİR?
Türk Devletleri Teşkilatı üye devletleri Birleşmiş Milletler Anlaşması'nın amaç ve ilkelerine bağlıdır. Teşkilatın temel amacı; Türk Dili Konuşan devletler arasında kapsamlı işbirliğini derinleştirmek, bölgesel ve küresel barış ile istikrara katkıda bulunmaktır. Üye ülkeler ayrıca, demokrasi, insan haklarına saygı, hukukun üstünlüğü ve iyi yönetişim gibi temel ilkelere sıkı şekilde bağlıdır. Türk Devletleri Teşkilatı ülkeleri işbirliği, üye ülkeler arasındaki ortak tarih, kültür, kimlik ve Türk dili konuşan halkların dil birliğinden kaynaklanan özel bir dayanışma içindedir. İşte Türk Devletleri Teşkilatı amaç ve görevleri:
• Taraflar arasında karşılıklı güvenin güçlendirilmesi,
• Bölge ve bölge dışında barışın korunması;
• Dış politika konularında ortak tutumlar benimsenmesi;
• Uluslararası terörizm, ayrılıkçılık, aşırılık ve sınır ötesi suçlarla mücadele için eylemlerin koordine edilmesi;
• Ortak amaçlarla ilgili her alanda etkili bölgesel ve ikili işbirliğinin geliştirilmesi;
• Ticaret ve yatırım için uygun koşulların oluşturulması,
• Kapsamlı ve dengeli bir ekonomik büyüme, sosyal ve kültürel gelişimin amaçlanması;
• Hukukun üstünlüğünün sağlanması, iyi yönetim ve insan haklarının korunması konularının tartışılması;
• Bilim, teknoloji, eğitim ve kültür alanlarında etkileşimin genişletilmesi;
• Kitle iletişim araçlarıyla etkileşimin ve daha yoğun bir iletişimin teşvik edilmesi;
• Hukuki konularda bilgi değişimi ve adli işbirliğinin teşvik edilmesi.
TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI'NA HANGİ ÜLKELER ÜYE?
• Türkiye
• Azerbaycan
• Kazakistan
• Kırgızistan
• Özbekistan