Sincan Köyü ve Nandong Sanat Vadisi'nin dönüşümü

Çin hayatın her alanında farklı kalkınma modelleri uygulayarak sıradan insanların sürdürülebilir ekonomik özgürlüklere sahip olmasını hedefliyor. Bu politikaları büyük nüfuslu şehirlerde de, en ücra kırsal bölgelerde de görmek mümkün. “Çin ile buluşma” medya turu kapsamında beş günlük Zhejiang eyaletinin farklı bölgelerini inceleme fırsatı yakaladık. Tur boyunca Kuşak ve Yol İnisiyatifi’nin deniz ayağının önemli bir parçası olan Ningbo-Zhoushan Uluslararası Liman’ını da ziyaret ettik, yenilikçi yöntemlerle gemi bakımlarının yapıldığı tersaneleri de inceledik.

Gezi boyunca birçok farklı kırsal bölgede de incelemelerde bulunduk. Yerel halk ve yöneticiler ile söyleşiler gerçekleştirdik. Köylüler ile yemek yedik, geleneksel çaylarından içtik. Her köyün kalkınma hedefleri birbirinden farklı. Kimisi turizm ağırlıklı ekonomik kalkınma modeli izlerken, kimisi yerel antik sanatlara ağırlık veriyor. Bir başkası ise yetiştirdikleri tarım ürünlerinin pazarlanmasında öncü olmuş durumda. Bu yazıda ise en çok ilgimizi çeken yerel kalkınma projelerinden biri olan “Xinjian Köyü ve Nandong Sanat Vadisi”nin dönüşümünü sizlere anlatmaya çalışacağız.

ODUN SATICILIĞINDAN RESİM USTALIĞINA

Köylüler önceden geçim kaynaklarının dağlardaki odunların kesip fabrikalara satmak olduğunu belirtiyorlar. Kasabaya giden yolun toprak bir yol olduğunu, yağmur yağdığında ana yolun çamur deryasına dönüştüğünü vurguluyorlar. Daha sonraları ise ilk etapta Dinghai Parti Komitesi’nin önerileriyle köyün yeşil dağları ve dereleri tekrardan keşfediyorlar. Konum itibariyle sanayileşmeden uzak bir bölgede olduğu için doğa hala çok bakir. Dağlar göz alabildiğine yeşil, sular cam gibi berrak. Doğal olarak tertemiz bir havası var. Geliştirilen projelerle köyün “sıfır karbon köyü” olmasına karar veriliyor. Köyün içerisinde kullanılan gezi arabalarını elektrikli tur arabalarıyla değiştiriyorlar. Güneş enerjisi panellerinin kullanımını teşvik ediyorlar. Atık geri dönüşüm tesisleri kuruyorlar. Binaları sıfır karbon projesine uygun inşa ediyorlar. Böylece doğa turizmi için gerekli ortamı sağlamış oluyorlar.

YÖRENİN RUHU

Köyün Parti Sekreteri Yu Jinhang Hanım kırsal kalkınmanın bir ruhunun olması gerektiğini belirtiyor. Xinjian köyünün ruhunun ise “yerel karakterleri ve kırsal balıkçılık kültürleri” olduğunu belirtiyor. Bu kültürü zenginleştirmek ve tekrardan ortaya çıkarmak için üniversitelerden profesörleri topluyorlar. Birçok toplantı yapıyorlar. Köyün yerel özellikleri masaya yatırılıyor. Bir ada köyü olduğu, resim sanatıyla ilgilenen köylülerin olduğu bilinçlere çıkartılıyor. Bunun üzerine projeler derinleştiriliyor.

Köylülere resim atölyeleri kuruluyor. Bir sanat merkezi inşa ediliyor. Burada köylülerin ve istihdam edilen sanatçıların eserleri sergileniyor. Aynı zamanda köyün yerel motiflerinin işlendiği kıyafetler, süs eşyaları göze çarpıyor. Ahşam oyma sanatını icra eden köylülerin eserlerini bulmakta mümkün. Bu süreç içerisinde köylüleri eğitmeye, resim ve oymacılık sanatında ustalaşmalarına hizmet edecek dersler vermeye devam ediyorlar.

Turistlerin daha fazla süre köyde vakit geçirmeleri için yöntemler deniyorlar. Bunlardan birisi “iki bomba bir uydu treni”ni köye kazandırıyorlar. Bu tren Çin’in bilimsel gelişim tarihi için oldukça önemli. Çin devriminden sonra her alanda olduğu gibi bilimsel gelişme alanında da hedefler belirlenmiştir. 1960’lı yılların önemli hedeflerinden birisi de; atom bombası ve hidrojen bombasını üretebilmek ve uzaya bir uydu fırlatabilmek. Tren ise bu süreçte bilim adamların çalışmalarının hizmetine verilmiş. Günümüzde ise bu trenlerden birisi kafeye ve staj yapacak öğrenciler için sanat üssüne çevrilmiş durumda. Köyün büyük meydanında sergileniyor.

Sıfır karbon hedefleri, yerel sanatların canlandırılması, Çinliler için anlamlı ögelerin turizme kazandırılması gibi projelerle köyün gelir seviyesi hızla artmış durumda. Geçen sene 3 milyondan fazla turistin ziyaret ettiği köy, turizm gelirlerini geçen seneye göre %10 arttırmış. Böylece köylülerin kişi başına düşen yıllık net gelirleri 20 yılda 10 kattan fazla artarak 46.000 Yuan’a yükselmiş durumda.

2019 yılında Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Programının “sıfır karbon” kırsal planlama örneği olarak seçilen köyün birçok farklı ödülü de mevcut. Bunlar arasında güzel Zhejiang'n mükemmel değerlendirmesini dört kez kazanmasını söyleyebiliriz. Çin’deki kapsamlı güç ve yatırım potansiyeli açısından "İlk 100 Köy" arasında seçilen köy; Çin turizm bölgesi değerlendirilmesinde önemli bir kriter olan “Ulusal 4A düzeyindeki turistik cazibe merkezi” arasına seçilmiş.

KIRSAL KALKINMA HALA EN ÖNEMLİ GÖREV

Xinjian Köyü’nün bu kalkınma hikayesi esasında Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri Xi Jinpin’in “Güzel Çin'in temeli güzel kırsal bölgelere dayanır” sözüne dayanıyor. Çin Komünist Partisi 20. Ulusal Kongre Raporu’nda ise çok yönlü sosyalist modern bir ülke inşa etmenin en çetin ve meşakkatli görevinin hâlâ kırsal kesimde olduğunu belirtiyor. Bölgeyi ziyaret eden Başkan Xi’nin köylülerle sohbet ederken çekilen fotoğraflarını lokanta duvarlarında görmek mümkün. Köyün Parti Sekreteri Yu Hanım köyün kalkınma amacını söyle belirtiyor; “özelliklerimiz açısından biz bir köyüz ve kültürel geçmişe sahibiz. Bu yüzden yaptığımız şey, Zhoushan’ın geleneksel deniz kültürünü canlı hale getiriyoruz. Kırsal sanat müzelerimizin amacı budur. Bunları inşa ederken insanların kafalarını ve ceplerini dolduruyoruz. Günlük hayatlarını zenginleştiriyoruz. Daha sonra ise maddi hayatlarını düzeltmelerini istiyoruz. Buradan para kazanıyorlar ve daha iyi bir hayat yaşıyorlar”. Yani köylülerin sadece ceplerini değil, aynı zamanda kafalarını da dolduruyorlar. Onlara sanat kursları vererek ilgilendikleri alanda uzmanlaşmalarına yardımcı oluyorlar.

PLANLI DEVLET

Xinjiang köyünün kalkınma hikayesi bizler için büyük öğretici dersler içeriyor. Yemyeşil yaylalarımız, bakir kırsal alanlarımız, masmavi denizlerimiz var. Yöreye özgü kırsal kalkınma modelleri ile Rize’nin yaylalarını kirletmeden köylülerin yaşam kalitesini arttırabiliriz. Terörden arındırılmış Hakkari’nin şelalelerini meşhur edebilir, bölge halkının ceplerini doldurabiliriz. Sarayköy Ovası’nın bereketli topraklarında yetişen pamuğu dünyanın en iyi pamuğu olarak pazarlayabiliriz.

Bütün bu planlamalar ise bölge yöneticilerinin inisiyatifine bırakılamayacak kadar kapsamlı çalışmayı zorunlu kılıyor. Bu çalışma için bilim adamları, sanatçılar, yerel yöneticiler, köylüler, medya ve işletmelerin eşgüdüm halinde yönlendirilmesini gerektiriyor. Örneğin Xinjian köyü için, Zhejiang yerel yönetimi turizm sezonlarından önce medya turları düzenliyor. İlk etapta ulusal ve uluslararası medya köye davet ediliyor. Köyün tanıtımı yapılıyor. Köyün yerel kültürünün ortaya çıkarılması için bilim adamları ve sanatçılar köye çağırılıyor. Kültürel ve sanatsal ögeleri zenginleştirmenin yöntemleri aranıyor. Geriye kalan ise köylülerin alın teri dökerek ortaya çıkardıkları ürünlerden para kazanmak. Bütün bu planlama ancak güçlü bir devlet organizasyonu ile başarılabilir. Bunu gerçekleştirmek için ise yeterli bilim adamımızda mevcut, köylümüz de. Tek gerekli olan devletimizin planlı kalkınma modeline dayalı üretim ekonomisini hayata geçirmesi.

ÇKP KÖY SEKRETERİ YU HANIM İLE RÖPORTAJ

İsminiz nedir?

- Yu Jinhong.

Bize köyünüzün özelliklerini anlatabilir misiniz?

- Aslında, Zhoushan bir adadır. Adadaki saf tarım köylerinden birisiyiz. Ulusal 4A seviyesinde ki
doğal manzaralı köylerden birisindeyiz. Bu nedenle, tüm gelişme sürecimizde, özelliklerimiz
açısından, biz bir köyüz ve kültürel bir geçmişe sahibiz, bu yüzden yaptığımız şey,
Zhoushan'ın geleneksel deniz kültürünü canlı hale getiriyoruz. Az önce gittiniz kırsal sanat
müzesi, sonra kırsal sanat müzesinin platformu aracılığıyla ve platform kurulduktan sonra,
sıradan insanların bu yerde kafasını, ceplerini zenginleştirmesine izin veriyoruz, yani günlük
hayatlarını zenginleştiriyoruz diyelim, sonra maddi hayatlarını düzeltmelerini istiyoruz ,
burada para kazanıyorlar ve daha iyi bir hayat yaşıyorlar ve bu bizim özelliklerimizden biri.
İkinci özelliğimiz ise Genel Sekreter tarafından ziyaret edilen bir köy olmamızdır. 25 Mayıs
2015 tarihinde genel sekreterimiz Xi Jinping, Sincan Köyümüzü ziyaret etti ve ardından Genel
Sekreter şöyle dedi: "Güzel bir Çin, temeli atılacak güzel bir köye bağlıdır." Kendimize has
özelliklerimiz varsa genel sekreterin dediğini söylemeli ve bu öğretim ruhunu uygulamalı ve
hayata geçirmeliyiz. Genel ekolojik çevreye büyük önem veriyoruz. Biz, Birleşmiş Milletler
tarafından sıfıra yakın karbon köyü olarak belirlenen Xinnjian Köyüyüz. ve BM-Habitat
2019'daki ilk raporunda yeni köyümüzün sıfıra yakın karbon köyü olarak raporlaştırıldı.
Xinjian Köyü halkı olarak iyi ekolojiyi korumak istiyoruz. Temiz dağlarımızı, yeşil sularımızı
altın ve gümüş dağlara dönüştürmek istiyoruz. (Doğa turizmini canlandırmaya atıfta
bulunuyor.) Bu bizim yeni mimarimizin temel özelliğidir.

Çok güzel. Çevre dağlık ve berrak, Çok güzel görünüyor. Bu trenin tarihi nedir?

- Bu treni bilim insanları "İki Bomba Bir Uydu" projelerinde kullandı. Günümüzde ise kırsal
bölgeyi geliştirme sürecinde, Sanat Koleji'nden üniversite öğrencileri için bir staj üssü olmaya
başladı ve geri döndükten sonra akşam hayatında çok işleri oluyor. Bizde treni ayrıca kızıl
eğitimin bir parçası olarak değerlendiriyoruz. Çünkü "İki Bomba Bir Uydu" projesinin bilim
adamlarını taşıdı. Aynı zamanda, vagonlardan birinin içinde kahve içebilir, bir eğlence noktası
olabilir. Ayrıca ulusal çalışma turu üssü olduğumuz için, buraya gelen öğrenci sayısı oldukça
fazla, burayı çeşitli aktivitelerden sonra tekrar ziyaret edebilirler.

Son olarak Türk halkına ne söylemek istersiniz?

- Sizinle ilgili olarak, umarım siz Xinjian köyümüze geldikten sonra, dünya sahnesinde Xinjian
Köyümüzü daha fazla tanıtmanızı sağlarsınız. İkincisi, Türk misafirlerimizi Xinjian Köyümüzü
ziyaret etmeye sıcak bir şekilde davet ediyoruz.