Volkanlarla kaplı ötegezegen keşfedildi!
Gökbilimciler güneş sistemimizin ötesinde volkanlarla kaplı olabilecek Dünya büyüklüğünde bir ötegezegen keşfettiler. LP 791-18 d olarak adlandırılan gezegen, güneş sistemimizdeki volkanik olarak en aktif cisim olan Jüpiter'in uydusu Io kadar sık volkanik patlamalara maruz kalabilir.
NASA'nın TESS ve emekli Spitzer Uzay Teleskobu'nun yanı sıra bir dizi yer tabanlı gözlemevinden gelen verileri kullanarak ötegezegeni buldular.
Çalışmayı planlayan ve yöneten iREx'te astronomi profesörü ve ortak yazar olan Björn Benneke, şu açıklamalarda bulundu:
- LP 791-18 d gelgit kilitli, yani sürekli aynı tarafı yıldızına bakıyor. Gündüz tarafı muhtemelen yüzeyde sıvı suyun var olabilmesi için çok sıcak olacaktır. Ancak gezegenin her yerinde meydana geldiğinden şüphelendiğimiz volkanik faaliyet miktarı, suyun gece tarafında yoğunlaşmasına izin verebilecek bir atmosferi sürdürebilir.
LP 791-18 d, güney takımyıldızı Krater'de yaklaşık 90 ışık yılı uzaklıkta küçük bir kırmızı cüce yıldızın yörüngesinde dönüyor. Ekip, Dünya'dan sadece biraz daha büyük ve daha kütleli olduğunu tahmin ediyor.
Gökbilimciler bu keşiften önce sistemde LP 791-18 b ve c olarak adlandırılan iki gezegen daha olduğunu biliyorlardı. b iç gezegeni Dünya'dan yaklaşık %20 daha büyük. Dış gezegen c ise Dünya'nın yaklaşık 2,5 katı büyüklüğünde ve kütlesinin yedi katından fazla.
Her yörünge sırasında d ve c gezegenleri birbirlerinin çok yakınından geçerler. Daha büyük kütleli c gezegeninin her yakın geçişi d gezegeni üzerinde bir çekim kuvveti oluşturarak yörüngesini bir miktar eliptik hale getirir. Bu eliptik yolda, d gezegeni yıldızın etrafından her geçişinde hafifçe deforme olur. Bu deformasyonlar, gezegenin içini önemli ölçüde ısıtmak ve yüzeyinde volkanik aktivite üretmek için yeterli iç sürtünme yaratabilir. Jüpiter ve bazı uyduları Io'yu benzer şekilde etkiler.
d Gezegeni, bilim insanlarının bir gezegenin yüzeyinde sıvı halde su bulunabileceğini varsaydığı, bir yıldızdan geleneksel uzaklık aralığı olan yaşanabilir bölgenin iç kenarında yer alıyor. Eğer gezegen araştırma ekibinin şüphelendiği kadar jeolojik olarak aktifse, bir atmosfere sahip olabilir. Sıcaklıklar gezegenin gece tarafında suyun yüzeyde yoğunlaşmasına yetecek kadar düşebilir.
c gezegeni James Webb Uzay Teleskobu'nda gözlemlenmek üzere çoktan onaylandı ve ekip d gezegeninin de misyon tarafından atmosferik çalışmalar için olağanüstü bir aday olduğunu düşünüyor.
Pasadena'daki Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde NASA'nın Dış Gezegen Bilim Enstitüsü'nde araştırmacı bilim insanı olan ortak yazar Jessie Christiansen, şu açıklamaları yaptı:
- Dünya'da ve ötesinde yaşamın kökenlerini geniş bir şekilde inceleyen astrobiyolojideki büyük bir soru, yaşam için tektonik veya volkanik aktivitenin gerekli olup olmadığıdır. Potansiyel olarak bir atmosfer sağlamanın yanı sıra, bu süreçler aksi takdirde batacak ve karbon gibi yaşam için önemli olduğunu düşündüklerimiz de dahil olmak üzere kabukta sıkışıp kalacak malzemeleri çalkalayabilir.
NASA'nın Güney Kaliforniya'daki Jet İtiş Gücü Laboratuvarı'nda Spitzer proje yöneticisi olan Joseph Hunt, şu açıklamaları yaptı:
- Spitzer'in görevinin sona ermesinden yıllar sonra keşiflerin ve yayınların devam ettiğini okumak inanılmaz. Bu gerçekten de birinci sınıf mühendislerimizin ve bilim insanlarımızın başarısını gösteriyor. Birlikte sadece bir uzay aracı değil, aynı zamanda astrofizik topluluğu için bir değer olmaya devam eden bir veri seti de inşa ettiler.
TESS, Cambridge, Massachusetts'teki MIT tarafından yönetilen ve işletilen ve NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi tarafından yönetilen bir NASA Astrofizik Kaşifi görevidir. Ek ortaklar arasında Falls Church, Virginia'da bulunan Northrop Grumman; NASA'nın Kaliforniya'nın Silikon Vadisi'ndeki Ames Araştırma Merkezi; Cambridge, Massachusetts'teki Astrofizik | Harvard & Smithsonian Merkezi; MIT'nin Lincoln Laboratuvarı ve Baltimore'daki Uzay Teleskop Bilim Enstitüsü bulunmaktadır. Dünya çapında bir düzineden fazla üniversite, araştırma enstitüsü ve gözlemevi misyonun katılımcıları arasında yer alıyor.
Spitzer'in görev süresi boyunca topladığı bilimsel verilerin tamamı, Pasadena, Kaliforniya'daki Caltech'te bulunan IPAC'deki Kızılötesi Bilim Arşivi'nde yer alan Spitzer veri arşivi aracılığıyla halka açıktır. Caltech'in bir bölümü olan NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı, ajansın Washington'daki Bilim Görev Müdürlüğü için Spitzer görev operasyonlarını yönetti. Bilim operasyonları Caltech'teki IPAC'de bulunan Spitzer Bilim Merkezi'nde yürütülmüştür. Uzay aracı operasyonları ise Littleton, Colorado'daki Lockheed Martin Space'te yürütülmüştür.
Kaynak: nasa.gov