"Vakum Çürümesi" ile tanışın!

Evrenin sonu hakkında pek çok spekülasyon var. Ne de olsa insanlar iyi bir sona bayılırlar. Evrenin Büyük Patlama ile başladığını ve neredeyse 14 milyar yıldır devam ettiğini biliyoruz.

Kozmosun perde arkasının nasıl gerçekleşeceği henüz kesin değil. Elbette varsayımsal senaryolar var işte o senaryolardan biri: 

- Evren mutlak sıfıra ulaşana kadar genişlemeye ve soğumaya devam edebilir ya da Büyük Çöküş olarak adlandırılan olayla kendi üzerine çökebilir. Bu iki önde gelen teorinin alternatifleri arasında "vakum bozunması" var ve bu teori korku verici her şeyin sonu gibi bir şey.

Isı ölümü hipotezine göre son yavaş yavaş gelirken ve Büyük Çöküş gelecekte bir noktada evrenin genişlemesinin tersine döneceğini ön görürken, vakum bozulması evrenin bir noktasının aniden başka bir şeye dönüşmesini gerektirir. Bu da çok kötü bir haber olur.

Evrene yayılan ve Higgs alanı olarak adlandırılan bir alan vardır. Bu alan ile parçacıklar arasındaki etkileşim, parçacıklara kütle kazandıran şeydir. Bir kuantum alanının herhangi bir enerji kaybedemiyorsa vakum durumunda olduğu söylenir, ancak bunun Higgs alanı için doğru olup olmadığını bilmiyoruz, bu nedenle alanın gelecekte bir noktada sahte bir vakum içinde olması mümkündür. Enerjiyi bir dağ gibi hayal edin. Mümkün olan en düşük enerji bir vadidir ancak alan yamaçlardan aşağı yuvarlanırken dağın yamacında küçük bir vadiyle karşılaşmış ve orada sıkışmış olabilir.

Normal fizikte vadi vadidir. Yani kararlı bir nokta kararlıdır. Ancak kuantum mekaniğinde işler biraz daha karmaşıktır. Şeyler kendiliğinn mümkün olan en düşük enerji alanına hareket edebilir. Eğer bu gerçekleşirse, Higgs alanı orada değişecek ve yeni, daha kararlı alan yayılacak, evrenin fiziğini değiştirecek ve yolunda aşina olduğumuz alanı kullanan her şeyi yok edecektir.

Perimeter Enstitüsü'nde Hawking Kozmoloji ve Bilim İletişimi Kürsüsü Başkanı olan Dr. Katie Mack, podcastimiz The Big Questions'ın "Evren nasıl sona erecek?" başlıklı bölümünde şu açıklamaları yaptı:

- Bu mümkün olabilir de olmayabilir de, emin değiliz. Ancak bunu anlamanın yolu Higgs Alanının evrenin erken dönemlerinde nasıl değiştiğini anlamaktan geçiyor çünkü değiştiğini biliyoruz.

Dolayısıyla, başlangıcı anlamaya çalışmanın potansiyel olarak bize son hakkında bir şeyler söyleyeceği bir başka durum da budur.

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndaki gibi parçacık fiziği deneyleri, Higgs alanıyla ilişkili parçacık olan Higgs bozonu hakkında giderek daha fazla bilgi ediniyor. Bu parçacığı daha iyi anlamak sadece parçacık fiziğine değil, aynı zamanda Büyük Patlama'yı ve evrenin nasıl sona erebileceğini anlamamıza da yardımcı olacaktır.

Dr. Mack, kitabı "Her Şeyin Sonu"nun tamamen bu konuyla ilgili olduğunu belirten Dr. Mack şu açıklamaları yaptı:

- Vakum bozunumu çok büyüleyici bir olasılık çünkü kuantum seviyesinde, atom altı fizikte gerçekleşen bir şeyi içeriyor. Temelde bir kuantum tünelleme olayı var, bir parçacık bir anlamda bir yerden başka bir yere gidiyor ve bu gerçekleştiğinde evreni yok eden bir çağlayanı tetikliyor. Bence bu, kuantum olayı gibi çok küçük, çok belirsiz ve çok öngörülemez bir şeyin makroskopik nesneleri, galaksileri ve evreni yok edebileceği çok büyüleyici bir olasılık.

Bu baloncuğun genişlemesi neredeyse ışık hızında gerçekleşecektir, bu nedenle tahmin edebileceğiniz veya hazırlanabileceğiniz bir şey değildir. Eğer vakum bozunması gerçekten de doğru senaryo ise, bunun herhangi bir gün, örneğin Zanesville, Ohio'da aniden başlayabileceği konusunda endişelenmenize gerek yok. Kozmologlar bunun 10100 yıl arasında gerçekleşmeyeceğini düşünüyor.

Kaynak: https://www.iflscience.com/meet-vacuum-decay-the-most-spectacular-end-to-the-universe-69149