Tam 24 il 110 ilçe tehlike altında! İşte deprem tehdidi altında olan iller

6 Şubat Kahramanmaraş merkezli felaketin ardından Türkiye'nin en önemli gündemlerinden bir tanesi deprem. Bir deprem ülkesi olan Türkiye'de pek çok diri fay hattının var olduğu biliniyor. Uzmanlar tehlikeli bölgeler konusunda uyarılarını sık sık yenilerken, güvenli şehirlerde ve konutlarda yaşamak da vatandaşların en önemli talebi.

PROFESÖR TÜYSÜZ EN TEHLİKELİ İKİ FAYI AÇIKLADI

Jeoloji Mühendisi Prof.Dr.Okan Tüysüz, Türkiye'nin deprem haritasıyla ilgili uyarılarda bulundu. Pek çok ilin diri faylar üzerinde yer aldığını belirten Tüysüz, en tehlikeli iki fayı da açıkladı.

Türkiye'nin deprem haritasında incelemelerde bulunan Tüysüz, özellikle Malatya fayına dikkat çekerek, "Çok ciddi deprem üretebilecek bir fay. 24 il, 110 ilçe derken bunların altından fay geçiyor" dedi.

Tüysüz ayrıca Marmara Denizi ve Bingöl Yedisu fay hatlarına da dikkat çekti. Marmara Denizi çevresindeki fay hattının 1766'da iki büyük depreme yol açtığını ifade eden Tüysüz, bu bölgede yeniden bir deprem olma ihtimali konusunda uyarılarda bulundu. Tüysüz, Bingöl Yedisu fayında da benzer bir riskin olduğunu söyledi.

24 İL 110 İLÇEDEN FAY HATTI GEÇİYOR

Tüysüz'ün uyarıları arasında özellikle dikkat çeken noktaların başında Marmara Denizi ve Bingöl Yedisu fay hatları da vardı:

- Ciddi deprem üretebilecek bir fay, birkaç bin yılda bir üretiyor o nedenle bilgimiz çok az, üzerinde daha fazla çalışma yapılması lazım. Enerjisini boşaltmış değil aksine üzerine yük bindi. Bunun gibi aslında çok sayıda fayımız var. 24 il, 110 ilçe derken bunların altından fay geçiyor. Bu fayların her birinin bugün, yarın deprem üretip üretmeyeceğini bilmiyoruz

YOL HARİTASI VAR ADIM YOK

Türkiye'nin sık deprem yaşayan bir ülke olmasına rağmen depreme karşı hazırlık yapılmadığını dile getiren Tüysüz, çok fazla yol haritasının olduğunu ancak adım atılmadığını belirtti:

- Türkiye deprem yaşanan sık ülkelerden birisi. Aşağı-yukarı 4-5 yılda bir 7’nin üzerinde deprem oluyor, hepsinde de biz ciddi can kayıplarıyla karşılaşıyoruz. En son şubat ayında yaşadığımız 3 tane önemli deprem var ve burada resmi rakamlara göre 54 bin civarında can kaybımız var. Bu da hazır olmadığımız açık ve net bir biçimde gösteriyor. Ne yapmamız gerektiği konusunda çok fazla yol haritamız var, ama yola adım atmak yönündeki gayretimiz maalesef yeterli gelmiyor.

HANGİ BÖLGELERDE DEPREM BEKLENİYOR?

- Pek çok vatandaşın merak ettiği "Hangi bölgelerde deprem bekleniyor?" sorusuna da yanıt veren Prof.Dr. Okan Tüysüz, Bingöl'ün Yedisu ilçesine dikkat çekti. Tüysüz, Yedisu'nun ardından Marmara'da da bir deprem beklendiğini dile getirdi. Ege bölgesinde çok fazla fay hattının olduğuna buna karşın Türkiye'nin fay hatları üzerindeki yerleşimle ilgili bir yasasının olmamasını eleştiren Tüysüz, "Bingöl’ün Yedisu ilçesi deprem olması beklenen bir bölgedir. Marmara deprem olması beklenen bir bölgedir. Ege’de çok fazla fay hattı vardır; biz hala fay hatları üzerinde nasıl yerleşeceğimizi belirten bir yasadan yoksunuz.

Türkiye'nin 24 ilinin, 110 ilçesinin ve 580 köyünün doğrudan doğruya diri faylar üzerinde olduğunu açıklayan Tüysüz, "Türkiye’nin 24 ili 110 ilçesi 580 köyü doğrudan diri faylar üzerinde oturuyor. Bazı fayların bu süreleri dolmuştur. Mesela Bingöl-Yedisu ve Marmara gibi… "Bunlar artık bugün yarın deprem olsa şaşırmayacağımız yerler." dedi.

'MALATYA FAYI ÇOK CİDDİ DEPREM ÜRETEBİLİR'

Bazı faylarla ilgili bir bilginin olmadığına dikkat çeken Tüysüz, özellikle Malatya fayının çok ciddi deprem üretebilecek bir fay olduğunu söyledi:

- Bazılarında ise bu konuda bilgimiz yok. Mesela, Malatya Fayı var. Çok ciddi deprem üretebilecek bir fay, birkaç bin yılda bir üretiyor o nedenle bilgimiz çok az, üzerinde daha fazla çalışma yapılması lazım. Enerjisini boşaltmış değil aksine üzerine yük bindi. Bunun gibi aslında çok sayıda fayımız var. 24 il, 110 ilçe derken bunların altından fay geçiyor. Bu fayların her birinin bugün, yarın deprem üretip üretmeyeceğini bilmiyoruz.

ARAŞTIRMALARIN DERHAL BAŞLAMASI GEREKİYOR

Erzincan, Elazığ, Bingöl ve Tunceli'nin Türkiye'nin en az deprem yaşanan şehirleri olduğunu belirten Tüysüz bu bölgede araştırmaların derhal başlaması gerektiğini kaydetti. İşte Tüysüz'ün o açıklamaları:

- Bir defa Bingöl-Yedisu demiştik. Yedisu’nun bulunduğu bölgede mesela Erzincan-Elazığ- Bingöl-Tunceli gibi illerimizde araştırmaların derhal başlaması gerekiyor. Marmara Bölgesi’nde aslında İstanbul en hazır şehirdir. İstanbul’da 1 milyon 160 bina var. Bunun 750 bin tanesinin depremde hasar görmesi, 70-80 bin tanesinin de çok ciddi hasar görmesi veya çökmesi bekleniyor.

Bu içerisinden diri fay geçen illerimizin haritası. Fay hatlarındaki binaların ya taşınması ya da araştırılıp eğer risk çok uzaktaysa bina ömrü boyunca orada bırakılıp yeni yapılaşmaya açılmaması gereken yerler. Mesela, Doğu’ya geldiğimiz zaman Erzurum mesela, şehrin içinden deprem geçiyor.

NEREDEYSE DİRİ FAY GEÇMEYEN İL YOK

Erzincan 1939’da büyük bir depremle yıkıldı. 1992’de bir defa daha yıkıldı çünkü 39’da yıkılan yerlerin yerine yenisini yaptık. Bingöl-Yedisu yıkılırsa Erzincan yine etkilenecek. Tokat içinden fay geçiyor ama o fayın kaç senedir deprem üretmediği konusunda bilgimiz yok. Örneğin Kayseri, içerisinden fay geçen bir il. Ama fay çok uzun aralıklarla deprem üretiyor.

Kahramanmaraş, Osmaniye ve Hatay; bunlar zaten 90’lı yıllardan beri hep dile getirdiğimiz yerler. Netice de kırıldılar. 

Konya, Türkiye’nin en az deprem olan yerlerinden bir tanesi. Ama Konya ilinin içerisinden yine diri fay geçiyor. Batı Anadolu’ya geldiğimizde neredeyse içinden diri fay geçmeyen il söz konusu değil. Kuzey’de Bolu, Sakarya, Kocaeli’nde… Bursa’da mesela geçtiğimiz günlerde yeni fay bulunduğu ileri sürülen bir bölge.