En yüksek potansiyelli ötegezegenler keşfedildi! Ötegezegenlerin atmosfer çalışmaları yaşam hakkında izler sunuyor!

Gökbilimciler giderek artan sayıda kayalık ötegezegen, yani Dünya'ya benzer büyüklükte dünyalar keşfediyor. Bu ay (15 Aralık 2022), uluslararası bir gökbilimci ekibi, galaksimizin kendi komşuluğunda iki dünya daha bulduğunu açıkladı. Bu dünyalar 16 ışık yılından daha az uzaklıkta, yani nispeten çok yakın! Ve yıldızlarının yaşanabilir bölgesinde, yani sıvı suyun var olabileceği bölgede bulunuyorlar.

Karşılaştırma yapmak gerekirse, Proxima Centauri b 4,2 ışık yılı uzaklığıyla Dünya kütlesine en yakın ötegezegendir. Ayrıca boyut olarak Dünya'ya benzer ve yıldızının yaşanabilir bölgesinde.

Kanarya Adaları Astrofizik Enstitüsü'ndeki araştırmacılar keşfi yapan ekibe liderlik etti. Hakemli yeni bir makale Astronomy & Astrophysics dergisi tarafından yayınlanmak üzere kabul edildi.

Keşfedilen Ötegezegenlerde yaşam için nelere ihtiyaç vardır?Bilim ve Teknoloji

2 POTANSİYEL DÜNYA'YA BENZEYEN ÖTEGEZEGEN 

İki yeni gezegen "GJ 1002b ve GJ 1002c" kırmızı cüce yıldız GJ 1002'nin yörüngesinde, Dünya'dan 16 ışık yılından daha az bir mesafede bulunuyor. Bu, yıldız mesafeleri açısından çok yakın. Her iki gezegen de Dünya'ya benzer kütlelere sahip ve yıldızın yaşanabilir bölgesi içinde yörüngede dönüyorlar. Bu bölge bir yıldızın etrafında kayalık gezegenlerde sıvı halde su bulunmasına izin verebilecek sıcaklıkların olduğu bölgedir. Bu keşif, Dünya'ya yakın boyut ve kütlede kayalık dünyaların galaksimizde oldukça yaygın olduğunu gösteren önceki bulgulara katkıda bulunuyor. Kanarya Adaları Astrofizik Enstitüsü'nden başyazar Alejandro Suárez Mascareño şunları söyledi:

- Doğa bize Dünya benzeri gezegenlerin çok yaygın olduğunu göstermeye kararlı görünüyor. Bu iki gezegenle birlikte artık Güneş'e oldukça yakın yedi gezegen sistemi olduğunu biliyoruz.

GJ 1002b'nin yıldızının yörüngesinde dönmesi 10 gün sürerken, GJ 1002c'nin dönmesi 21 günden biraz fazla sürüyor.

Gökbilimciler detaylı gözlemlerini yapmak için ESPRESSO (Echelle SPectrograph for Rocky Exoplanets and Stable Spectroscopic Observations) ve CARMENES (Calar Alto high-Resolution search for M dwarfs with Exoearths with Near-infrared and optical Échelle Spectrographs) teleskopik araçlarını kullandılar.

ÖTEGEZEGENLERDE YAŞAM VAR MI?

GJ 1002 adlı yıldız bir kırmızı cüce olup, bizim güneşimizden daha küçük ve daha soğuktur. Bu durum herhangi bir gezegende yaşama olasılığı açısından kulağa pek hoş gelmeyebilir. Ancak kırmızı cücelerin de tıpkı güneş benzeri yıldızlar gibi kendi yaşanabilir bölgeleri vardır. Bunlar, bir gezegenin yüzeyinde sıvı suyun bulunabileceği bölgelerdir.

Bir kırmızı cüce yıldızın yaşanabilir bölgesi, yıldıza bizim güneşimizin yaşanabilir bölgesinden daha yakındır. Yardımcı yazar Vera María Passegger şunları söyledi:

- GJ 1002, Güneş'in ancak sekizde biri kütleye sahip bir kırmızı cüce yıldızdır. Oldukça soğuk ve sönük bir yıldızdır. Bu da yaşanabilirlik bölgesinin yıldıza çok yakın olduğu anlamına geliyor.

Yeni bulunan bu gezegenlerin her ikisi de bu yaşanabilir bölge içinde yörüngede olduklarından, potansiyel olarak yaşam için uygun koşullara sahip olabilirler. Ama yaşam var mı? Bunun bir garantisi yok ve cevabını da bilmiyoruz. Bilim insanları "yaşanabilirliğin" sıcaklığın yanı sıra birçok faktöre bağlı olduğu konusunda uyarıyor.

Ancak kesinlikle, yaşanabilir bölgelerdeki gezegenler "bildiğimiz anlamda" yaşamın kanıtlarını aramaya başlamak için en iyi yerlerdir. Dolayısıyla bir sonraki adım, bu gezegenleri dev Webb uzay teleskobuyla inceleyerek üzerlerinde yaşam olup olmadığına dair ipuçları aramak olabilir.

ÖTEGEZEGENLERDE ATMOSFERİK ANALİZ

Ve işte iyi haber. İki gezegen çok yakın olduğu için bilim insanları atmosferlerini inceleyebilirler. Yardımcı yazar Jonay I. González Hernández, Webb'in uzak dünyaların atmosferlerini incelemek için kullanılabilecek tek teleskop olmadığını belirtti:

IAC'nin de katıldığı ESO'daki ELT teleskobu için gelecekteki ANDES spektrografı, GJ 1002c'nin atmosferindeki oksijen varlığını inceleyebilir.

Gökbilimciler atmosferleri yansıyan ışığa ya da termal emisyona dayanarak analiz edebilirler. Çoğu durumda, bu tür bir analiz için gezegenlerin yıldızlarının önünden geçmesi gerekir. Ancak makalede belirtildiği gibi başka yöntemler de var:

- Dış gezegenlerin atmosferik karakterizasyonu tipik olarak gezegenlerin geçiş yapmasını gerektiren transmisyon spektroskopisi yoluyla gerçekleştirilir. Ancak, ötegezegenlerin atmosferlerini incelemek için tek imkân bu değildir. Son yıllarda, yüksek çözünürlüklü spektrografların yüksek açısal çözünürlüklü görüntüleme ile birleştirilmesinin, güneş komşuluğundaki gezegenlerin atmosferlerini incelemek için alternatif bir yol açabileceği öne sürülmüştür (Lovis ve ark. 2017). GJ 1002, potansiyel olarak yaşanabilir ortamlara ev sahipliği yapabilecek gezegenlere sahip bilinen birkaç yakın sistemden biridir. Ev sahibi yıldızın Güneş'e yakınlığı, her iki gezegenin yörüngelerinin açısal boyutlarını, atmosferlerinin ELT veya LIFE misyonu için gelecekteki spektrograf ANDES gibi araçlarla yüksek kontrastlı yüksek çözünürlüklü spektroskopi yoluyla incelenmesi için yeterince büyük hale getirmektedir.

Bir ekip çalışması
Yeni sonuçların elde edilmesi gerçekten bir ekip çalışmasıydı. Hem ESPRESSO hem de CARMENES, GJ 1002b ve GJ 1002c'yi gözlemleyebilmek için hayati önem taşıyordu. Mascareño şöyle dedi:

- Her iki grup da bu çalışmayı bağımsız olarak ele almış olsalardı pek çok güçlükle karşılaşırlardı. Birlikte, bağımsız olarak yapabileceğimizden çok daha fazla yol alabildik.

Gelecekte, LIFE (Dış Gezegenler İçin Büyük İnterferometre) misyonu da bu gezegenleri daha yakından inceleyebilecek. LIFE şu anda ilk çalışma aşamasındadır.

Gökbilimcilerden oluşan uluslararası bir ekip, Dünya'dan 16 ışık yılından daha az uzaklıkta, şimdiye kadar Dünya'ya en yakın potansiyel Dünya benzeri gezegenlerden ikisini keşfetti.

Volkanlarla kaplı ötegezegen keşfedildi!Bilim ve Teknoloji