ATM’lerde nakit krizi: 100 liranın altındaki banknotlar azaldı

Yüksek enflasyon ve artan fiyatlar, nakit ihtiyacını zirveye taşıdı. Bankalar, artan talepler nedeniyle ATM’leri günde 3 kez doldurmak zorunda kaldı.

Nakit kullanımındaki bu değişim, günlük harcamalarda küçük banknotların yerini daha yüksek miktarlı banknotların almasına yol açtı. Uzmanlar, bu durumun enflasyonun bireysel finansal alışkanlıklara yansıyan etkilerinden biri olduğunu belirtiyor.

Tedavülde olanlar banknotların değeri son 15 yılda büyük bir değişim gösterdi. 200 lira üzerinden örnek verilmesi gerekirse; 2010 yılında banknotların yüzde 16'sı 200 lirayken şu anda yüzde 80,4'ü 200 liralık banknottan oluşuyor. ATM'ler ise nakit ihtacını karşılamak için adeta canla başla çalışıyor. ATM'lere günde 3 kere nakit para koyan bankalar, yüzde 75’i 200 TL’lik, yüzde 25’i ise 100 TL’lik şekilde nakit ihtiyacını karşılamaya çalışıyor.

İLK KIRILMA 2019 YILINA AİT

Uzun yıllardır ilk büyük değişiklik 2019 yılında yaşandı. 2018 sonuna kadar yüzde 30’un altında bulunan 200 TL’lik kupürlerin toplam içindeki payı yüzde 30’u aştı. 2021 sonunda yüzde 40 geçildi, 2022 Ağustos'ta artık tedavüldeki banknotların yüzde 50'si 200 TL'lik kupürlerden oluştu.

EKİMDE YÜZDE 80

2023 Mayıs'ta yüzde 60 aşıldı, 2024 Ocak'ta ise yüzde 70'in üzerine çıkıldı. Tarihte ilk kez yüzde 80'nin üzerine ise Ekim 2024 itibariyle ulaşıldı. Merkez Bankası verilerine göre tedavüldeki banknotların tutar olarak yüzde 80,4'ü 200 TL'lik kupürlerden, yüzde 15,01'i 100 TL'lik kupürlerden, yüzde 2,65'i 50 TL'lik kupürlerden, yüzde 0,83'ü 10 TL ve yüzde 0,36'sı 5 TL'lik kupürlerden oluştu.