Semerkant: Kadim Türk şehrinin mimarisi ve gizemleri

Özbekistan'ın ikinci büyük şehri  Semerkant, 2 bin 750 yıllık geçmişi, yüzlerce yıllık yapılarıyla zamana meydan okuyor.

UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan şehir, Türk-İslam medeniyetinin pek çok önemli eserine ev sahipliği yapıyor.

Başta Timurlular olmak üzere Türk devletlerine başkentlik yapan, İpek Yolu üzerindeki konumu dolayısıyla dönemin önemli ticaret merkezlerinden biri haline gelen Semerkant, bugün de görkemli yapılarıyla ilgi görmeye devam ediyor.

Ünlü matematikçi ve astronomi bilgini Timur Sultanı Mirza Uluğbey tarafından 1417-1420 yıllarında kurulan ve Uluğbey'in kendisinin de dersler verdiği Uluğbey Medresesi, Semerkant Valisi Yalangtuş Bahadır tarafından 1619-1636 yıllarında ilk medresenin tam karşısına yaptırılan Şirdar Medresesi ile 1646-1660 yıllarında iki medresenin ortasında meydana bakacak şekilde inşa ettirilen Tillakari Medresesi, Registan Meydanı'nda yer alıyor.

Semerkant'ın bilim ve eğitim merkezi olan üç medresenin bir arada bulunduğu Registan Külliyesi olarak da adlandırılan meydan, tarihi önemiyle "Semerkant'ın kalbi", "Orta Asya'nın incisi" gibi sıfatlarla anılıyor. 20'nci yüzyılın başından itibaren tarihi eser olarak korumaya alınan Registan Meydanı, yüzlerce yıllık medreseleriyle kentin sembolü olmayı sürdürüyor.

Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütünce 2023 Dünya Turizm Başkenti seçilen Semerkant, Registan Külliyesi'nin yanı sıra Timur İmparatorluğu'nun kurucusu Emir Timur'un kabrinin bulunduğu Guri Emir Türbesi, döneminin önemli astronomi merkezlerinden Uluğbey Gözlemevi ile Bibi Hanım Camisi, Hazreti Hızır Camisi'nin aralarında bulunduğu sayısız eseri barındırıyor.

Emir Timur tarafından kurulan ilk askeri okulun bulunduğu yerleşkede yaptırılan Guri Emir Türbesi'nde, Emir Timur'un yanı sıra bazı aile fertlerinin ve yakınlarının mezarları da yer alıyor.

Emir Timur'un emriyle yaptırılan ve o savaştayken eşi Bibi Hanım'ın nezaretinde inşa edilmesi nedeniyle onun ismiyle anılan Bibi Hanım Camisi, geçmişi 12. yüzyıla dayanan ve bugün hala kullanılan Siyap pazarının yanında bulunuyor.

Hazreti Hızır Camisi ise Orta Asya'da yaptırılan ilk camilerden olma özelliğini taşıyor.

Bugün pek çoğu tarihi eser olarak korumaya alınan yüzlerce yıllık yapılar, tarih meraklılarını zamanda yolculuğa çıkarıyor.