NATO'ya üyelik süreci nasıl ilerliyor?
İsveç ve Finlandiya'nın katılmak istediği NATO'ya üyelik süreci nasıl ilerliyor. Türkiye'nin vetoyu çekmesinden sonra nasıl bir yol izlenecek? İşte şartların yerine getirilmesi ve yasal süreçlerin tamamlanması için belirlenen aşamalar.
NATO, İkinci Dünya Savaşı'nın bitmesinden sonra 1949'da 12 ülke tarafından kuruldu. Bu ülkeler ABD, İngiltere, Kanada, Fransa, İtalya, Hollanda, Norveç, Portekiz, Lüksemburg, İzlanda, Danimarka ve Belçika'ydı. Sözüm ona Sovyet tehdidine karşı Avrupa'nın güvenliğini sağlamak adına kurulan NATO, Sovyetler birliğinin dağılmasından sonra farklı misyonlar belirleyerek üye ülkelerdeki gladyo faaliyetlerini ve doğuya doğru genişlemesini sürdürdü.
Aradan geçen 73 yılda 8 genişleme dalgasıyla üye sayısı 12'den 30'a çıktı. İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üye olması gerçekleşirse, ittifak Baltık'ta önemli bir kazanım elde etmiş olacak.
Peki İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyelik süreci ve aşamalar nasıl ilerleyecek? Üyeliğin sağlanması için 8 adımdan oluşan şartların ve prosedürlerin yerine getirilmesi gerekiyor.
Öncelikle bir ülkenin NATO'ya dahil olabilmesi için oy birliği, yani mevcut 30 müttefik ülkenin hepsinin birden onay vermesi gerekiyor. NATO müttefikleri bir başka ülkenin ittifaka katılmasını kararlaştırdıklarında NATO o ülkeye resmi davet gönderiyor. Bundan sonra 7 adımlık katılım süreci başlıyor.
Birinci adımda NATO uzmanlarıyla davet edilen ülkenin temsilcileri Brüksel'de bir araya gelerek görüşmeler yapıyor. Bu görüşmelerde davet edilen ülkenin NATO'nun siyasi, yasal ve askeri şartlarını karşılayıp karşılamadığı, yükümlülüklerini yerine getirip getiremeyeceği müzakere ediliyor. Bu müzakerelere göre davetli ülkenin NATO şartları ve standartlarını yerine getirmek için reform yapıp yapmayacağı belirleniyor.
İkinci adımda davet edilen ülke NATO Genel Sekreteri'ne resmi niyet mektubu gönderiyor ve NATO üyeliğinin yükümlülüklerini ve üzerine düşen taahhütleri kabul ettiğini bildiriyor. Mektupta reformların takvimi de belirtiliyor.
Üçüncü adımda NATO, Washington Antlaşması'na ilave katılım protokollerini hazırlıyor. Bu protokoller, NATO ülkeleri tarafından imzalanıyor.
Dördüncü aşamada protokollerin NATO üyesi ülkeler tarafından kendi ulusal yasaları ve prosedürleri uyarınca onaylanması gerekiyor. Onay süreci ülkeden ülkeye değişiklik gösteriyor.
Beşinci adımda ise tüm üye ülkeler, kendi onay süreçlerini tamamladıktan sonra Washington Anlaşması'nı saklayan ABD'ye yeni üyenin katılımını öngören protokolleri kabul ettiklerine dair bildirim yapıyor.
Altıncı adımda NATO Genel Sekreteri, yeni üyeyi ittifaka katılmaya davet ediyor. Yedinci ve son aşamada ise yeni üye kendi ulusal yasal sürecini tamamlayarak katılım belgesini ABD'ye teslim ediyor ve NATO üyesi oluyor.