Ulu Önder Atatürk'ün 'Karlsbad' günlüğü! Avrupa'da neler yaşandı?

Polemik Medya ve Hakan Kılıç’ın yapımını üstlendiği projede, Ulu Önder’in Karlsbad’da tedavi gördüğü günlerde aldığı notlar, Gazi Atatürk’ün henüz Cumhuriyet kurulmadan çok önce, Türk İnkılabını planladığını ve gelecekteki büyük devrimlerini daha o günlerden zihin dünyasında şekillendirdiğini ortaya koyuyor.

ATATÜRK KARLSBAD’DA NELER YAŞADI?

Osmanlı İmparatorluğu’nun son hükümdarı Sultan Vahdettin ile gittiği Almanya seyahatinden dönen Mustafa Kemal Atatürk, sol böbreğinden rahatsızlanmış ve yaklaşık 1 ay yataktan çıkamamıştır. 1918 Mayıs ayında Atatürk’ün böbrek rahatsızlığı ilerlemeye başlar. Türkiye’de tedavisi mümkün olmayınca, arkadaşı Rasim Ferid’in tavsiyesiyle yurt dışında tedavi görmeye verir.

İlk kez askeri lisedeyken sıtmaya yakalanan Atatürk, ilave olarak görev yaptığı yerlerdeki olumsuz koşullardan dolayı ömrü boyunca sürecek kronik böbrek rahatsızlığına yakalanmıştır.

Avusturya-Macaristan İmparatoru’nun davetiyle 25 Mayıs tarihinde Viyana’daki bir sanatoryuma giden Mustafa Kemal Atatürk, bir süre burada tedavi olduktan sonra, 30 Haziran 1918 akşamı doktorunun da tavsiyesiyle kaplıcalarıyla ünlü Karlsbad’a hareket etmiştir. O dönemde bu kaplıcalar oldukça meşhur olduğu için, Atatürk de bu sulardan şifa bulmak amacıyla her sabah 5:30 gibi kalkarak doktorunun tavsiye ettiği çeşmelerdeki şifalı sulardan içmiştir.

Atatürk o zaman Karlsbad’da konuk evi olan bir yerde kalmış ve ileriye dönük üstün planlarını da burada yapmıştır. Bugün hala Atatürk’ün kaldığı konuk evi binasında, Atatürk’ün adını taşıyan iki farklı tabela vardır.

Karlsbad Çek Cumhuriyeti’nde bulunan ve günümüz adıyla Karlovy Vary olarak bilinen turistik bir şehirdir. Atatürk bu şehirde 30 Haziran’dan 28 Temmuz’a kadar tedavi amaçlı kalmış ve 6 ayrı kitapçıkta buradaki anılarını kaleme almıştır. O anıları daha sonra incelediğimiz zaman, Cumhuriyetin kuruluş felsefelerinden çok önemli düşünceleri, o zamandan kafasında şekillendirdiği ortaya çıkmıştır.

Hatıralarının bir yerinde, “her şeyi buraya yazmıyorum, benim geleceğe dair bazı planlarım var” ifadelerini kullanmıştır. Kendi düşünce dünyasında geliştirdiği fikirleri, kadın-erkek eşitliği gibi birçok konuyu burada kaleme almıştır.

Avrupa’da bulunması hasebiyle Fransız İhtilali’yle ilgili kitaplar ve Karl Marx’ı okuma fırsatı bulmuş ve Avrupa toplumunu yapısını yakından inceleme ve izleme şansı elde etmiştir.

Bu hatıralarında en dikkat çekici olan konuların başında, kadın-erkek eşitliği, alfabe devrimi konusunda ve dil çalışmaları gelmektedir. Ayrıca Karlsbad’da geçirdiği süre boyunca Almancasını ilerletmek için kendisine Almanca hocası tutmuş ve Almanca dersleri almıştır.

Atatürk’ün hemen her koşulda okumak için özel bir çaba gösterdiği, bu günlükte açıkça görülmektedir.

Karlsbad’a genç bir general olarak gelen Atatürk, batılı doktorları da hayretler içinde bırakmıştır.

Mustafa Kemal Atatürk’ün çağının çok ötesinde sahip olduğu bilgiler, bu günlükte önceden belirlenmiş bir düşüncenin sonucu olduğu ortaya çıkmıştır.  

Mustafa Kemal Paşa bu hatıralarında kadınların özgürleşmesi konusunda bilhassa hassasiyetle durmuş ve ancak kadınların inisiyatif aldığı bir toplum, modern bir seviyeye ulaşılabilir sonucuna varmıştır.

Yani Ulu Önder’in Cumhuriyet kurulduktan sonra gerçekleştirdiği devrimlerin birçoğunu, uzun yıllar öncesinden planladığını, bu anılarından görebiliyoruz. O yüzden Atatürk’ün kurduğu güçlü Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş mayasını anlayabilmek için, bu anıları okumak lazım.