Sultan Baybars Türk mü? ed-Devletu't-Türkiyye Devleti'nin yükselişi!

Sultan Baybars, özellikle Haçlılar ve Moğollara karşı askeri liderliği ve aynı zamanda diplomatik becerileri ile en çok hatırlanan güçlü bir sultandı. Ortaçağ döneminde Mısır ve Suriye'yi yöneten Memlük Sultanlarının en ünlüsü olarak kabul edilir.

Tarih kitaplarında Memlük Devleti olarak geçse de, bildiğimiz Memlük Devleti kaynaklarında ed-Devletu't-Türkiyye olarak geçer, yani Türk Devleti ismini taşır.

Memlük demek, ayrıcalıklı köle anlamına gelir. Beyaz savaşçı kölelere verilen bir isimdi, bu köleleri diğer kölelerden ayıran özelliği savaşçı olmalarıydı. Bu yüzden silah taşıma yetkisine sahiptiler ve ülkenin içinde devriye atarak ülkenin asayişini sağlarlardı. Memlük ismi, ed-Devletu't-Türkiyye Devleti'nden önce aldıkları isimdi.

Sultan Baybars, Mısır ve Suriye'nin dördüncü ed-Devletu't-Türkiyye Sultanıydı ve tarihçiler tarafından genellikle Bahri Hanedanlığı'nın kurucusu olarak kabul edilir. Ayrıca Sultan Baybars, başarılı askeri seferleri ve ustaca diplomatik manevraları sayesinde ed-Devletu't-Türkiyye Sultanlığı'nın sınırlarını genişletti.

SULTAN BAYBARS KİMDİR?

SULTAN BAYBARS TÜRK MÜ?

Baybars'ın tam adı al-Melik al-zāhir Rukn al-Din Baibars al-Bunduqdar olup, Karadeniz'in kuzey kıyılarında Kıpçak Türklerinin ülkesinde doğmuştur. ed-Devletu't-Türkiyye'nin son iki hükümdarlığına kadar, ülkeye Kıpçak Türkleri hakim olduğu kaynaklarda yazmaktadır. Yaklaşık 1242'de Kıpçak Türkleri Moğolların saldırısına uğradı ve sultanın, yakalanıp köle olarak satılanlardan biriydi. Sonunda Mısır ve Suriye'nin Eyyubi hükümdarı sultan es-Salih Necmeddin Eyyub tarafından satın alındı. Baybars, tıpkı padişahın yeni edindiği diğer tüm köleler gibi Nil'deki bir adaya askeri eğitim için gönderildi. Baybars, eğitimi sırasında olağanüstü bir askeri hüner sergiledi ve mezun olup özgürlüğe kavuştuktan sonra, sultanın kişisel korumalarından oluşan bir grubun komutanı olarak atandı.

 SULTAN BAYBARS TAHTI NASIL ALDI?

1249'da Fransız kralı Louis IX liderliğindeki Yedinci Haçlı Seferi Mısır'ın Dimyat kentine çıktı. Haziran ayında liman şehri düştü ve haçlılar Kasım ayında Kahire'ye yürüyüşlerine başladılar ve bu sıralarda Salih Eyyub'un ölüm haberi geldi. Ancak haçlılar Mısır'ı fethetmeye mahkum değildi ve Şubat 1250'de Al-Mansurah Savaşı'nda kesin bir şekilde mağlup edildi. Savaş sırasında Eyyubi komutanlarından biri Baybars'tı ve bu onun bir askeri komutan olarak ilk büyük zaferiydi.

Eyyubiler için Salih Eyyub, bu hanedanın hem Mısır'ı hem de Suriye'yi etkin bir şekilde yöneten son güçlü sultanıydı. Halefi el-Muazzam Turanshah kısa bir süre hüküm sürdü ve Memlükler tarafından öldürüldü. Eyyubilerin Mısır'da devrilmesiyle birlikte ed-Devletu't-Türkiyye iktidara geldi.

1260 yılında Baybars, üçüncü ed-Devletu't-Türkiyye sultanı Kutuz tarafından Mısır'a davet edildi. Aynı yıl Moğollar Mısır'ı işgal etmeye hazırlanıyorlardı. Bu iki güç arasındaki çatışma, Filistin'in Yizreel Vadisi'nde gerçekleşen Ayn Calut Savaşı ile doruğa ulaştı. Baybars, bu savaş sırasında ed-Devletu't-Türkiyye ordusunun öncü birliğinin komutanıydı ve savaş alanında kendini kanıtladı. ed-Devletu't-Türkiyye, Moğolları kararlı bir şekilde mağlup etti.

Sultan Baybars, savaş alanında ed-Devletu't-Türkiyye sultanı Kutuz'un ölümünden sonra tahta geçti.

SULTAN BAYBARS'IN DİPLOMATİK ZAFERLERİ

Sultan Baybars, ed-Devletu't-Türkiyye Devleti'nin Suriye'deki askeri konumunu güçlendirdi ve 1265'ten 1271'e kadar haçlılara saldırdı. Arsuf, Yafa ve Antakya dahil olmak üzere kalan haçlı kaleleri birer birer ed-Devletu't-Türkiyye eline geçti.

Haçlılar Levant'ta küçük bir varlık sürdürürken, Baybars'ın seferleri, Haçlı devletlerinin sonunu işaret etti. Haçlıların yanı sıra Baybars, Nubia'daki Moğollara, Ermeni Hıristiyanlara, Makuryalılara ve Haşhaşin mezhebinin geri kalan üyelerine karşı askeri seferler düzenledi.

Sultan Baybars, parlak bir askeri komutan olduğunu kanıtlamıştı , iş yabancı güçlerle uğraşmaya geldiğinde diplomasiyi kullanma becerisine de sahipti. Örneğin Sultan Baybars, Bizans İmparatorluğu ile sıcak ilişkiler sürdürmeyi başardı. Ek olarak, Sultan Baybars'ın hükümdarlığı sırasında Mısır ile Aragon ve Leon ve Kastilya gibi yabancı devletler arasında ticari anlaşmalar imzalandı.

Sultan Baybars, dış işlerde olduğu gibi iç işlerde de eşit derecede yetenekliydi. Bu cephedeki dikkate değer başarıları arasında Kahire ile Şam arasında hızlı bir posta hizmetinin kurulması ve İslam hukukunun dört ana mezhebini temsil eden baş yargıçların atanması vardı. Ayrıca kanallar gibi hayati altyapılar inşa edildi ve limanlar iyileştirildi.

Güçlü ed-Devletu't-Türkiyye hükümdarı 1277'de Şam'da öldü. Bazı kaynaklara göre Sultan Baybars'ın ölümü büyük bir hataydı. Başkası için hazırlanmış bir bardak zehir içmişti.