İşte İngiliz belgelerinde İstanbul’un işgali
İstanbul’un 16 Mart 1920'de İtilâf Devletleri tarafından işgali Millî Mücadele’nin dönüm noktasını teşkil ettiği kadar, Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’dan bu tarihe kadar olan kurtuluş faaliyetlerinin işgalci devletler üzerindeki etkisini göstermesi Millî Mücadele’nin önemli bir olayını teşkil etmektedir.
Haberin devamı için tıklayınız1919 SONUNDA ANADOLU’DA DURUM
Bilindiği gibi, Yunanistan’ın 15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgali, hem Atatürk’ ü harekete geçirmiş ve hem de Millî Mücadele’nin en önemli itici gücünü teşkil etmiştir. 21/22 Haziran 1919 Amasya Tamimi, 23 Temmuz – 7 Ağustos 1919 Erzurum Kongresi, 4-11 Eylül 1919 Sivas Kongresi, bu itici güçten hız alan üç büyük millî hamle olmuştur. Bu hamleler o kadar etkili oldu ki, 3 Ekim 1919’da Damat Ferit Paşa hükümeti istifa etmek zorunda kaldı ve yerine, Ali Riza Paşa kabinesi kuruldu. İngiltere’nin İstanbul’daki Yüksek Komi- seri Amiral J. de Robeck, 3 Ekim’de Dışişleri Bakanı Lord Curzon’a gönder- diği telgrafta, kabinenin çoğunluğunun milliyetçi ve bazı üyelerin İttihad ve Terakki Partisi sempatizanı olduğunu bildiriyor ve bu arada özellikle, Sadrazam Ali Rıza Paşa, Harbiye Bakanı Mersinli Cemal Paşa, Nafia ve eski Harbiye Bakanı Ferik Abuk Ahmet Paşa’nın milliyetçi hareket sempatileri üzerinde duruyordu. De Robeck’e göre, Mersinli Cemal Paşa ile Ferik Abuk Ahmet Paşa, “Mustafa Kemal” liderliğindeki Millî Hareket’in en kuvvetli destekçileri idi.
İstanbul’da hazırlanan, bir İngiliz istihbarat raporunda, Harbiye Bakanı Cemal Paşa’nın, İstanbul’daki Milliyetçi Örgüt’ün başı olduğundan ve Mustafa Kemal ile birlikte Anadolu’daki milliyetçi kuvvetlerin hareketini yönelttiğinden söz edilmekteydi.