Türk devriminin öncü partisi: İttihat ve Terakki Cemiyeti

FEYZİYE ÖZBERK

Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya, İttihat ve Terakki'yi, "Türkiye'nin yakın tarihine egemen olmuş ve damgasını vurmuş ilk ve en büyük, siyasal örgüt" olarak niteliyor. İşte bu devrimci örgütün ilk çekirdeği, 21 Mayıs 1889'da, İstanbul'da, Askeri Tıbbiye'nin bahçesinde ve odunluğunda yapılan toplantılarda filizlenmeye başlıyor. Kurucular: İbrahim Temo, Abdullah Cevdet, İshak Sükuti, Mehmed Reşid, Hüseyinzade Ali'dir. Bu beş gencin örgütlerine o zaman verdikleri ad: İttihad-ı Osmanî yani Osmanlı Birliği Cemiyeti'dir. Askeri Tıbbiye, o yıllarda Sirkeci'dedir, yapılan ilk toplantıdan sonra Edirnekapı dışında İnciraltı mevkiinde daha geniş bir katılımla, kuruluş kesinleştirilir.

Bu toplantının yapıldığı İnciraltı mevkii Mithat Paşa'nın Çiftliği'nin arazisi içindedir. Gençler bu seçimleriyle, mücadelelerinin Birinci Meşrutiyetin mimarı Mithat Paşa'nın devamı olduğu gerçeğini, tarihe bir not olarak düşmek istiyorlar. Birinci Meşrutiyet, Mithat Paşa'nın ve diğer Genç Osmanlıların mücadelelerinin ürünüydü. İkinci Meşrutiyet, ise onların anısını yüreklerinde taşıyan Genç Türklerin (Jön Türkler) cesaretli ve kararlı fedakârlıklarıyla kazanılıyor.