Fransa cumhurbaşkanlığı seçimlerine üç hafta kaldı. Birinci turu 10 Nisan’da yapılacak. Birinci turda, herhangi bir aday salt çoğunluğu sağlayamazsa en fazla oyu alan iki aday 24 Nisan'da düzenlenecek ikinci turda yarışacak.
Bir adayın seçimlere katılabilmesi için belediye başkanı, bölge meclisi üyesi, milletvekili veya senatörlerden en az 500 imza toplaması gerekiyordu. Anayasa Mahkemesi bu şartı yerine getiren 12 adayın seçimlere katılacağını açıkladı.
KAMPANYASIZ SEÇİM
Adayların seçim kampanyaları-eğer buna kampanya denirse- bu seçimlerde Ukrayna- Rusya krizinin gölgesinde kaldı. Her cumhurbaşkanlığı seçim kampanyası bir önceki cumhurbaşkanının beş yıllık bilançosu üzerinden yürütülürdü. Adaylar dahil Fransız halkı medyanın da yönlendirmesiyle Ukrayna ile yatıp kalkıyor. Adaylardan çok Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelensky ve Rusya Devlet Başkanı Putin’in adı telaffuz ediliyor.
Adayların Ukrayna ve Rusya’ya bakışı irdeleniyor. Cumhurbaşkanı Macron’un Rusya’nın Ukrayna’ya askeri operasyonu başlatmadan önce sorunun diplomatik yöntemlerle “çözme çabası” ve operasyon başladıktan sonra, ABD’nin yatırım dayatmalarını katı bir şekilde savunmakla birlikte Zelensky ve Putin ile iletişimi ısrarla sürdürmesi, bu seçimlerde kendisine büyük bir avantaj sağlıyor. Macron, Fransa’nın problemlerini çözecek bir program önermesinden ziyade “ Avrupa kapısına dayanan savaşı durdurmak isteyen bir lider” imajı ile seçimlere gidiyor. Macron her seçim öncesi adayların katılımıyla yapılan televizyon programına katılmayı reddetti. Adaylar Macron’a “demokratik olmayan, kampanyasız bir seçimin sonuçları ne olursa olsun meşru olmayacağı” eleştirisini yöneltiyorlar.
MACRON AÇIK ARA ÖNDE
Adaylığını son hafta açıklayan Macron anketlerde yüzde 30 gibi bir oy oranıyla rakiplerinden açık ara önde görünüyor.
Yüzde 16 ile Ulusal Birlik Partisi Lideri Marine Le Pen ikinci, yüzde 13 ile Boyun Eğmeyen Fransa lideri Jean-Luc Melenchon üçüncü, yüzde 11 ile Yeniden Fetih lideri Eric Zemmour dördüncü ve yüzde 10 ile Sarkozy’nin partisi Cumhuriyetçiler ’in adayı Valerie Pecresse beşinci pozisyonda. Diğerleri ise yüzde 6’nın altında. Ama burada şunun altını çizmek istiyorum: Sosyal Demokrat Sosyalist Partinin adayı Anne Hidalgo’nun oy oranı anketlerde yüzde 3, Komünist Fabien Roussel ’in ise yüzde 1. Bu durumda geçen seçimlerde olduğu gibi ikinci tura Macron ve Le Pen’in kalacağı ve seçimleri Macron’un kazanacağı değerlendirmesi yapılıyor.
ADAYLAR VE RUSYA’YA YAPTIRIMLAR
Macron ile birlikte Cumhuriyetçiler ’in adayı Valerie Pecresse, Sosyalist Partinin adayı Anne Hidalgo Rusya’ya yaptırımların uygulanmasından yana. Hatta Pecresse ve Hidalgo daha da ağırlaştırılmasını savunuyor.
Melenchon, Le Pen ve Zemmour yaptırımların bir işe yaramayacağını en çok zararı Fransa’nın göreceği düşüncesinde.
UKRAYNALI MÜLTECİLER
Melenchon dışında göçmenler ve mülteciler konusunda ırkçı söylemlerle sahip tüm adaylar, söz konusu Ukraynalılar olunca hepsi kapıları sonuna kadar açıyorlar. Buna Melenchon, Komünistlerin adayı ve Yeşiller de dahil.
Sadece Zemmour ırkçılığında direniyor ve Ukraynalı mültecilerin Fransa’ya değil Polonya’ya gitmesini savunuyor.
UKRAYNA’YA ASKERİ YARDIM
Adaylar Ukrayna’ya Fransız askerlerinin gönderilmesine karşı çıkıyorlar. Özellikle Cumhuriyetçilerin, Sosyal Demokratların ve Yeşillerin adayları askeri silah ve teçhizat gönderilmesinden yana. Komünist aday “Putin’e baskı yapılsın, ateşkes sağlansın ve Rus askerleri Ukrayna’dan çekilsin” diyor. Melenchon “Bu savaş sahada kaybedilmiştir” açıklamasında bulunuyor. Zemmour ise çelişki içinde “Suçlu Putin, savaşın sorumlusu genişlemeye çalışan NATO” ifadelerini kullanıyor.
NATO’YA KARŞI TAVIR
Adayların NATO konusunda farklı tutumları var. NATO ile ilişkilerin güçlendirilmesini savunan tek aday Sosyal Demokrat Hidalgo.
Jean-Luc Mélenchon, Fabien Roussel, Eric Zemmour et Marine Le Pen açıklamalarında Fransa’nın NATO’nun askeri kanadından ayrılmasını savunuyor. Ama resmi programına koyan sadece iki aday var: Jean-Luc Mélenchon ve Fabien Roussel. Macron ve Valerie Pecresse “Özerk bir Avrupa Savunmasını” dillendiriyorlar ama bunu NATO’suz olmaz diyorlar.
SİYASİ VE EKONOMİK ÇÖZÜMSÜZLÜK
İlk 5 adayın seçim programlarına baktığımızda Melenchon ve Roussel ekonomik, sosyal ve yabancılara ilişkin programları daha ılımlı. Diğerleri ise başta en ırkçıları Zemmour olmak üzere hepsi güvenliği öne çıkaran ve Fransa’da yaşayan yabancılara karşı ırkçı politikalarla kazanılmış haklara saldıran bir programa sahipler.
Diğer Avrupa ülkeleri gibi Fransa da siyasi olarak iflas etmiştir. İçine düştükleri siyasi ve ekonomik krizden çıkış yolu gösteren programlara ve liderlere sahip değiller. Bu durum Fransız halkını siyasilerden uzaklaştırıyor. Bunun seçimlere yansıması da sandığa gitmeyenlerin oranının yüksek olacağını gösteriyor.