İsveç’in covid-19 mücadelesinde yeni gelişmeler hatta şartların zorladığı yumuşamalar oldu. 20 Ocak tarihli istatistiklere göre nüfusu yaklaşık 10,5 milyon olan İsveç’te kesinleşmiş vaka sayısı1 741 710, yoğun bakımdaki hasta sayısı 110, ölü sayısı ise 15 631. Sürekli yapılan aşı kampanyalarına rağmen tek doz aşı yapılanların oranı % 86.4, iki doz aşı yapılanların oranı % 83.1, üç doz aşı yapılanların oranı ise % 39,6.
Halk Sağlığı Kurumu’nun Afrika ve Orta Doğu’da doğmuş ama İsveç’te yaşayan kişilerle yaptığı çalışma sonuçlarına göre covid-19 aşısının kabulünün yüksek olmasına rağmen gerçekte aşı olanların oranı düşük. Çalışmaya katılanların çoğunluğu (%88) aşıya olumlu bakarken, %51 aşı olmayı planlıyor. Aşı olanların oranı ise sadece %27 ve bu oranİsveç genel ortalamasının çok altında. Buna karşılık İsveç’te yaşayan ancak aşılarını yurtdışında yaptıran ve belgeleyen kişilerin İsveç aşı karnesi alabilmesi işlemleri ise diğer AB üyesi ülkelerin aksine oldukça yavaş yürüyor.
MECLİS PANDEMİ YASASINI GÖNÜLSÜZ UZATTI
İsveç meclisi, hükümetin önerisini kabul ederek, hükümete hızlı karar alma imkânı tanıyan pandemi yasasını 31 Mayıs’a kadar uzattı. Ancak meclis, hükümete yeni bir öneriyle gelmesi için çağrıda bulundu ve yasanın 31 Mart’a kadar uzatılması talebini yineledi. Meclisteki çoğunluk uzun bir süredir pandemi yasasının dört ay yerine iki ay uzatılması için kulis ve kamuoyu çalışmaları yapıyordu. Buna karşılık hükümet artan covid salgını nedeniyle yasayı 31 Mayıs’a kadar uzatmak istiyordu. Hükümete verilen yetki tam kapatma, bazı çalışmaların yasaklanması ve kamuya açık yerlerde en fazla toplanabilecek kişi sayısını belirlemekle sınırlı.
KARANTİNA ŞARTLARINDA YUMUŞAMA
Halk Sağlığı Kurumu Bölüm Başkanı Sara Byfors bulaşının çok hızla yayıldığını ve nüfusun büyük çoğunluğuna önümüzdeki haftalarda covid-19 bulaşacağını söyledi. Buna karşılık hastanelerde covid-19 bulaşmış olmasına rağmen başka hastalıklar nedeniyle hastanede tedavi gören hastaların sayısı da giderek artıyor. 2021 yılı Ocak ayında hastanelerde covid-19 hastalığı esas teşhis olan hasta oranı %80 iken, bugün bu oran %57’ye düşmüş durumda.
İsveç’te karantina koşullarıda değiştirildi. Ailede covid-19 testi pozitif çıkan biri varsa, aile üyelerinin 7 gün karantinada kalması gerekiyordu. Yapılan değişiklikle bu süre belirti göstermeyen aile üyesi için5 güne düşürüldü. Ayrıca 3 doz aşı olanlar, en son 3 ay içerisinde covid-19 hastalığı geçirenler ve toplumsal açıdan önemli görev yapanlar da hastalık belirtisi göstermedikleri sürece karantinadan muaf tutuldu.
Kritik görevlerde olanlar için de karantina uygulanmayacak. Elektrik, içme suyu, lağım ve iletişim merkezlerinde çalışanlar karantinadan muaf tutuldu. Buna karşılık polis kurum olarak “kritik fonksiyonlar” tanımlamasını kendisi yapacak ve ona göre karantina uygulaması gerçekleştirecek. 20 Ocak’ta polis teşkilatının %10’unu oluşturan 3000 polisin hasta oldukları ya da karantinada oldukları gerekçesiyle işe gitmedikleri bildirildi. Bu durum birçok küçük polis karakolunun kapalı tutulmasına yol açtı. Görev başında olmayan polis oranının %20’ye ulaşması durumunda büyük kriz olacağı da belirtildi.
Belirti gösteren ya da evde covid hastası olanların işe gitmemeleri nedeniyle bazı bölgelerde özellikle sağlık-bakım sektöründe büyük eleman krizi yaşanıyor. Örneğin Ängelholms belediyesinde bir müze ve çocukların okul sonrası gittikleri iki aktivite merkezi kapatılarak elemanları yaşlı ve hasta bakım işlerine yönlendirildiler.
PCR TESTİ ÖNCELİĞİ DEĞİŞTİRİLDİ
İsveç’te değişik bölgelerde PCR testi yapma kapasitesinde de sıkıntılar yaşandığı için Halk Sağlığı Kurumu yeni ve daha sınırlayıcı kurallar getirerek öncelikli olarak test yapılacak grupları açıkladı. Sağlık personeline ve tıbben yapılması gerekli kişilere öncelikli olarak test yapılacak. Hızlı antijen testleri yaparak pozitif sonuç alanlara PCR testi yapılmadığı gibi fiziksel olarak iş yerinde olması gerekmeyen kişilere de test yapılmayacak. Evinde covid hastası olan kişiler, bir süredir düşük öncelikli görüldükleri için onlara test yapılmamaktaydı.