Buyurun size grafik.
Bu grafik ne söylüyor?
Virüs karşısında en iyi tıbbi mücadeleyi en iyi Türkiye yapmış diyor.
Sağ eksen ölüm oranları yani Türkiye’de virüs tespit edilenlerin yaklaşık 1% kadarını kaybetmişiz.
Veriler Worldometers sayfasından.
En çok virüs vakası yaşayan ilk 20 ülke alındı, aralarından aşırı yüksek ölüm oranı olan Peru ve Meksika çıkartıldı ve buyurun size sonuç.
Bu grafiği şöyle de okuyabiliriz. Türkiye, bu ülkelerin ortalamasında bir performans göstermiş olsa idi 2 kat daha fazla insanımızı kaybedecektik. Yani Türkiye’nin yüksek performansı sayesinde 50.000 vatandaşımızın ipin ucundan alındığını söyleyebiliriz.
Bu sonuca verilerin doğru ve az çok ilgili ülkelerde benzer şekilde hesaplandığı varsayımı ile ulaşıyoruz. Elbette veriler hatalı ise durum değişir. Worldometer sistemi tüm ülkelerin açıkladığı resmi rakamlara dayanıyor. Yani hata varsa bizim resmi rakamların neden saptığı incelenmeli.
Geçen yaz sonu Türkiye’ye geldiğimde Türkiye’deki hastanelere ekipman sağlayan yabancı bir yönetici (doktor) ile sohbet etme fırsatı bulmuştum. Kendisi Türkiye’de virüs mücadelesini başarılı buluyordu ve bunun altındaki sebebi Türk doktorlarının yeni tedavi yöntemlerini hızlı şekilde devreye alabilmesi olarak açıklıyordu. Ona göre İngiltere’de doktorların genel olarak tedavilerde uymaları gereken hayli katı mesleki standartlar var idi ve tedavi yöntemlerinde bu standartların dışına çıktıklarında kişisel olarak sorumlu olma durumuna geliyorlardı. Türkiye’de ise, işe yaradığı görülen bir tekniğin hızla başka yerlerde adapte edilmesi mümkün olabiliyor ve doktorlar daha çok inisiyatif kullanabiliyorlardı.
Bu açıklama akla yatkın geliyor mu? Benim aklıma yattı. En azından virüs hakkında bilgilerin arttığı dönemdeki yüksek başarıyı açıklayabilir. Elbette doktorların tedavi konusunda belirli standartlara uyma veya uymama konusu iki ucu keskin bıçak olabilir. Bu katı tedavi standartları bir çok tanımı iyi yapılmış hastalıkta hayat kurtarırken, Covid19 gibi yeni moda ve hızlı değişen hastalık tiplerinde ölüm oranlarını artırıyor olabilir. Peki bu açıklama bütün bu oransal başarı hikayesini açıklamaya yeterli mi? Bilemiyorum.. Muhtemelen değil.
Not: Veriler 28 Haziran 2021 itibariyle sistemden alınmıştır.
https://www.worldometers.info/coronavirus/