Ramazan ayının, toplumsal dayanışma, olanın olmayanla paylaşması felsefesi üzerine kurulu en önemli ibadetlerinden biridir fitre vermek. Öncelikle ne acı manzaradır ki, Türkiye nüfusunun en az yüzde 66’sına fitre düşer mi tartışılır.
Çünkü uzmanların ifadesine göre fitre, borç düştükten sonra kalan miktar olursa verilmesi önerilen bir özellik sergiler. Toplam borç içinde hane halkının oranı yüzde 60’lara vurduğuna göre kime fitre düşer, takdir sizin.
400 milyar dolar açığı olan batık bir memleket toptan fitrelik mi, filtrelik mi onu da takdirinize bırakıyorum. Peki, fitre miktarı ne? Diyanet İşleri Başkanlığı 2016 yılı için fitre miktarını kişi başına öğün olarak 15 TL olarak açıkladı.
Dört kişilik bir aile için günde 60, ayda bin 800 TL eder. Ülkede asgari ücret ne kadar? Bin 300 TL. Kaba bir bakış açısıyla asgari ücret fitre miktarını bile bulmuyor diyerek işin içinden çıkabilirsiniz. Ama durum hiç de öyle kaba bir hesap yapacak halde değil.
Diyanet’in belirlediği rakam, bir kişinin bir öğünde doyabileceğin bedeli… Vatandaş bin 300 TL ile yemek yemenin dışında eğitimden ulaştırmaya, barınmadan giyime bir dizi zorunlu harcamayı da yapmak durumunda.
Şimdi Diyanet bu hesabı yaptığına göre sormak gerekmiyor mu: Asgari ücret neye göre belirlendi? Esasen bu rakam Türkiye’nin tüm çarpıklığını da gözler önüne sermiyor mu? Bir tarafta bu haliyle bile rekabet etme özelliğini yitiren reel sektör, öbür tarafta bu paraya bile sevinen asgari ücretli, bir diğer tarafta Diyanet’in belirlediği rakam.
Bin 800 TL bu ülkenin minimum açlık sınırıdır; geri kalan hayat ise nasıl karşılandığı bilinemeyen bir muammadır. Daha kötüsü bu rakama razı olacak milyonların varlığıdır. Sonra da işsizlik yüzde 10 öyle mi? Tüm bu fotoğraftan çıkan sonuç ne? Yok pahasına çalışan, güvencesiz, hak arayamayan, bir de bu haliyle mülteciye kurban edilen insanlar.
Gerçekten filmin sonunu mu merak ediyorsunuz? Adalet Arayan İşçi Aileleri’nin 2008’den bu yana devam eden mücadelesini görünür kılmak için Adalet Arayana Destek Grubu’nun hazırladığı 4. iş cinayetleri almanağı yayımlandı. Aralık-Ocak 2015 arasındaki iş cinayetlerine kapsamlı bir bakış sağlayan almanak ortaya koyuyor ki: Türkiye’de günde ortalama dört işçi hayatını kaybediyor.
Kaza olmaktan çıkan bu cinayetlerin sayısı ise, adli cinayetleri geçti. Eğer bu fotoğrafın sizin için bir sakıncası yoksa, şimdi bulunduğunuz il için iftar vakti. Allah kabul etsin.
Çetin Ünsalan