Sarper Özsan kimdir? 1 Mayıs Marşı'nın yazarı ve bestecisi Sarper Özhan kim? İşte Vatan Partisi üyesi Aydınlıkçı Sarper Özsan

1 Mayıs Marşı’nın söz yazarı ve bestecisi Sarper Özsan, 18 Aralık 2022 Pazar günü, Ankara'da 78 yaşında hayatını kaybetti.

İşçi Sınıfının Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü olan 1 Mayıs'ta emekçilerin hep bir ağızdan söylediği 1 Mayıs Marşı’nın yaratıcısı Sarper Özsan, 1970'li yıllarda Aydınlık hareketine katıldı ve ömrü boyunca örgütlü bir devrimci olarak yaşadı.

''MÜZİK, EMPERYALİZME VE FEODALİZME KARŞIDIR''

Özsan'ın “Durduramayacaklar halkın coşkun akan selini” gibi müzikleri birçok sanatçı tarafından seslendirildi, milyonların diline dolandı. Her konuda millî tavır gösteren Özsan, devrimci müzik için “Emperyalizme ve feodalizme karşıdır. Muhtevada devrimci, biçimde ise milli olan müziktir.” demişti.

Sarper Özsan, Oktay Arayıcı’nın yazdığı “Asiye Nasıl Kurtulur?” oyununun müziği, Cem Karaca’nın seslendirdiği “Durduramayacaklar Halkın Coşkun Akan Selini” parçasının bestesi, “Bereketli Topraklar Üzerinde” filminin müziği gibi birçok unutulmaz müziğin yaratıcısıydı. Ruhi Su’nun 20 Eylül 1985’te hayata veda etmesinden sonra Ruhi Su Dostlar Korosu’nu 1987-1991 yılları arasında Özsan yönetti. O müziğin toplumsal işlevini değerlendiren bestecilerimizin başında gelen bir müzisyendi.

SARPER ÖZSAN'IN HAYATI

Sarper Özsan, 1944 yılında Bandırma'da doğdu. Müziğe Kemal Eroğlu'dan aldığı mandolin dersleriyle başlamış, lise öğrenimi sırasında pop ve rock müziğiyle ilgilenmişti. Özsan daha sonra 1962-1969 yılları arasında Ankara Devlet Konservatuvarı’nın kompozisyon bölümünde öğrenim gördü. Burada Necil Kazım Akses ile armoni, kontrpuan, füg, orkestrasyon ve kompozisyon, İlhan Usmanbaş’la müzik formları ve müzik tarihi, Metin Öğüt’le solfej, Adnan Saygun’la modal müzik, Selçuk Gündemir, Tulga Cetiz ve Gülay Uğurata ile piyano çalıştı, ayrıca Kemal İlerici’den iki yıl Türk Müziği makamları, dil örgüsü, ölçüleri, biçimleri ve armonileme dizgesi dersleri aldı.

1967 yılında TRT'ye Burdur yöresinin halk müziklerini derlemiş ve 1970 yılında da TRT'de çalışmaya başlamıştır. Ancak 12 Mart 1971 darbesi nedeniyle tutuklanmış ve 20 ay hapiste kalmıştır. İstanbul Devlet Konservatuarı'nın ardından 1978'de tekrar TRT'ye dönmüştür. 1982'de yönetim kurulu üyeliğinden alınsa da 1990'da açtığı davayla görevine dönmüştür.

Sarper Özsan, partili ve aydın bir sanatçı olarak onurlu bir yaşam sürdü. Sarper Özsan, 1977'de Aydınlık Korosu'nun kuruluşuna öncülük eder ve 1 Mayıs Marşı'nı da ilk defa bu koro söyler. 1970'li yıllarda Aydınlık hareketine katılan Özsan, o yıllardan itibaren Vatan Partisi üyesiydi.

Sarper Özsan, 1 Mayıs Marşı'nın hikayesini şöyle anlatmaktadır:

- 1974'te Ankara Sanat Tiyatrosu (AST), Maksim Gorki'nin 'Ana' romanından Bertolt Brecht tarafından aynı adla uyarlanan tiyatro oyununu sahneye koyacaktı. Oyunun müziklerini benim yapmam istendi. Memnuniyetle kabul ettim. Oyunda birçok yerde müzik vardı ve bunların sözleri Brecht tarafından yazılmıştı. Ancak sadece bir sahne, 1 Mayıs 1905 (Rusya'daki Kanlı Pazar) sahnesi, için hiç söz yazılmamıştı. O sahneyle ilgili Brecht şu notu düşmüştü: 'işçiler marş söyleyerek sahneye girerler'.Bu sahne için bir marş kullanmak gerekiyordu.Bir marş yazma ihtiyacı hissettim hem sözlerini hem bestesini hazırladım ve böylece 1 Mayıs marşı ortaya çıktı. Tabii o zaman oyun müziği olarak yazdığım bu marşın sonradan oyun sınırlarını aşarak mitinglere, devrimci gecelere çıkacağı aklımdan dahi geçmiyordu.AST oyunu devrimci bir ruhla sahneledi ve bundan sonra da marş, oyunun sınırlarını aştı. Birkaç yıl içinde tüm gruplarca sevilen bir marş haline geldi. Sanırım 1976'da da artık büyük meydanlarda söylenen bir marşa dönüşmüştü.