Cevizin anavatanı Türkiye ithalattan kurtulamıyor!

Yusuf Yavuz

Anavatanı Anadolu, Kafkasya ve İran olan ceviz üretiminde dünyada dördüncü sırada yer alan Türkiye buna rağmen tüketimini karşılayamıyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2015 yılı birinci tahminlerine göre 190 bin tonu bulması beklenen Türkiye’nin ceviz üretiminin tüketimi karşılamadığını belirterek, “2000 yılında 108 bin ton olan ceviz tüketimi, 2013 yılında 218 bin tona yükseldi. Türkiye ithalattan kurtulamıyor” açıklamasında bulundu.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, cevizde üretim artışının tüketime yetişmediğini bildirerek, “cevizin anavatanlarından olmasına, üretimde dördüncü sırada bulunmasına rağmen Türkiye, ithalattan kurtulamıyor” dedi.

MİNERAL ZENGİNİ CEVİZ 5O’DEN FAZLA ÜLKEDE YETİŞTİRİLİYOR

Bayraktar, yaptığı açıklamada, sağlık ve beslenme açısından çok önemli bir meyve olan cevizde tüm dünyada tüketimin hızla arttığını belirtti. Şemsi Bayraktar, fosfor, magnezyum, demir, sodyum ve potasyum gibi mineral maddeler bakımından zengin, A, B1, B2, B6 ve C vitaminleri içeren cevizin, 100 gramının 700 kalori enerji sağladığını söyledi. Anavatanı Anadolu, Kafkasya ve İran olan cevizin dünyada 50’den fazla ülkede yetiştiriciliği yapıldığını kaydeden Bayraktar, şunları dile getirdi:

TÜRKİYE ÇİN, İRAN VE ABD’NİN ARDINDAN DÖRDÜNCÜ SIRADA

“Dünyada ceviz yetiştiriciliği yapılan üretim alanı bu dönemde yüzde 89,2 artışla 526 bin hektardan 995 bin hektara çıktı. Ceviz üretiminin yarısını Çin tek başına karşılıyor. Üretimde birinci olan Çin, 425 bin hektarda 1,7 milyon ton ceviz üretiyor. İkinci sırayı yüzde 13,2 üretim payı ve 450 bin ton üretimle İran, yüzde 12,5 pay ve 425 bin ton üretimle ABD izliyor. Türkiye, yüzde 5,7 üretim payıyla dördüncü, Meksika yüzde 3,2 payla beşinci, Ukrayna yüzde 2,8 payla altıncı, Hindistan yüzde 1,2 payla yedinci, Şili ise yüzde 1,1 payla sekizinci sırada bulunuyor. 8 ülke, dünya ceviz üretimindeki payını 1995-2012 döneminde yüzde 74’den yüzde 89’a çıkardı.

TÜKETİM ARTINCA TÜRKİYE CEVİZ İTHALATINDAN KURTULAMIYOR

Türkiye 1995 yılında 110 bin ton olan ceviz üretimini yüzde 64,4 artışla 2014 yılında 180 bin 807 tona yükseltti. 2015 yılı birinci tahminlerine göre 2015 yılı ceviz üretimi 190 bin 834 tonu bulacak. Cevizde üretim artışı tüketime yetişmiyor. Cevizin anavatanlarından olmasına, üretimde dördüncü sırada bulunmasına rağmen Türkiye, ithalattan kurtulamıyor. Üretim hızla artan ceviz tüketimini karşılamıyor. Nitekim 2000 yılında 108 bin ton olan ceviz tüketimi, 2013 yılında 218 bin tona, kişi başına ceviz tüketimi de 1,6 kilogramdan 2,9 kilograma yükseldi.”

CEVİZ AĞAÇLARININ ÇOĞU DOĞAL, EN FAZLA ANTALYA’DA YETİŞİYOR

Türkiye’deki ceviz ağaçlarının çoğunun tohumla yetişen arazi sınırına dikilen ve doğal olarak yetişmiş milyonlarca ağaçtan oluştuğunu, belli bir standardı olmadığını belirten Bayraktar, Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın ceviz üretimi konusundaki çalışmalarına bu yıl da devam edeceğini altını çizdiği açıklamasında şu bilgileri verdi:

“2000 yılında 3,54 milyon dolar karşılığı 5,6 bin ton olan ceviz ithalatı, 2014 yılında, 112,88 milyon karşılığı 27 bin 458 tona çıkmıştır. Buna karşın, ceviz ihracatı 4 bin 481 ton karşılığı 64,1 milyon dolardır. Ceviz üretiminde 2014 verilerine göre, Antalya 9 bin 354 tonla birinci olurken, bu ile 9 bin 80 tonla Hakkari, 8 bin 40 tonla Karaman izlemiştir.”

İLKBAHAR DONLARI KAYIPLARA NEDEN OLUYOR

Türkiye’de ilkbahar geç donlarının sık sık meyve ağaçlarında önemli kayıplara neden olduğunu vurgulayan Bayraktar, cevizde de geç çiçeklenen çeşitlerle bahçe tesisi yapmanın ve bahçeleri dona karşı sigortalamanın çok önemli olduğunu belirtti. Verimi yüksek, kaliteli, standart ceviz çeşitleriyle kapama bahçe tesisine karar verirken ilkbahar geç donları riski olan bölgelerde geç çiçeklenen çeşitler olmasının önem taşıdığını bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

‘TÜRKİYE CEVİZDE KENDİNE YETER ÜLKE OLMALI’

“Türkiye özellikle, her ekolojik bölgenin avantajlarını ve dezavantajlarını tespit ederek yeni yatırımlar yapmalıdır. Mevcut meyve yetiştirme potansiyelini gereği gibi kullanılabilirse bu kesimden gelecek gelir, ülkeye önemli miktarda döviz kazandırır. Ceviz bahçesi kurmak isteyen üreticilerimizin fidan alırken dikkatli olmaları, güvenilir fidan kuruluşlarını tercih etmeli, aldıkları fidanlar adına doğru kaliteli, sağlıklı olmalıdır. Ülkemiz öncelikle ceviz üretimin de ‘kendine yeter’ bir ülke olmalı, sonrasında cevizden döviz elde eden bir ülke konumuna gelinmesi için, fidan, toprak analizi, gübre, mazot desteğinin yanı sıra kapama bahçe tesislerine de destek verilmesi gerekmektedir.”