OPEC'in üretim kısıntısında ABD etkisi

İran eski Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) temsilcisi Cevat Yarjani, ABD'de petrol üretiminde gücü elinde bulunduran tarafın özel şirketler olduğunu dile getirerek, bu durumu değiştirmenin ancak yasal düzenlemeyle mümkün olabileceğini söyledi.

Yarjani, OPEC ve bazı ülkelerin aldıkları üretim kısıntısı kararının her ülkede aynı şekilde uygulanamayacağına işaret ederek, "ABD'de petrol üretimi OPEC ve bazı OPEC dışı ülkelerde gözlemlendiği gibi devlet tekelinde değil, kontrol ve üretime dair alınan kararlar özel şirket politikaları dahilinde gerçekleşiyor." dedi.

Devletin bu şirketlerin üretim miktarı konusunda herhangi bir karar alamayacağını vurgulayan Yarjani, "Sonuç olarak Amerikan petrol şirketleri özel şirketlerdir. Bu şirketlerin üretim seviyesinde alınacak kararlar ancak tekel karşıtı yasalarla düzenlenebilir. Dolayısıyla bu şirketlerin OPEC ülkelerinin yaptığı gibi bir araya gelip fiyat ve üretim miktarı konusunda bir anlaşmaya varmaları mümkün değil." değerlendirmesinde bulundu.

"OPEC kaya petrolündeki üretim artışını istemiyor"

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Sarı da OPEC'in üretim kısıntısı anlaşmasının ardından ABD'de petrol üretiminde sürekli bir artış yaşandığını ifade etti.

Sarı, ABD'de kaya petrolü üretimde yaşanan artışın OPEC ve kısıntı anlaşmasına imza atan ülkeler için istenmeyen bir durum oluşturduğunu belirtti.

ABD'deki petrol artışı konusunda komplo teorileri üretmenin anlamsız olduğunu vurgulayan Sarı, şunları kaydetti:

"ABD'de petrol piyasasında olanlar basit bir piyasa modeli ile açıklanabilir. Ortada yanlış varsayımlar üzerine kurulu bir OPEC anlaşması var ve doğal olarak uzun dönem sonuçlarıyla ilgili beklenen sinyalleri almaya başlıyoruz. Kesinti anlaşmasını yapan ülkeler, kendi pazar paylarını azalttıkları gibi anlaşma dışında kalan ülkelerin karlarına da katkıda bulunarak daha güçlü birer rakip olmalarına yol açıyorlar. Bu durumda örneğin, Rusya'nın anlaşmaya sonuna kadar destek verip vermeyeceği merak konusu. Anlaşmayla kaybedilen pazar payı, aynı zamanda anlaşma öncesi duruma dönmeyi imkansız hale getiriyor. Fiyatın 70 doların altında dengeye gelmesi halinde bütün OPEC ülkeleri çok ciddi ekonomik ve sosyal sorunlarla karşı karşıya kalacak. Hali hazırda bu ülkelerin üçte ikisinin iflasın eşiğinde olduğu hesaba katılacak olursa, üretimi biraz daha sınırlamak suretiyle pazar payını azaltmaya yönelik yeni bir adım atılmasından başka şansları kalmamış olabilir. Bu da sürekli pazar payı kaybına yol açan bir kısırdöngü yaratabilir."