Köprülü Kanyon kuruyacak!

Bu uyarı dikkate alınmazsa Türkiye’nin en gözde doğa alanlarından birini daha kaybedeceğiz!

Türkiye’nin en gözde doğa alanlarından biri olan Antalya Manavgat’taki KöprülüKanyon Milli Parkı için tehlike çanları çalıyor. Bu uyarının sahibi Türkiye’nin önemli toprak bilim ve ekoloji uzmanlarından biri olan Prof. Dr. Doğan Kantarcı. Yılda 1 milyona yakın insanın ziyaret ettiği Köprülü Kanyon’u besleyen ana kaynak olan Köprüçay üzerinde inşa edilen Kasımlar Barajı ve HES projesi için yapılan dinamitli patlatmaların bölgenin karstik yapıdan kaynaklı çatlak zemini bozacağını ve mağaraları göçerteceğini söyleyen Kantarcı, düzenlere giden su yollarının da değişeceğine işaret ederek, “Çok aşağılarda kaynaklar kurur ve akarsuların beslenmesi engellenir” uyarısında bulundu.

PROF. DOĞAN KANTARCI: ‘KÖPRÜLÜ KANYON KURUMA RİSKİ ALTINDA’

Isparta ve Antalya sınırlarında yapımı sürdürülen Kasımlar Barajı ve HES projesi Köprülü Kanyon Milli Parkı’nı besleyen su kaynaklarını tehdit ediyor. Önlem alınmazsa yılda 1 milyona yakın insanın ziyaret ettiği Köprülü Kanyon kuruma riskiyle karşı karşıya. Bu uyarıların sahibi, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. M. Doğan Kantarcı.

‘ÇAPIR ARAZİ YAPISINA DÜŞEN SULAR DÜDENLERİ BESLİYOR’

Bölgenin arazi yapısı ve baraj projesinin bu yapıya etkisine ilişkin bir rapor hazırlayan Prof. Dr. Doğan Kantarcı, baraj projesi için Köprülü Kanyon’un yukarı kısmında yapılacak patlatmaların su yapısını bozarak havzanın aşağısındaki kaynakları kurutabileceği uyarısında bulundu. Raporunda, havzanın iki yanındaki yüksek ve dağlık arazinin, sert veya yarı mermerleşmiş kireçtaşlarından oluştuğuna dikkati çeken Kantarcı, “Tektonik hareketlerle kırılmış, yarılmış olan mesozoik kireçtaşları, derin çatlaklı, karstlaşmış yapılarından dolayı yağış suları hızla sızar, mağara ve düdenlerden akarlar. Köprü Irmağı da bu araziden su getiren düdenlerden beslenmektedir. Orta ve üst miosendeki volkanik ve tektonik olaylar, çökmeler ve yükselmeler ile kireçtaşı tabakaları eğimli yapı kazanmış, kırılmışlardır. Kireçtaşları, yağış sularının etkisiyle giderek çatlaklı bir yapı kazanmışlardır. Aradaki yumuşak kısımların aşınması ile yer yer peri bacaları gibi çapır arazi yapısı gelişmiştir. Bu araziye düşen yağışlar çatlaklı yapıya sızıp düdenleri beslemektedir” bilgisini verdi.

‘DİNAMİTLİ PATLATMALAR AŞAĞIDAKİ KAYNAKLARI KURUTACAK’

Jura tabakaları ve altındaki volkanik kayaların krom ve benzeri madenleri içerdiğine dikkat çeken Kantarcı, raporunda, “Sert ve karstlaşmış kireçtaşlarında tünel için yapılacak patlatmalarda fazla miktarda dinamit veya diğer patlayıcılar kullanmak gerekir. Patlatmalar çatlak zemini bozar, mağaraları göçertir, düdenlere giden su yollarının değişmesine sebep olur. Çok aşağılarda kaynaklar kurur ve akarsuların beslenmesi engellenir. Su iletim tüneli kanyonu kurutarak ve çevresindeki yaban hayvanlarını yok edecek” görüşünü savundu.

KANTARCI, PROJE İNŞAATI BAŞLAMADAN DA UYARMIŞTI

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca baraj projesi için verilen ‘ÇED Olumlu Kararı’nın iptali istemiyle yöre köylülerinin açtığı dava Danıştay’da sürüyor. Ancak milli parkın ana su kaynaklarının bulunduğu Yukarı Köprüçay Havzası’nda büyük bölümü ormanlık alan olan bölgede inşaat çalışmaları sürdürülen Kasımlar Barajı ve HES projesinin Köprülü Kanyon’u tehdit ettiği ortaya çıktı. 2011 yılında proje henüz ÇED aşamasındayken yetkilileri uyaran bir açıklama yapan Prof. Dr. Doğan Kantarcı, bölgenin karstik arazi yapısına dikkati çekerek büyük su kayıplarına yol açacağından dolayı bu alanda baraj inşa etmenin büyük bir handikap olduğunu dile getirmişti. Tüm uyarılara karşın yapımına izin verilen Kasımlar Barajı ve HES projesinin inşaatı sürerken, projenin ÇED raporunda, inşaat çalışmaları sırasında ayda yaklaşık 500 kilogram dinamit kullanılacağı bilgisi dikkat çekmişti.

KURUYAN DOĞA MİRASLARI İÇİN KURTARMA ÇALIŞMASI YAPILIYOR

Orman ve Su İşleri Bakanlığı, kaçak sondaj kuyuları ve vahşi sulama yüzünden kuruma belirtisi gösteren Antalya’daki Kurşunlu Şelalesi ile benzeri nedenlerle tamamen kuruyan Burdur İnsuyu Mağarası’ndaki göllerle ilgili kurtarma çalışmaları yapıyor. Ancak önlem alınmazsa Türkiye’nin en gözde doğa alanlarından biri olan Köprülü Kanyon’u da benzeri bir son bekliyor.

Yusuf Yavuz

ulusalkanal.com.tr