Prof. Dr. Yusuf Konca: Her kenevirden korkmayın

Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Ziraat Fakültesi Zootekni Bölüm Başkanı Prof. Dr. Yusuf Konca ile yüksek lisans öğrencisi Tuba Yüksel, Türkiye'de adı daha çok uyuşturucuyla anılan kenevirin endüstriyel çeşidini 108 tavuk üzerinde 3 ay boyunca denedi.

Yemlerine endüstriyel kenevir tohumu katılan tavuklardan elde edilen yumurtalar, ERÜ araştırma laboratuvarlarında incelendi.

İnceleme sonucu kenevir tohumlu yemden yiyen tavukların yumurtasında, insan vücudu için faydalı olan omega-3, EPA ve DHA yağ asitleri değerinde büyük artış olduğu gözlemlendi.

Prof. Dr. Konca, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kenevirin Türkiye'de hep uyuşturucu ve yasaklarla anılan bir bitki olduğunu dile getirdi.

Son zamanlarda özellikle Kanada, Fransa, Çin ve ABD gibi ülkelerde geliştirilmiş endüstriyel kenevir çeşitlerinin elde edildiğini anlatan Konca, bu türlerde uyuşturucu etkiye sahip olan "Tetrahydrocannabinol (THC)" adlı maddenin son derece düşük olduğunu belirtti.

Kenevirin Türkiye'de çok uzun zamandır bilinen bir bitki olduğunu ancak uyuşturucu özelliğinden dolayı ciddi anlamda üretiminin kısıtlandığını ifade eden Konca, şöyle konuştu:

"2016 yılında Resmi Gazete'de yayınlanan tebliğle Kayseri'nin de içinde bulunduğu 19 ilde kenevirin ekimi izinle serbest hale getirildi. Endüstriyel kenevirden korkmaya gerek yok, tohumunda zaten uyuşturucu maddeler bulunmamaktadır ve hali hazırda ülkemizde kuş yemi olarak satılmaktadır. Endüstriyel kenevir çeşitlerinin çiçeğinde ve yaprağında da bu maddeler binde 3 düzeyine kadar azaltılmış durumda. Dünyada kenevir bitkisinin sapları selüloz sanayisinde ciddi miktarda kullanılıyor ve giderek kullanımı artmakta. Son yıllarda örneğin İsrail gibi ülkeler kenevirin tıbbi yönüyle ilgileniyor, kenevirle ilgili akademik toplantılar düzenliyor. Bazı ülkeler keneviri selüloz sanayisinde kullanırken bazıları da tohum amaçlı olarak üretim yapıyor. Dünyada kenevir tohumunun kansere olan etkisine dair yoğun araştırmalar var. Kenevir tohumunun omega-3 bakımından zengin bir yağ içerdiği biliniyor."

"Soyanın alternatifi, kenevir tohumu olabilir"

Konca, önemli bir besin olan yumurtanın omega-3 bakımından da zenginleşmesiyle fonksiyonel gıdalar grubuna girebileceğini ve yaptıkları kenevir çalışmasıyla yumurtayı omega-3 bakımından zenginleştirdiklerini aktardı.

Çalışma kapsamında tavuk yemine yüzde 15 oranında kenevir tohumu ilave ettiklerini belirten Konca, şöyle devam etti:

"Kenevir tohumunu çiğ ve kavurarak tavuklara verdik. Kavrulunca tohumun yarayışlılığı daha da arttı. Kontrol grubunda omega-3 değerleri yok denecek kadar düşüktü. Kenevir tohumunu yeme ekleyerek hem tavukların beslenme ihtiyacını giderdik hem de yumurtayı omega-3 bakımından sıfırdan 3-5 arası değerlere çıkardık. Yumurtadaki EPA ve DHA dediğimiz yağ asitleri 0 düzeyinde. Ancak tavuklar kenevirdeki omega-3'ü alıp kendi vücutlarında dönüştürerek EPA ve DHA oranını da artırdı.

Tavuk yeminde soya çok önemli bir protein kaynağı ancak soyayı ithal ediyoruz. Soya olmadan tavuklardan iyi verim almak ve beslemek neredeyse mümkün değil. Kenevir tohumu içindeki proteinlerin miktarı soya kadar yüksek olmasa da yarayışlılığı soyadan daha iyi. Kenevir tohumunu keşfedip kullanmamız gelecekte soya ithalatımızı da büyük ölçüde etkileyecektir. Yem fiyatlarının çok arttığı şu dönemde bizim için kenevir tohumu bir alternatif olabilir. İklimimiz zaten bu bitkiyi yetiştirmeye elverişli, özellikle bir çabaya gerek yok. Keneviri kendi ülkemizde üretip kontrolünü yaptığımız zaman yem, ilaç, kağıt ve kozmetik sanayimize büyük katkı sağlayacaktır."

Konca, Türkiye'deki kenevir bitkisinin ıslah edilmemiş tür olduğunu, endüstriyel kenevirin diğer kenevirden tamamen ayrılması gerektiğini sözlerine ekledi.

Yüksek lisans öğrencisi Tuba Yüksel de "Yumurta Tavuğu Rasyonlarında Ham ve Isıl İşlem Görmüş Kenevir Tohumunun Performans Yumurta İç ve Dış Kalite Özellikleri ile Antioksidan Aktivite Üzerine Etkileri" adlı tez çalışmasında söz konusu yemi 108 tavuk üzerinde 3 ay boyunca denediklerini, 14 günde bir topladıkları yumurtaları laboratuvarda incelediklerini anlattı.

Yüksel, araştırma sonucunda yumurtadaki omega-3 değerinde büyük bir artış gözlemlediklerini kaydetti.