Türk çiftçisinin umudunu don vurdu!
Yusuf Yavuz
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mart ayı sonunda yaşanan don olayından çeşitli illerdeki ekili tarım alanları ve meyve bahçelerinin zarar gördüğünü açıkladı. Buğdaydan fındığa, ayçiçeğinden çeşitli meyve türlerine kadar tarımsal üretimde önemli ölçüde zarara neden olan don yüzünden büyük rekolte kaybı yaşaması beklenirken üreticinin borçlarının ertelenmesi talep ediliyor.
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ocak ve Şubat aylarında hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin, meyve ağaçlarında çiçek tomurcuklarının erken farklılaşmasına yol açarak ağaçlarda dona karşı hassasiyete neden olduğunu belirtti.
BUĞDAYDAN PANCARA, KİRAZDAN BADEME TÜRKİYE'NİN SOFRASINI DON VURDU
İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgeleri ile geçiş bölgelerinde yaşanan dondan fındık, kayısı, elma, kiraz, vişne, erik, şeftali, kivi, narenciye, badem, ceviz, Antepfıstığı bahçeleri, bağ alanları ve karpuz tarlaları etkilendiği bilgisini veren Bayraktar, hububatta ise Konya, Ankara, Çankırı, Kırıkkale, Yozgat, Nevşehir illerinde sararmaların görüldüğünü dile getirirken Aksaray’da da şekerpancarı ve ayçiçeğinde de don zararı olduğunu kaydetti.
ISPARTA'DA MEYVE BAHÇELERİNDE YÜZDE 70'LERE ULAŞAN ZARAR VAR
Meyve bahçelerinde yaşanan donla ilgili de bilgiler veren Bayraktar, Kahramanmaraş’ta ceviz, Adıyaman’da Antep fıstığı, Isparta’da kayısı, badem, şeftali, erik ve kirazda yüzde 60 -70’lere varan zarar olduğunu belirtirken, örtüaltı sebze yetiştirilen alanlarda da yörelere göre değişen oranlarda zararın bulunduğunu dile getirdi.
REKOLTE KAYBI İHRACATI DA OLUMSUZ ETKİLEYECEK
Don olayının yaşandığı ve don zararının olduğu illerde hasar tespit çalışmalarına bugünlerde başlanacağına dikkati çeken Bayraktar, “Önümüzdeki günlerde sigorta eksperleri ve hasar tespit komisyonlarının çalışmaları tamamlandıktan sonra zararda kesin sonuçlar ortaya çıkacak. Bununla birlikte, halihazırda ilk gözlemlere göre bu yıl fındık, kayısı, elma, kiraz, vişne, erik, şeftali, kivi, badem, narenciye, üzüm, ceviz, Antep fıstığı gibi ürünlerde rekolte kaybı beklenmektedir. Bu meyve türlerinden özellikle fındık ve kayısı önemli ihraç ürünlerimizdendir. Bunlarda yaşanacak rekolte kaybı ihracatı da olumsuz etkileyecektir" dedi.
MEYVE ÜRETİMİ ÖNEMLİ DÖVİZ GİRDİSİ SAĞLIYOR
Türkiye'nin yıllık 238 bin ton fındık ihraç ettiğinin altını çizen Bayraktar, bunun karşılığında 1,5 milyar dolar döviz elde edildiğini belirterek, "Kayısıda da Türkiye son 10 yılda, ortalama olarak yıllık 314 milyon dolar döviz kazanmıştır. Bunların yanı sıra, Antep fıstığı, elma, kiraz da önemli döviz girdisi sağlayan ürünlerimiz arasındadır” diye konuştu.
'ÇİFTÇİLER SİGORTA YAPTIRMAYI İHMAL ETMEMELİ'
Don riskinin devam ettiğini de belirten Bayraktar, zararın en aza indirilmesi için alınması gereken önlemler konusunda önerilerde bulunduğu açıklamasında, "Çiftçilerimiz sigorta yaptırmayı da ihmal etmemelidir. Tarım Sigortaları Kanunu kapsamında sigorta yaptıran çiftçiler, devlet tarafından desteklenmekte, belirtilen risklerden zarar görmesi halinde zararları karşılanmaktadır. Tarım sigortalarından beklenen faydanın sağlanabilmesi, üreticinin tarım sigortasına talebinin artması için prim miktarları ve muafiyet oranları düşürülmelidir” görüşünü dile getirdi.
'ÜRETİCİNİN SGK VE ELEKTRİK BORÇLARI FAİZSİZ OLARAK ERTELENMELİ'
Çeşitli nedenlerle tarım sigortası yaptıramamış olan üreticilerin de oluşan zararlarını il/ilçelerde oluşturulacak olan Hasar Tespit Komisyonları marifetiyle mutlaka tespit ettirmeleri gerektiğine dikkat çeken Bayraktar, “kuraklık, don, fırtına, aşırı yağış, sel, dolu gibi tabii afetlerin bolca yaşandığı ülkemizde üreticilerimizin mağduriyetlerinin giderilmesi ve üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından, üreticilerimizin Ziraat Bankası, özel bankalar, Tarım Kredi Kooperatifleri, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim borçları ile elektrik borçlarının faizsiz olarak ertelenmesi, bir sonraki üretim dönemi için ihtiyaç duydukları finansmanın sağlanması bir zorunluluk olarak görülmektedir. TZOB olarak bu konuda gerekli girişimlerde bulunacağız” dedi.
BÖLGE BÖLGE TARIM ALANLARI VE MEYVE BAHÇELERİNDEKİ DON FELAKETİ
Karadeniz Bölgesi: Bölgede yüksek kesimlerinde 250 ile 750 metre rakımda etkili olan kar yağışı fındıkta don riskinin artmasına neden oldu. Yağan kar ve devamında sıcaklıkların eksi değere düşmesi nedeniyle Karadeniz Bölgesi’nde fındık ve kivi bahçelerinde özellikle yüksek kesimlerde yüzde 70-80’lere varan oranlarda don zararı meydana geldi. Don zararı en fazla Ordu, Giresun ve Trabzon il ve ilçelerinin yüksek kesimlerinde görülmekle birlikte, fındık üretiminin yapıldığı diğer illerde de yer yer zararlar oluştu.
MALATYA'DA KAYISI, AMASYA'DA ELMADA BÜYÜK ZARAR
İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Geçiş Bölgeleri: Hububatta Konya, Ankara, Çankırı, Kırıkkale, Yozgat, Nevşehir illerinde sararmalar görüldü. Aksaray’da şekerpancarı ve ayçiçeğinde de don zararı var Malatya’da kayısı, Amasya’da elma bahçelerinin tamamına yakını dondan etkilenirken, elmada, Niğde’de yüzde 70-80’lere ve Karaman’da yüzde 50’lere varan don zararı görüldü. Don zararı tarım alanlarında kayısı, şeftali, badem, erik ve elmalar ile bağlarda değişen oranlarda zarara neden oldu. Malatya’da kayısı, elma, şeftali, kiraz, ceviz ve bağlarda zarar meydana geldi. İç Anadolu’da elma üretiminin yoğun olarak yapıldığı Karaman’da don olayında erken uyarı istasyonlarından alınan verilere göre düşük sıcaklığın eksi 8 0C’lere ulaşması pembe rozet döneminde olan elmalarda yüzde 50’lere varan oranlarda zarara neden oldu. Yine Tokat İlinde bağ ve fındık alanları değişen oranlarda dondan zarar görüldü.
BAZI ÜRÜNLERDE YÜZDE YÜZE ULAŞAN ZARAR VAR
Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Adana ve Mersin’de yer yer oluşan soğuk hava, fırtına, dolu ve don narenciye, erik, kayısı, karpuzda zarara yol açtı. Kahramanmaraş İlinde başta ceviz olmak üzere birçok meyve gibi ürünlerde bazı alanlarda yüzde 100’e varan oranlarda don zararı gerçekleşmiştir.
ulusalkanal.com.tr