Güney Kıbrıs'tan S-300 kışkırtması

Türkiye’nin sert ihtarı üzerine Güney Kıbrıs yerine 1998’de Girit adasına konuşlandırılan S-300 hava savunma sistemlerinin, yeniden Kıbrıs’a yerleştirilmesi gündeme geldi. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) Meclis Üyesi Christos Rotsas sosyal medyadan yaptığı açıklamada savunma sistemlerinin Kıbrıs’ta konuşlandırılacağını iddia etti.

Türkiye bugünlerde Kıbrıs’ta geniş toprak tavizlerini, Türk Ordusu’nun adadan çekilmesini içeren Guterres Çerçevesi’ni ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile İsrail’in ve Yunanistan’ın Türklerin Doğu Akdeniz’deki haklarını uluslararası hukuku da çiğneyerek gasp eden adımlarını tartışıyor. En son Güney Kıbrıs’tan, “S-300’leri Türklere karşı adaya yerleştirelim” sesleri yükselmeye başladı.

Rotsas&Co adlı finansal danışmanlık şirketinin sahibi ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Temsilciler Meclisi Üyesi Christos Rotsas, 4 Nisan 2018’de attığı tweetle Türkiye’yi kızdıracak bir iddiada bulundu. Rotsas şu ifadeleri kullandı:

“Hükümet Türkiye’nin S-400 almasının yarattığı olumsuz havadan faydalanıyor ve S-300’ü Kıbrıs’a getiriyor. TorM1 ve Buk2 ile birlikte, sonunda Türk F-16’larına etkili bir cevap verebilir.” Rotsas’ın bu iddiası Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nde yayın yapan etkili medya kuruluşu SigmaLive’de yayımlandı.

Öte yandan son aylarda Yunanistan medyasında da S-300’lerin Girit’teki NATO’ya ait NAMFI tesislerinden başka bir yere taşındığına dair çeşitli haberler yayımlandı. Ancak haberlerde S-300’lerin nereye götürüldüğüne dair bilgi yer almadı. S-300’ler son olarak 13 Aralık 2013’te adada yapılan tatbikatta görüntülenmişti.

'ABD VE İNGİLTERE İSTEMEZ'

Emekli Hava Tümgeneral Beyazıt Karataş Aydınlık’a yaptığı değerlendirmede, “1998’de üstü kapanmış olayı, Türkiye’nin S-400 almasını bahane ederek ortaya atmış olabilirler” diyerek şunları söyledi: Böyle bir düşünceyi gündeme getirmiş olmalarına rağmen başta ABD, İngiltere ve Doğu Akdeniz’deki ülkeler buna razı olmayacaktır. Çünkü S-300’lerin gelmesi demek Rus teknisyenlerin ve Rus sisteminin adaya gelmesi demektir. Ayrıca bu hamle adanın silahlandırılmasının da önünü açar. Bu durumda Türkiye, Kıbrıs’ta kalıcı olarak deniz ve hava üssü kurma ihtiyacı hisseder.

TÜRK DONANMASI ENGELLEMİŞTİ

Güney Kıbrıs Rum Kesimi, S-300 füze sistemlerini 1997 yılında, 1959 yılında imzalanan, Londra Kurucu Antlaşması ile tesis edilen statüye aykırı olarak satın almıştı. TBMM, KKTC ile birlikte 20 Ocak 1997 günü, ortak bir deklarasyon yayımlayıp Kıbrıs’ın savunmasında Türkiye’nin kararlılığını vurguladı. Mayıs 1997’de de GKRY bayrağı taşıyan veya ilintisi olan gemilere, 1987 yılından sonra uygulanan ambargonun kapsamı genişletildi.

S-300 planına en güçlü tepki Türk Donanması’ndan gelmişti. 3-21 Haziran 1997’de icra edilen Denizkurdu-97 tatbikatının ikinci safhasının sonunda, bazı firkateyn, hücumbot ve denizaltılarımız Magosa ve Girne’ye liman ziyaretinde bulundular. Soğuk Savaş boyunca Magosa’nın güneyine geçmeyen Türk Donanması, bu tatbikatla Doğu Akdeniz’e yüksek varlık ve hazırlık seviyesi ile aniden çıktı. Tatbikat bittikten iki hafta sonra, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ortak bir deklarasyon ile iki ülke arasındaki dayanışmayı bir kez daha dünyaya ilan ettiler. Sonuçta söz konusu S-300 füzelerinin Güney Kıbrıs’a yerleştirilmeyeceği, Aralık 1998’de kesinleşti. Böylece füzeler, Rusya Federasyonu, Yunanistan ve GKRY arasında yapılan bir düzenleme ile Girit adasında konuşlandırıldı.

KIBRIS’TA ÜÇ SEÇENEK

Yunanistan ve GKRY’nin Kıbrıs’ta S-300’leri konuşlandırabileceği üç önemli yer öne çıkıyor. 1997’deki plan Baf’taki hava üssüydü. 12 savaş uçağının konuşlanabileceği modern bir askeri tesis olan Baf Hava Üssü, adanın güneyinde bulunuyor. İkinci seçenek, İngiltere’nin de adada iki hava üssünden biri olan Ağrotur (Akrotiri). Buraya yerleştirilmesi halinde S-300 sistemleri, İngilizlerin korumasına alınmış olacak. Ancak İngilizlerin önce Rus sisteminin adaya getirilmesine onay vermesi gerekiyor. Diğer seçenek, daha doğuda bulunan Larnaka Uluslararası Havalimanı civarı. Halihazırda burada S-300’lerin konuşlandırılması için hazırlanmış alanlar bulunuyor.

Turan Salcı/ Aydınlık