Dövizde spekülatör tartışması
5 lira 42 kuruş seviyesiyle tarihi zirveyi gören dolar "ABD'ye kriz heyeti gidecek" haberi sonrası geriledi. Bilgi doğrulanmayınca dolar yeniden yükselişe geçti. Nihayetinde beklenen açıklama yapıldı "Amerika'ya gidecek heyet belli oldu" haberi basında yer aldı. Dolar yeniden geriledi. Yaşanan bu hareketlilik "Dolarda heyet dalgalanması" yorumlarına neden oldu.
Kırk kuruş birden arttı, sonra 20 kuruş geriledi. Kriz çıktı, yine arttı. Gün içinde hareketlilik devam etti. Türkiye son günlerde döviz kurunda spekülasyonu tartışıyor.
Peki birçok iktisatçı ve ekonomistin piyasada döviz alıp satanlara dikkat çekerek ortaya attığı spekülasyon nedir ve nasıl yapılıyor?
"Spekülasyon" basit anlatımla piyasaların beklentisi olan bir açıklama ya da bilginin maddi karşılık amacıyla kullanılması anlamına geliyor.
Türkiye'de son dönemde yaşanan döviz dalgalanmasının en büyük nedenlerinden biri de bu. Çünkü, serbest piyasada kriz, yatırımcılar için büyük risk olarak görülüyor.
Türk ekonomisindeki yapısal sorunlar ve küresel piyasalara bağlılık nedeniyle hem ülkedeki hem de yurtdışındaki bir gelişmeye piyasalar anında tepki veriyor. İşte spekülasyon ya da piyasaya müdahale böyle gerçekleşiyor.
Amerika'nın İran ambargosu, Brunson krizi ya da "ABD, Türkiye'ye yaptırım uygulayacak" veya "Kriz çözmek için Türkiye'den Amerika'ya bir heyet gidecek." haberleri döviz piyasasında ani dalgalanmalar yaratıyor.
Bu bilgilere üst düzey bağlantıları ile önceden ulaşan kimseler dövizin yükseleceğini bildiği için önceden yatırım yapıyor. Krizi bekleyen spekülatörler, dövizin ulaştığı en yüksek değerde satıyor. Böylece büyük kazanç sağlıyor.
Kurgusal ya da gerçek bilgiler üzerinden yayılan bu söylentilerden büyük şirket ve piyasa uzmanları ciddi gelirler elde ediyor.
Bazı dalgalanmalar ise gerçek bilgiyle de yapılıyor. ABD- Türkiye yaptırım gerilimi ile doların 5 lira 42 kuruş seviyesine çıkması da bu spekülasyona bir örnek. Merkez Bankası piyasaya müdahale etti ancak işe yaramadı. Dolar yeniden yükseldi.
Bunun üzerine "krizi çözmek için ABD'ye bir heyet gidecek" haberi ortaya atıldı. Bu haber dlarda 20 kuruşluk bir düşüş yarattı. Sabah saatlerinde heyet haberi ile ilgili bir doğrulama yapılmaması doları yeniden hareketlendirdi.
Gün içinde 5 lira 22 kuruş seviyesinde seyreden dolar öğle saatlerinden itibaren yükselişe geçti. Yeniden 5,32 seviyesine ulaştı.
Piyasalarda tedirginik oluştuğu anlarda diplomatik kanallardan "ABD'ye gidecek heyet belli oldu" haberi geldi. Bu haber doların tansiyonu düşürdü. Kısa sürede 7 kuruşluk bir düşüş yaşandı.
İşte tüm bu gelişmeler "piyasalara bu bilgileri kim ya da kimler sızdırıyor"? ya da kimler bu durumdan kazanç sağlıyor sorularını akıllara getiriyor.
ulusal.com.tr