Fransa'da halk neden ayağa kalktı?

Fransa’da geçtiğimiz aylarda meclisten geçen çalışma yasasına yönelik protesto gösterileri, 100’ü aşkın şehir ve kasaba da gerçekleştirilen yürüyüşlerle devam etti. Protesto gösterileri sırasında halk ile polis arasında yer yer çatışmalar yaşandı. Çatışmalarda aralarında polislerinde olduğu çok sayıda kişi yaralandı. Gösterilere katılan 15 kişi Fransız polisi tarafından gözaltına alındı.

Yaz ayları boyunca gerçekleştirilen kitlesel eylemlere rağmen kabul edilen yasa, çalışanların haftalık çalışma sürelerini 35 saate çıkarmakla birlikte, iş akdi fesihlerini eskisinden daha kolay hale getiriyor. Yasayı savunan Fransız hükümeti, yasayla rekabetçi bir ekonominin ve iyi bir istihdamın hedeflendiğini savunuyor.

Fransız hükümetinin, yeni çalışma yasasını, parlementoda sürdürülen tartışmaların gölgesinde meclis oylamasına götürmeden çıkarması dikkatleri Avrupa'da tarihinin en hareketsiz dönemini yaşayan işçi sendikalarına çeviriyor.

BASTİLLE’DEN CUMHURİYET MEYDANI’NA YÜRÜYÜŞ

Eylemlerin Paris ayağında halk, Bastille Meydanı’ndan, Cumhuriyet Meydanı’na yürüdü. Küçük bir grubun polise molotof kokteylleriyle saldırdığı eylemde, otobüs durakları kullanılamaz hale geldi. Polis, grubu dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Fransız Emniyeti yürüyüşe katılımı 13 bin 500 kişi olarak açıklarken, sendikalardan bu rakama itiraz geldi. Eylemin barışçıl geçtiğini belirten sendikalar, yürüyüşe katılanlarının sayısını 40 bin olarak açıkladı.

EYLEMLER GREVLE DESTEKLENDİ

Tepkiler sadece yürüyüş ve mitinglerle sınırlı kalmadı; kamu sektöründe, postanelerde, Air France havayollarında ve pek çok diğer devlet kurumunda da greve gidildi. Çok sayıda uçuşun iptal edildiği ve çok sayıda uçuşun da uzun rötarlar sonrası gerçekleştiği öğrenildi.

Sendikalar ve iktidardaki Sosyalist Parti’nin sol kanadındaki politikacılar, ülkedeki emekçilerin üzerindeki hukuki koruma koşullarının dağıtan ve ülkeye yabancı sermayeyi çekmek adına çalışma koşullarını ağırlaştıran 'çalışma yasası reformu'nu, 'sosyal damping'e yol açtığı gerekçesiyle eleştiriyor.

Öte yandan sendikalar, bundan sonraki dönem için protesto gösterileri planlanmadığını, bunun yerine şirketlere direnç göstererek, hukuki yollarla mücadele edeceklerini duyurdu. Sendikaların, yasayı önümüzdeki günlerde yargıya taşıması bekleniyor. Hükümet ise, ekim ayında birçok uygulamanın yer aldığı yeni bir kararnameyi 'yasama reformu' kapsamında ilan etmek istiyor.

PROTESTOLARIN ARKASINDA YATAN ESAS NEDENLER NELERDİR?

- Esnek çalışma saatleri, işten çıkarılmanın kolaylaştırılması

Hükümetin 'reform' olarak açıkladığı paketle birlikte işten çıkarmalar daha da kolaylaşıyor ve çalışma saatleri esnek hale getiriliyor. Haftalık çalışma süresi ise 35 saat oluyor.

Paket, işçinin haklarının ellerinden alırken, şirketler ve işletmeleri koruyor. İşletmelerin, şirket sözleşmesi ile iş hukuku ve toplu iş sözleşmeleri yönetmelikleri üzerinde değişiklik yapabilmelerine olanak sağlıyor.

- Çalışma saatleri işletmenin insafına bırakılıyor

Yasayla, çalışma saatleri ve izin düzenlemeleri şirket düzeyinde müzakere edilebilir hale gelecek. Ancak, yüzde otuz bir azınlık sağlanırsa tüm işgücünun referanduma gidilmesi istenebilecek. Üç aylık dilimlerde günlük on iki saate kadar çalışılabilecek. Ve haftada en fazla 46 saat izin kullanılabilecek. Çalışma süresi 2 saat arttırılmış olacak. Yarı zamanlı çalışanların haftalık 24 saat olan asgari çalışma süresi de düşürülürken fazla mesailerde daha az ödeme yapılmasına izin veriliyor. Buna ek olarak, mesai fazlası payı % 25’ten yüzde %10’a düşürülebilecek. Sendikalar bu durumu, “daha az para için, daha fazla çalışma” olarak değerlendiriyor.

- İşten çıkartmaların önüne geçen hakların kaldırılması

Yasa paketiyle, ‘operasyonel sebepler’den ötürü işten çıkartmalar kolaylaşıyor. Hükümet bu durumu, yeni istihdam yaratılmasının önünün açılması ve rekabetin arttırılması olarak açıklıyor.

ÇALIŞANI MEMNUN EDECEK MADDELERDE VAR

Yasa paketinde, elektronik bordro talebi ve zorunlu muayeneden feragat gibi çalışanın lehine bazı maddelerde yer alıyor.

Öte yandan, yasaya sadece sendikalar değil, işletmeler de karşı çıkıyor.

Meclis’e gönderilen değişiklik talebinin 5 bini açtığı biliniyor.

S. Hülya Aksu / Fransa

ulusalkanal.com.tr