İşte Türkiye'nin "kitap okuma" haritası

Türkiye’de kitap okuma alışkanlığının az olduğu konusunda genel bir kabul var. Ancak bu tablonun detayları saha araştırmaları ile hemen hiç desteklenmez. İşte Libonet’in Ocak 2015’te yaptığı şimdiye kadarki en kapsamlı Okur Profili Ve Kitap Satınalma Davranışları Araştırması, Türkiye’deki bu ön kabulün dinamiklerini ortaya koydu.

7 bölgede, 14 ilde toplam 1542 ile yapılan görüşmelerden elde edilen veriler, Türkiye’nin okur profiline dair oldukça ilginç sonuçlar gösteriyor.

Araştırmada, görüşülen kişilerin % 68'i kitap okuduğunu beyan etti. Rakam aslında ilk bakışta fena olmayan bir duruma işaret etse de, kitap okuma alışkanlığının detayları tablonun o kadar da parlak olmadığına işaret ediyor.

Nitekim bu %68 oranında kitap okuyanların 5'te 1'i "sıklıkla", 3'te 1'i " bazen", 5''te 1'i " nadiren" okuduğunu ifade ediyor.

Araştırmadan çıkan dikkat çekici sonuçlar şöyle:

YÜZDE 32 NİYE KİTAP OKUMUYOR?

*Kitap okumayanların neredeyse yarısı "vakitsizlik" nedeniyle okumadığını belirtirken diğer kişiler "alışkanlığının olmaması" hepsinden önemlisi " kitap okumayı sevmemek" gibi bir gerekçelerden dolayı okumuyor.

*Kitap okumayan kesimin ortalama yarısı "konu ile ilgilenmediğini, kitap okumadığını ve okumayacağını" söylüyor.

*7 bölge üzerinde yapılan çalışmada en çok kitap okuyan bölge Marmara Bölgesi çıktı. En az okuyan bölge ise Akdeniz Bölgesi, onu Ege ve Karadeniz bölgesi hemen hemen yakın değerlerle takip ediyor.

KİTAP OKUYANLARI PROFİLİ NASIL?

*Kadın ve erkek üzerinde yapılan araştırmada, kadınların %55'lik bir oranla erkeklerden daha fazla okuduğu ortaya çıkmıştır.

*18-65 yaş aralığında % 61 bir oranla 25-45 yaş grubu daha çok okuyor.

*Evlilerin bekarlara göre daha çok okuduğu görülüyor.

*Kitap okuyanların % 35'i yılda 12 adetin üzerinde kitap okuduğunu söylüyor.

*Kitap okuyanların yaklaşık yarısı "kitap okuma alışkanlıklarının yetersiz olduğunu" söylüyor ve en büyük neden "iş yoğunluğu" gösteriliyor.

*Kitap okumanın temel sebebi "kendini geliştirmek" olarak görülürken, diğer sebepler "yeni bilgiler öğrenmek, sevdiği - zevk aldığı için okumak" şeklinde sıralanıyor.

*Kitap okuyanların çok azı "beğendiği yazarın imza ya da söyleşi günlerini" takip ettiğini söylerken, çoğunluk denebilecek bir kitle, "özellikle boş/uygun vakitlerde" kitap okuduğunu ifade ediyor. Kitap satın alırken üzerinde ki bandrol olup olmadığına dikkat eden kesim, okuyanların neredeyse yarısı. Kitap okuyanların sadece % 21'lik bir oranı gazetelerin kitap eklerini takip ediyor. Kitap okuyanların yarısının arkadaş ve aile fertlerine hediye olarak "kitap" satın

aldığı görülüyor. Okuyanların kitap fuarlarını takip etme oranı ise sadece % 24...

*Okurlardan yarıdan fazlası hem yerli hem yabancı yazar okuduğunu belirtirken, sadece yerli yazar tercih eden okur 1/3'lük bir kesim. Sadece yabancı yazarları tercih eden kesim ise oldukça düşük: % 6’lık bir bölüm...

*Kitap okuyanların yarısından az fazlası (%60) kitaplarını evde saklarken, kalan kısmın kitapları elden çıkardığı görülüyor.

*Okurların yarısı evinde 50'nin altında kitap olduğunu söylerken, evinde 200 adetten fazla kitabının olduğunu belirten okur sayısı sadece %8.

PEKİ NEDEN KİTAP OKUYORLAR?

İnsanların en çok "kitap okumanın insana farklı bir bakış açısı kattığını düşündüğü", "kitap okumanın insanın hayal gücünü geliştirdiğine inandığı" ve "kitap okuyan kişinin kendini daha rahat ifade ettiği" için okuduğu görülüyor. Kitap okumanın "bir yaşam tarzı" olduğunu söyleyen kesim ise okuyanların yarısından az fazlası.

Kitap okuyanların yaklaşık % 38'i "yaşadığı çevrede insanların çok az kitap okumasının kendisini rahatsız ettiğini " ifade ederken, "Roman ve Hikaye okumanın zaman kaybı olduğunu, insanın işine yarayacak ve bilgi edinecek kitaplar okumasının faydalı olduğunu" söyleyen kesim % 16. Kitap okuyanların yarısı "hayat görüşü ile aynı doğrultuda " kitapları okuyor.

KİTAP KURDU KİME DENİR?

*İsimleri çok kitap okumaktan değil, okumaya olan ilgilerinden gelir.

*Kitap okumayı severler ve kitap okumanın bir yaşam tarzı olduğunu düşünürler.

*Okumanın zamanı değerlendirmek için en iyi araç olduğunu düşünürler.

*Hayat görüşlerine paralel kitapları okumayı tercih ederler.

*Arkadaşlarıyla / yakınlarıyla kitaplar konusunda tartışmayı severler.

*Profilleri genel okur profilini yansıtır, özel bir demografik segmentte yoğunlaşmamışlardır, yaygındırlar. Yalnızca gruptaki kadın yoğunluğu biraz daha fazladır.

*Ayda 8 kez okurlar.

*Yılda ortalama 11.6 kitap okurlar.

SOSYAL OKUR KİMLERDİR?

*Çevre faktörü bu kitle için önemlidir.

*Aileleri ve öğretmenleri kitap sevgisini aşılamak konusunda yönlendirici olmuştur.

*İşyerindeki / okuldaki arkadaşlarının okumaya önem verdiklerini düşünürler ve bunu önemserler.

*Yaşadıkları çevrede kitap okuyan sayısının az olması onları rahatsız eder.

*Arkadaşları / yakınları arasında okuma alışkanlığına sahip çok sayıda kişi vardır.

*Ayda 9.8 kez okurlar.

*Yılda ortalama 12.8 kitap okurlar.

BİR DE ZORAKİ OKULAR VAR...

*Kitapları mesleki bilgi edinmek ya da sınavlarda başarılı olmak için okumayı ya da kullanmayı tercih ederler.

*Roman ve hikaye okumanın belli ölçüde zaman kaybı olduğunu düşünürler, işlerine yarayacak/ bilgi edinecek kitapları okumayı tercih ederler.

*Gelecekte daha az kitap okuyacaklarını düşünürler.

*Ayda 4.2 kez okurlar.

*Yılda ortalama 8.4 kitap okurlar. (radikal)