'Botokslu mozaikler' ziyaretçilere kapatıldı

DÜNYANIN en büyük mozaiksergi alanına sahip olan Hatay Arkeoloji Müzesi yeni binasına nakledilirken yapılan restorasyon sırasında büyük hataların yapıldığı iddia edilen Roma dönemine ait mozaiklerin olduğu bölüm, iddiaların basında yer alması üzerine ziyaretçilere kapatıldı.

Restorasyonun hatalı olduğunu iddiasını ilk kez ortaya atan kişi olan restorasyonlarda taş ustalığı yapan Mehmet Daşkapan da görüşlerini DHA'ya anlattı. Arkeolog olmamasına karşın yanlışlık olduğu görüşünü tekrarlayan Daşkapan, restorasyonu yapan firma bu konuda bilimsel görüşlerin dikkate alınmasını istedi. Mozaiklerin eski ve yeni fotoğraflarına da DHA ulaştı.

Yaklaşık 35 bin tarihi esere sahip mevcut müze binasının yetersiz olması nedeniyle Hatay- Reyhanlı karayolu üzerinde 2011 yılında 53 bin 500 metrekarelik bir alana temeli atılan Hatay Arkeoloji Müzesi, geçen yıl tamamlandı ve eski müzedeki eserler yeni binaya taşınmaya başladı.

Bodrum+ zemin+ 1 kat, 4 kısım ve 16 bloktan oluşan müzenin ilk etabı ise 28 Aralık 2014'te Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından açıldı.

Roma dönemine ait mozaikler tüm olarak taşınamayacağı için parçalara ayrılarak taşındı, uzman bir firma tarafından yapılan restorasyonla tekrar birleştirildi. Ancak henüz tamamlanmayan restorasyon sırasında birçok eserde ciddi hatalar yapıldığı iddia edilince sosyal medyada da 'botokslu mozaikler' diye espriler yapılmaya başlandı. Restorasyonu yapan firma yetkilileri ise çalışmaların henüz bitmediğini, ayrıca basına yansıtılan fotoğraflarda foto- montaj ile tahrifat yapıldığını öne sürdü. İddiaların basına yansımasının ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca inceleme başlatıldı.

ZİYARETÇİ ALINMIYOR

6 bin metrekare mozaik sergi alanına sahip olması nedeniyle 5 bin metrekare taban mozaiğine sahip Tunus Bardo Müzesi'nin elinden dünyanın en büyük müzesi unvanını alan ve aynı anda 800 kişinin ziyaret edebildiği Hatay Arkeoloji Müzesi'ni bugün ziyarete gidenler, hatalı olduğu iddia edilen mozaiklerin sergilendiği bölüme 'Ziyaretçilere kapatıldı' denilerek alınmadı.

İDDİA SAHİBİ KONUŞTU

Mozaiklerin restorasyonundaki hataları bir internet sitesinde gündeme getiren taş ustası Mehmet Daşkapan, dünyanın en büyük mozaik müzesinin nasıl olduğunu görmek için açıldıktan sonra büyük bir heyecanla Hatay Arkeoloji Müzesi'ne gittiğini söyledi. İçeri girdiğinde karşılaştığı manzara karşısında şoke olduğunu belirten Daşkapan şunları söyledi:

"Restorasyonu yapılan mozaikler sanki yanlış estetik ameliyat yaptıran ve yüzü değişen bir şey gibiydi. İnanılmaz bir restorasyon hatası var ve bu olay şu anda gündeme oturdu. Benden bu fotoğraflar istendi ve müzede çekim yapıldı. Gösterdiğim en az 10-15 tane mozaik, ciddi bir hatalı restorasyondan geçmiş ve mozaiklerin yüz kısımları maalesef karikatüre dönüştürülmüş durumda. Burada yapılan çok üzücü bir olay ve inşallah gereği yapılır."

ESKİ FOTOĞRAFLARA BAKMADILAR MI?

Restorasyonun bir tarihi eseri olduğu gibi korumak açısından dünyanın en önemli işlerinden biri olduğunu ve herkesin restorasyonu yapamayacağını ifade eden Mehmet Daşkapan, şöyle devam etti:

"Bu çok önemli bir şey ama gelin görün ki Hatay Arkeoloji Müzesi'nde hatalı restorasyon olmuş. Bire bir yapmak lazım bunu. Kaldı ki yüksek çözünürlüklü fotoğraflar, videolar eski müzede var ve her şey ortada. Bu restorasyonu yapan arkadaşlar bunlara hiç bakmadılar mı? Bunları denetleyen yok mu? Bu işin asıl acı kısmı bu. İnşallah düzeltilecek. Bakanlık olaya el koydu. Antakya mozaikleri Avrupa ve Amerika'da 17 müzede sergileniyor. Fransa'da bulunan dünyanın en önemli müzesinde Antakya'dan çıkartılan ve dünyanın en güzel 5 mozaiğinden biri sayılan 'Paris'in yargısı' mozaiği orada sergileniyor. Bu mozaikler her 5-10 yılda bir restorasyon görüyor. O restorasyonlar bir ince damar ameliyatı yapan doktor hassasiyeti ile yapılıyor. Nasıl hastayı yatırır ameliyat edersiniz o şekilde yapıyorlar restorasyonu. Ama bizde öyle değil. Bir taş yerinden kopsa, onun yerine şunu da koysak olur mantığı var. Bu olmaz işte. Bizdeki hata bu. Ama inşallah düzeltilecek."

'TAŞ USTASI DAHA İYİ YAPAR'

Hatay'ın İskenderun İlçesi'nde gelişmelerle ilgili açıklama yapan MHP Hatay Milletvekili Adnan Şefik Çirkin de, mozaiklerin restorasyonunda hata yapılmasına çok sert tepki gösterdi.

Olayı arkeolojik facia olarak değerlendiren Çirkin, "Kör müsünüz, görmüyor musunuz? Yani bunu Antakyalı taş ustalarına verseniz bundan iyi yapar. Zaten bu kusuru da ortaya çıkaran Antakyalı bir taş ustası kardeşimizdir. Hiç mi bakmadınız? Bu arkeoloji müdürü ne iş yapar? Kültür ve Turizm Bakanı ne iş yapar? Bu bizim taş ustaları daha iyi yapardı" diye konuştu.

BİLİMSEL OLMALI

Bu arada, mozaiklerle ilgili daha önceki restorasyonlarda vernik kullanıldığı ve parlaklık sağlandığı, bunun bilimsel olmadığı, son restorasyonda bunlar silindiği için önceki montaj ile arasında farklılık doğduğu da belirtildi.

Ramazan ÇELİK- Ufuk AKTUĞ/DHA