Kafkasya'da çözülemeyen düğüm: Dağlık Karabağ
Azerbaycan ve Ermenistan'ı bir kez daha savaşın eşiğine getiren Dağlık Karabağ sorunu, Güney Kafkasya'nın on yıllardır çözülemeyen kördüğümü... Peki Dağlık Karabağ sorunu nasıl başladı? Azerbaycan ve Ermenistan’ın bölge üzerindeki iddiaları ne? Dağlık Karabağ neden önemli? İki ülke arasında 33 yıldır paylaşılamayan Dağlık Karabağ’ın kısa öyküsünü izliyoruz…
Dağlık Karabağ, Azerbaycan sınırları içerisinde, Ermenistan’a komşu bir bölge… Nüfusunun yaklaşık yüzde 80’i Ermeni kökenli… Uluslararası hukuka göre Dağlık Karabağ, Azerbaycan'ın bir parçası… Ancak Erivan, Ermeni nüfusunu öne sürerek, bölgede hak iddia ediyor.
Dağlık Karabağ sorununun kökeni, 20’inci yüzyılın başlarına dayanıyor. Sovyetler Birliği döneminde Josef Stalin, Ermeni nüfusunun çoğunluğuna dayanarak, Dağlık Karabağ’ı, Sovyet Azerbaycan'da bir özerk bölge ilan etti.
1988'de ise Karabağ Ermenileri, Ermenistan’ın da kışkırtmasıyla bölgenin Sovyet Azerbaycan'dan Sovyet Ermenistan'a devredilmesini talep etmeye başladı.
Azerbaycan Parlamentosu, 1989’da Dağlık Karabağ’ın özerklik statüsüne son verdi. Sovyet Birliği’nin dağılmasıyla Rusya'nın terk ettiği yerleşimlerde güç kazanan Ermenistan, Dağlık Karabağ bölgesini işgal etti. 1980’lerin sonunda bölgede başlayan çatışmalar, Ermenistan'ın Karabağ'ı kendi sınırlarına katacağını açıklamasıyla birlikte 90’lı yıllarda geniş çaplı bir savaşa dönüştü.
Bu bölgedeki ayrılıkçı yönetimse, tartışmalı bir referandum sonucu 1991'de bağımsızlığını ilan etti. Karabağ'ın bağımsızlığını ve varlığını, bugüne kadar Ermenistan da dahil olmak üzere hiçbir ülke tanımadı.
Azerbaycan ve Ermenistan, 1994 yılında ateşkes ilan etti. Ancak herhangi bir barış anlaşması imzalanmadı. Ateşkese rağmen, bölgede, çoğunlukla da Ermenistan’ın tahrikleriyle irili ufaklı çatışmalar devam etti.
Hukuken Azerbaycan toprağı olmasına rağmen, işgal nedeniyle fiili idaresi Ermenilerin elinde…. Bölge, petrol kaynaklarından ve doğal gaz boru hattından dolayı stratejik öneme sahip.
ulusal.com.tr