Nil'deki diplomatik krize Afrika ülkelerinden destek beklentisi
Sudan Dışişleri Bakanı Meryem Sadık el-Mehdi, yukarı kıyıdaş ülkeler arasında paylaşım krizi süren Hedasi Barajı (Rönesans Barajı) konusunda tüm taraflar için kapsamlı ve tatmin edici çözüme ulaşılması için Afrika ülkelerinin desteğini beklediklerini ifade etti.
Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre Mehdi, Sulama ve Su Kaynakları Bakanı Yasir Abbas’ın hazır bulunduğu çevrim içi görüntülü toplantıda, Afrika Birliği ülkelerinin büyükelçileri ile görüştü.
Afrika Birliği himayesinde Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti Kinşasa’da 3-6 Nisan tarihlerinde gerçekleştirilen ve başarısızlıkla sonuçlanan üçlü görüşmeler hakkında detaylı sunum yapan Bakan Mehdi, Hedasi Barajı’nın temmuz ayında planlanan ikinci dolumu öncesinde bağlayıcı bir anlaşmaya varılmasının gerekliliğini vurguladı.
Mehdi, baraj konusunda tüm taraflar için kapsamlı ve tatmin edici çözüme ulaşılması için Afrika ülkelerinin desteğini beklediklerini ifade etti.
HEDASİ BARAJI ANLAŞMAZLIĞI
Mısır, Etiyopya ve Sudan arasındaki müzakerelerden, anlaşmazlıklar nedeniyle 10 yıldır sonuç alınamıyor.
Şimdiye kadar yüzde 79'u tamamlanan Hedasi Barajı, Sudan-Etiyopya sınırına yakın bir bölgede, Nil Nehri'ni yüzde 85 besleyen Mavi Nil Nehri kolu üzerinde yapılması nedeniyle büyük önem taşıyor.
Elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 90'ını hidroelektrik santrallerinden sağlayan Etiyopya, Afrika'nın en büyüğü olacak Hedasi Barajı ile enerji açığını kapatmayı ve komşu ülkelere elektrik satarak döviz ihtiyacını karşılamayı amaçlıyor.
Mısır, barajın yapıldığı Mavi Nil Nehri'nden her yıl en az 40 milyar metreküp su salınmasını ve barajın tamamen doldurulmasının uzun yıllara yayılmasını talep ediyor. Etiyopya ise yıllık 31 milyar metreküp salmak ve barajı 4 ile 7 yıl arasında doldurmak istiyor.
Addis Ababa yönetimi, Mısır ve Sudan ile bir anlaşmaya varmamasına rağmen barajın doldurulmasında ısrar ederken, Kahire ve Hartum yönetimleri Nil suyunun paydaş ülke başına düşen yıllık paylarının etkilenmemesi için öncelikle üçlü anlaşmaya varılması gerektiğini vurguluyor.
Etiyopya, Mısır ve Sudan arasında sekteye uğrayan müzakerelerin ardından 3 Nisan'da Afrika Birliği himayesinde Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti Kinşasa’da yeniden başlayan görüşmeler, herhangi bir ilerleme olmadan 7 Nisan'da sona ermişti.
Sudan Sulama ve Su Kaynakları Bakanlığı, Etiyopya'nın inatçı tavrı nedeniyle görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlandığını açıklamıştı.
Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, dün Twitter hesabından yaptığı açıklamada, barajın ikinci dolumunun temmuz ve ağustos aylarında gerçekleştirileceğini, yağmur mevsiminde yapılacak dolumların Sudan'daki sellerin etkilerini azaltacağını savunmuştu.