Makedonya'nın "kaybolan" Türk köyleri

Geçmiş yıllarda yoğun Türk nüfusunun yaşadığı bölgede bugün tek tük Türk aile bulmak mümkün. Karaotmalı (Karatmanovo) ve Cumali (Lozovo) köylerinde sadece birer Türk aile yaşarken, Dorfullu köyünde ise yaklaşık 30 Türk aile ikamet ediyor.

1950'li yıllarda özellikle Türkiye'ye yaşayan yoğun göçün ardından adeta öksüz kalan topraklar, Türk nüfusun azalmasıyla önce camiden, ardından Türkçe eğitimden yoksun kaldı.

Bugün tek Türk ailesinin yaşadığı Karaotmalı köyü sakinlerinden Türkan Ahmedova, köye gelin olarak geldiğini belirterek, daha önce burasının Türk köyü olduğunu, bugün ise köyde sadece bir Türk aile yaşadığını anlattı.

Bir oğlunu ve bir kızını Türkiye'den evlendirdiğini söyleyen Ahmedova, "Eşim ve diğer oğlumuzla birlikte Türkiye'ye göç etmek için çok uğraştık ama eşimi bir türlü ikna edemedim." dedi.

20 yıl eski bir evde oturduktan sonra, eşini Türkiye'ye gönderdiğini ve orada yaşanıp yaşanamayacağını görmesini istediğini anlata Ahmedova, "Ona, 'Sen git, beğenirsen çocuklarla beraber orada yaşarız' dedim. Gitti ve geri geldi. Beğenmemiş, çok kalabalıkmış. Türkiye'ye göç etmekten vazgeçince bu yeni evi yaptık." diye konuştu.

Köyde yaklaşık 150 gayrimüslim aile olduğunu ancak hiçbir zaman sorun yaşamadıklarını aktaran Ahmedova, eskiden köyde bir de cami olduğunu ancak nüfusun azalmasıyla bakımsızlıktan yıkıldığını söyledi.

Ahmedova, köyde ayrıca Kamber Baba Türbesi olduğunu, rüyasında türbeyi gören İstanbullu birinin köye gelip yıkık türbeyi yaptırdığını, anahtarını da kendisine verdiğini ifade etti.

"Ezan sesi duymak bizim de hakkımız"

Biri Türk, diğeri Boşnak olmak üzere sadece iki Müslüman ailenin yaşadığı Cumali köyünde de durum aynı. Köyün asırlık camisi, bakımsızlıktan harap bir halde olsa da güzelliğiyle görenleri kendisine hayran bırakıyor.

Ülkenin kuzeyi ile güneyini birbirine bağlayan demir yolunun yanı başında duran harabe haldeki cami, yıllar önce yaşanan göçün aslında küçük bir tasavvuru gibi.

Ailesi Karaotmalı'dan Cumali'ye göç eden Hacer Ahmedova da üç oğlu ile birlikte burada yaşıyor.

Köydeki tek caminin de artık yok olduğuna işaret eden Ahmedova, "Herkes gibi biz de camimizin olmasını istiyoruz. Benim çocuklarım bayram namazını nerede kılacaklar? Bir ezan sesi dahi duyamıyoruz. Ezan sesi duymak bizim de hakkımız." dedi.

Uydudan izledikleri Türk kanalları sayesinde çocuklarının Türkçeyi unutmadığını vurgulayan Ahmedova, "Evde Türkçe konuşuyoruz ama Türkçe okulumuz yok. Okulda Makedonca okuyorlar. Başka köylerde var ama bizim bölgedeki köylerde Türkçe eğitim yok." diye konuştu.

Dokuz tane torunu olduğunu söyleyen Ahmedova, "Bayram namazı için Köprülü'ye kadar gidiyorlar. Çok rica ediyorum. Bu konuda yardımlarını eksik etmesinler. Allah'tan umudu kesmiyoruz. İnşallah Cumali'deki camiyi yaparlar." dedi.

Göçlerin ardından Türk nüfusunun azalmasıyla köyün yapısının da değiştiğini aktaran Ahmedova, "Kala kala bir-iki hane kaldık ama bu Allah'ın yazısı. Sadece bizim köyde değil, civardaki diğer köylerde de birer Müslüman var. Neden? Çünkü bu Allah'ın yazısı. Her yerde birer kilit. Türkiye'den gelenler oluyor. Biz de olmasak onlar nereye gitsin? Kim ile anlaşsınlar? Kendi topraklarını özlüyorlar doğal olarak. İnsan vatanının özlemeden yapabilir mi?" ifadelerini kullandı.

Ata topraklarını terk etmek istemediklerini vurgulayan Ahmedova, Bursa'da yaşayan ağabeyi ve ablalarını en son 2006 yılında ziyaret ettiğini, en kısa zamanda yeniden ziyaret etmek istediğini sözlerine ekledi.

AA