Düşük karbonlu gelecek için ETS yol haritası belirlendi

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, düşük karbonlu bir gelecek için sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik Türkiye'de Emisyon Ticaret Sistemi'nin (ETS) oluşturulması ve işletilmesi konusunda yol haritası hazırladı.

AA muhabirinin Bakanlıktan aldığı bilgiye göre, Türkiye, Paris Anlaşması kapsamında, referans senaryo temel alınarak 2030 yılında yüzde 21'e kadar sera gazı emisyon azaltımı niyetini açıklamıştı.

Bu doğrultuda bakanlıkça, Sera gazı emisyonlarının azaltımı için piyasa temelli mekanizmalar konusundaki politik karar verme sürecini desteklemek ve Türkiye'nin iklim değişikliğiyle mücadele çerçevesinde analitik raporlarının hazırlanması amacıyla Dünya Bankası Piyasa Hazırlığı Ortaklığı'ndan (PMR) hibe alındı.

Söz konusu hibe ile ülkede ETS'nin oluşturulması ve işletilmesine yönelik bir yol haritası oluşturulması için 2015 yılından beri yürütülen proje hakkında bir rapor hazırlandı. Bu rapor kapsamında, Türkiye için ETS konusunda nasıl bir yol haritası geliştirileceğinin belirlenmesi için kamu ve özel sektöre yönelik bir dizi çalıştay düzenlendi.

Yol haritası hazırlandı

Çalıştayların sonucunda da düşük karbonlu bir gelecek amacıyla Türkiye için ETS oluşturulması ve işletilmesi konusunda yol haritası hazırlandı.

Yol haritasında, kapsama alınacak tesislerden kaynaklanan sera gazı emisyonlarına bir üst sınır getiren ETS'nin uygulanması için politika yapıcıların karar vermesi gereken sekiz tasarım unsuru belirlendi.

Bu unsurlar, "ETS'ye hangi sektörlerin ve tesislerin dahil edileceğine ilişkin kapsama karar verilmesi, emisyon üst sınırının belirlenmesi, emisyon tahsisatlarının katılımcılara ne şekilde dağıtılacağı, ETS yükümlülüklerini yerine getirmek için ETS kapsamının dışında yer alan projelerdeki emisyon azaltımlarına müsaade edilip edilmeyeceği, emisyon azaltımlarının ne zaman gerçekleştirileceği konusunda katılımcılara esnek olma seçeneklerinin verilmesi, fiyat tahmin edilebilirliği ve maliyet korumasının ele alınması, gözetim ve mevzuata uyumun sağlanması ve diğer ETS'lere bağlanma seçeneğinin değerlendirilmesi" olarak ifade edildi.

Sistem, iklim politikalarıyla uyumlu hale getirilecek

Yol haritasında, emisyonların uzun vadeli olarak azaltımı için ETS'de gerekli teknolojilerin maliyetlerini azaltmaya yönelik destek politikaları ve maliyet etkin enerji verimliliği gibi politikaların önünü kesebilecek olan ekonomi dışı engelleri kaldırmaya yönelik çalışmalar yapılması gerektiğine dikkat çekildi.

Türkiye'de, ETS'nin uygulanması halinde, mevcut enerji ve iklim politikalarıyla uyumlu hale getirilmesi ve mevzuatlarla muhtemel etkileşimlerinin de dikkate alınması gerektiği vurgulandı.

Türkiye'de ETS'nin uygulanması için yeni bir mevzuatın gerekli olacağı sonucunun ortaya çıktığının belirtildiği yol haritasına göre, bu yeni mevzuatta sektörlerin hedefleri, uzun vadeli iklim değişikliği stratejisi, emisyon üst sınırı, tahsisat dağıtımı ve sera gazı emisyonlarını izleme, raporlama ve doğrulama süreci gibi başlıca tasarım unsurları tanımlanacak.

Öncelik, pilot ETS tasarlanması

Türkiye'de, uygulamaya geçiş sürecinde, Avrupa Birliği ETS'sindeki yetkili makamların rolüne benzer uygun bir yapılanma ile bu sistem kurulabilecek.

Ayrıca diğer kurumların görev alanına giren mevcut mevzuatın da kurulacak olan yeni karbon piyasasına olanak sağlayacak şekilde emisyon borsasının oluşturulması gibi şekillerde uyarlanması gerekiyor.

Yol haritasına göre, öncelikle kamu ve özel sektörde ETS ile ilgili kapasite gelişimini sağlamak, kurum ve kuruluşların görüşlerini almak ve ileride politik bir karar neticesinde ETS kurulmasına karar verilmesi durumunda fikir alışverişlerine bir altlık oluşturması amacıyla Türkiye'deki şartlara uygun olabilecek bir pilot ETS tasarımı yapılması öngörülüyor. Pilot ETS'nin, 2 ya da 3 yıl işletilmesi tavsiye ediliyor.