Kuraklığın eşiğindeki Türkiye’de köylüler su için savaşıyor!

Kuraklık kapıda, Rize'de içme suyuna HES yapıyorlar!

Son yılların en az yağışını alan Türkiye kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya. İstanbul ve Ankara’daki barajlarda su seviyeleri son 5 yılın en düşük rakamlarıyla ifade ediliyor. Uzmanlar bu yaz “kentlerarası su savaşı” yaşanabileceği konusunda kamuoyunu uyarıyor. Ancak su kaynaklarının çok önemli olduğu bu kritik dönemde ülkenin dört bir yanında sürdürülen HES yıkımına karşı halkın isyanı da bitmiyor. Bunun son örneklerinden biri de Rize’nin merkeze bağlı köylerinden biri olan Küçükçayır’da (Andon) yaşanıyor.

Köylüler HES projesini yargıya taşıdı

Rize il merkeziyle 9 ilçe ve 26 köyün içme suyunun karşılandığı Andon İçme Suyu Tesisleri içerisinde, Rize Belediyesinin yaptığı ihaleyi kazanan Smart HES firmasının başlattığı HES çalışmaları, yargıya taşındı. İçme suyu tesislerine yapılmak istenen HES projesine tepki gösteren köylüler, çalışmaların dayanağı olarak gösterilen ve Rize Belediyesi ile İl Özel İdaresi arasında yapılan protokolün, ‘yürütmesinin durdurulması ve iptali’ için Rize İdare Mahkemesinde dava açtı. Köylüler ayrıca özel arazileri üzerinde izinsiz ve kanunsuz çalışma yapıldığı gerekçesiyle de Rize Valiliği’ne çalışmaların durdurulması için dilekçe vererek; Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulundu.

Tepki gösteren köylüler gözaltına alınıp serbest bırakıldı

Derelerin Kardeşliği Platformu (DEKAP) Sözcüsü Ömer Şan’ın verdiği bilgiye göre, daha önce köylülerin, izinsiz olduğu ve yasal olmadığı gerekçeleriyle tepkisi ve karşı çıkmasıyla durdurulan çalışmalar, Aralık 2013’te Rize Belediyesi ile İl Özel İdaresi arasında imzalanan protokolle, ‘içme suyu takviyesi’ adı altında yeniden başlatıldı. Köylülerin tepkisi devam edince HES firması, söz konusu protokole dayanarak Rize Valiliği’nin yazdığı bir yazı ile jandarma eşliğinde bölgede çalışmalara başlarken; köylülerden Yusuf Esir ile Nazım Delal gözaltına alındı ve aynı gün akşam serbest bırakıldı.

Yaklaşık 15 yıldır Rize Belediyesine bağlı tesislerde bekçilik yapan Yusuf Esir, önce sürüldü ve son gelişmelerle de, 'Kurumun yürüttüğü işleri sabote ettiği' suçlamasıyla işten çıkarıldı.

Valilik bölgede inceleme yaptırdı

Valilikten, Rize Belediyesi ile Rize İl Özel İdaresi arasında imzalanan protokolün de iptal edilmesini isteyen köylüler, ayrıca tapularını ibraz ettikleri araziler üzerinde çalışma yapılmaması için ‘müdahalenin meni’ talebinde de bulundular. Köylülerin başvurusu üzerine Rize Valiliğince oluşturulan 3 kişilik ‘İnceleme ve Keşif Heyeti’ bölgede inceleme yaparak, köylülerin tapulu arazilerinin bulunduğu bölgedeki çalışmaları kontrol etti.

Köylüler, HES firması ve Belediye'yi protesto etti

Heyetin incelemesi sırasında, alanda toplanan köylüler HES firmasını ve Rize Belediyesini protesto etti. İncelemeler sırasında, jandarma kontrolünde çalışmalarını sürdüren Smart HES firmasına tepki gösteren köylülerin ısrarları sonucu alandaki çalışmalara ara verildi ve iş makineleri Andon İçme Suyu Tesislerine çekildi.

Yurttaş Kazım, Köylerinde HES yaptırmamaya kararlı

Aralarında, ineğini satarak HES’lere karşı hukuksal mücadelesini sürdüren ve Yurttaş Kazım’ın (Kazım Delal) da bulunduğu köylüler, bölgede inceleme yapan yetkililere tapularını göstererek, bölgede herhangi bir çalışma yapılamayacağını, aynı alanda ev ve tarlaları bulunduğunu, çalışmalar nedeniyle can ve mal güvenliklerinin tehlikede olduğunu anlattı. Bölgedeki çalışmalar ile daha önce Ambarlık HES’e karşı açılan davada Rize İdare Mahkemesinin verdiği ‘iptal kararının’ gerekçelerini heyete anlatan Yurttaş Kazım ise köylüleriyle birlikte köylerinde ve Andon’da kesinlikle HES’lere veya herhangi bir çalışma yapılmasına isin vermeyeceklerini kaydetti.

68 yaşındaki yurttaş Kazım kendini elektrik direğine bağlamıştı

Valilik heyetinin incelemesi sırasında HES çalışmalarını protesto eden köylüler ile Yurttaş Kazım, HES şirketinin çalışmalarını durdurmasından sonra, jandarmanın çalışmaları engelliyor diye çekiciyle kaldırdığı aracını, yeniden alana getirerek park etti. 68 Yaşındaki Kazım Delal, daha önce çalışmaları engellemek amacıyla, çalışmaların yapıldığı alana getirdiği aracını zincirle elektrik direğine bağlamış; Rize Valiliği’nin yazısı ile bölgede çalışmalara başlayan HES şirketi, jandarma kontrolünde çekiciyle birlikte aracı bulunduğu yerden kaldırmıştı.

Köylüler alanda nöbetçi bırakarak dağıldılar

Rize Valiliği’nce oluşturulan inceleme heyeti, bölgede yaptıkları incelemenin ardından tuttukları rapor ve tutanakla birlikte alandan ayrılırken, bölgede HES’lere karşı nöbet tutan köylüler de alanda nöbetçi bırakarak olaysız bir şekilde dağıldılar.

Yusuf Yavuz

ulusalkanal.com.tr