NATO toplantısı öncesi Türkiye için F-35 kararı

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Türkiye’ye kasım ayında gönderilmesi planlanan iki F-35 uçağı için hazırlık faaliyetlerinin ve uçakla ilgili sevkiyatların durdurulduğunu açıkladı.

Konuyla ilgili açıklama yapan Pentagon Sözcüsü Charles E. Summers, Türkiye'nin de ortağı olduğu F-35 programı konusunda yeni bir adım attıklarını belirtti.

Summers, açıklamasında, "ABD, Türkiye’nin S-400 alımının kabul edilemez olduğu konusunda açık davrandı. Bu yüzden Savunma Bakanlığı, programın planlanması konusunda tedbir amacıyla ve F-35’in tedarik zincirinin esnekliği bakımından gerekli adımları attı. Türkiye’nin ürettiği parçaların ikincil kaynaktan tedariki üzerinde şu anda çalışılıyor.” ifadelerini kullandı.

Türkiye ile F-35 programının bu durumla karşı karşıya kalmasının üzücü olduğunu belirten Summers, “Bakanlık kritik teknolojimizin üretiminde yapılan ortak yatırımları korumak için tedbir amaçlı bu adımı atıyor.” değerlendirmesini yaptı.

Sözcü, açıklamasına şöyle devam etti:

“Türkiye ile bu önemli konudaki diyaloğumuz devam etmekte. Ancak Türkiye S-400 teslimatından vazgeçene kadar ABD, Türkiye’nin F-35'lerinin operasyonel kabiliyetlerine ilişkin sevkiyat ve faaliyetleri askıya almıştır. Türkiye S-400'leri alırsa F-35 programına katılımı riske girecektir.”

Geçen hafta ABD Senatosuna, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri aldığı gerekçesiyle Türkiye'ye F-35 savaş uçaklarının transferlerinin durdurulmasını öngören yasa tasarısı sunulmuştu.

F-35 bakımı için gerekli herhangi bir fikri mülkiyet ve verinin verilmemesinin talep edildiği tasarıyla bu uçaklarla ilgili Türkiye'de herhangi bir depolama tesisinin kurulmaması da isteniyordu.

Tasarıda, Türkiye’nin S-400 sistemlerini teslim almasının Amerika Düşmanlarına Yaptırımla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) kapsamına girdiğine işaret edilerek "Böyle bir alım NATO ittifakının birliğini tehlikeye atar." ifadeleri kullanılmıştı.

Kongre daha önce de 2019 savunma bütçesine ilişkin yasasına Türkiye’nin F-35 uçaklarını ABD’den götürmesi konusunda Savunma Bakanlığından Türkiye hakkında rapor istemişti.

Bakanlık raporu geçen yıl kasım ayında teslim etmişti ancak Kongre bu sefer geçici bütçeye bir madde ekleyerek Pentagon’dan Türkiye’nin S-400 konusundaki duruşu ve ABD’nin aralık ayında önerdiği Patriot sistemlerine ilişkin teklifle ilgili bir rapor istemiş ve kasım ayına kadar Türkiye’ye bu uçakların transfer edilmemesini talep etmişti.

Türkiye, iki F-35 uçağının mülkiyetini geçen haziran ayında teslim almıştı. Halihazırda ABD'nin Arizona eyaletindeki Luke Hava Üssü'nde konuşlu uçakların Türkiye’ye kasım ayında gönderilmesi planlanıyor. Türkiye’nin iki F-35 uçağının daha mülkiyetini gelecek haftalarda alması bekleniyordu.