İstanbul Üniversitesi kuzuya renk kattı

Özlem Konur Usta

Türkiye'nin ilk transgenik kuzusu Çimen dünyaya geldi. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sema Birler başkanlığındaki ekip, üç anneden elde edilen embriyolara denizanası geni transfer etti. Gen transferi yapılan embriyolar, tekrar annelere nakledildi. Araştırmacılar, 23 Kasım 2013'de doğan 5 yavrudan birinin transgenik olduğunu açıkladı. Prof. Dr. Sema Birler, çalışmanın özellikle diyabet, kanser, Alzheimer gibi hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaç üretiminde önemli bir aşama olduğunu söyledi.

İlaç üretiminde maliyet düşüyor

Erkek kuzu Çimen'in özellikle burun, ağız ve tırnakları florasan ışığın altında yeşil renk alıyor. Araştırmacılardan Prof. Dr. Serhat Pabuccuoğlu bunun nedenini Aydınlık'a anlattı: “Deniz dibinde yaşayan canlılar, floresan ışığında yeşil ışıma gösteriyor. Bu gen, memeli hayvanlarda yok. Bütün dünya bu geni kullanıyor. Böylece ayrıntılı testler yapmamıza gerek kalmadan gen transferinin başarıya ulaştığını görebiliyoruz.”

Asıl amaç transgenik olarak üretilen hayvanın sütünden ilaç yapmak. İstanbul Üniversitesi, bu yolda ilk adımı geçen Temmuz ayında transgenik tavşan üreterek attı. Haziran ayında yapılan çalışmada hem tavşanlardan hem de koyunlardan elde edilen embriyolara gen transferi yapılmıştı. Temmuz ayında doğan tavşanlardan sonra kuzularda da başarı elde edildi. Bundan sonraki aşamada ilaç üretiminde kullanılan protein geni kuzulara transfer edilecek. Transgenik koyunun sütü izole edilerek ilaç üretilecek. Avrupa İlaç Dairesi, 2006 yılında dünyada ilk kez, keçi sütünden bu yolla üretilen bir ilaca onay verdi. İkinci ilaç 2009 yılında tavşan sütünden elde edildi. İlaç üretiminde maliyet bu yolla düşürülebiliyor.

'Yurtdışından ithal etmeyeceğiz'

Prof. Dr. Serhat Pabuccuoğlu, transgenik hayvandan ilaç üretmek için önlerinde en az 3 yıllık bir süreç olduğunu anlattı. Prof. Dr. Pabuccuoğlu, bunun da ancak yatırım yapılması ve yoğun çalışmayla gerçekleşebileceğini sözlerine ekledi.

Prof. Dr. Sema Birler de, “Çalışmamız sonucu doğan transgenik kuzu bir sonraki aşamada sütünden ilaç elde edebileceğimiz yeni transgenik kuzular üretebilmemiz için önemli bir basamak. Ülkemizde üretilmeyen bu ilaçları yurtdışından ithal ediyoruz. Bu aşamada transgenik teknolojinin çalıştığını görmüş olduk. Amacımız transgenik teknoloji ile ilaç üretmek ve uygun formda olduğunu kanıtlayarak bu ilacı, ilaç sanayiine bir ürün olarak sunabilmek” diye konuştu.

Çalışmada Hawaii Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi, Dicle Üniversitesi'nde biliminsanları da yer aldı.

Aydınlık