Amerikan dumanına bir yılda 550 milyon dolar ödedik!

TÜİK verilerine göre Türkiye'nin imalat sanayiindeki yabancı kontrol oranı sıralamasında tütün ürünleri yüzde 89'la ilk sıraya yerleşti. 2008 yılında TEKEL'in özelleştirilmesiyle başlayan sürecin ardından hızla kan kaybeden Türk tütüncülüğü üretimde adeta dibe vururken, Amerikan blend sigaralar için 2014 yılında 90 bin ton tütün ithal eden Türkiye 550 milyon dolar ödeyerek tütünde net ithalatçı ülke pozisyonuna geçti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2013 yılına ait Yabancı Kontrollü Girişim İstatistiklerini yayınladı. Buna göre Türkiye'de üretim değerine göre 2013 yılı sanayi ve hizmet girişimlerindeki yabancı kontrol oranı yüzde 13 olarak gerçekleşti. Türkiye'deki üretimi kontrol eden ülkelerin başında yüzde 2,3'le Almanya gelirken ABD ve Fransa bu ülkeyi takip ediyor.

TÜTÜNÜN YÜZDE 90'I YABANCILARIN KONTROLÜNDE

Yabancılar tarafından kontrol edilen imalat sanayinin başında tütün ürünleri yer aldı. 2008 yılında TEKEL'in 'British American Tobacco' şirketine satılmasının ardından hızla kan kaybeden Türk tütüncülüğünün kısa süre içerisinde yabancıların tekeline girdiğinin gözler önüne serildiği TÜİK verilerine göre tütün ürünleri imalatının yüzde 89,3’ü yabancılar tarafından kontrol ediliyor.

TÜTÜN, OTOMOTİV VE ECZACILIK YABANCILARIN TEKELİNDE

İmalat sanayindeki yabancı kontrollü üretimin, orta-yüksek teknolojiye sahip alt sektörlerde yoğunlaştığı kaydedilen TÜİK verilerine göre, imalat sanayindeki alt sektörlerdeki yabancı kontrol oranı tütün ürünlerinin ardından yüzde 45 ile motorlu kara taşıtı ikinci, yüzde 42'lik oranla eczacılık ürünleri ise üçüncü sırada yer aldı.

TÜTÜN ÜRETİMİ 12 YILDA 580 BİN TONDAN 88 BİN TONA DÜŞTÜ

Türkiye'nin tütün üretimine ilişkin bir açıklama yapan Tütün Eksperleri Derneği Başkanı Yaşar Turan Gülümser ise Türk tütüncülüğünün kan kaybettiğine dikkat çekerek, "2000’li yılların başında Ege’de 300 bin üretici 110 bin ton, Türkiye genelinde ise 580 bin üretici 196 bin ton tütün üretirken 2013 ürün yılında bu rakam Ege’de 58 bin üretici 68 bin tona, Türkiye genelinde ise 81 bin 800 üretici 88 bin tona düştü. 2014 ürün yılında ise Ege’de 43 bin üreticinin 48 bin ton, Türkiye toplamında ise 65 bin üreticinin 68 bin ton tütün üretmesi bekleniyor" dedi.

2014'TE 90 BİN TON TÜTÜNE 550 MİLYON DOLAR ÖDEDİK

Türkiye’de 2014 yılında 525 milyon dolar bedelle yaklaşık 70 milyon kilogram tütünün ihraç edildiğini hatırlatan Yaşar Turan Gülümser, buna karşın, 2002’den itibaren Türkiye’de üretilmeye başlanan Amerikan blend sigaralar için 55 bin 800 ton ile başlayan tütün ithalatının, 2014’te rekor kırarak yaklaşık 90 bin tona ulaştığını ve 550 milyon dolar ödendiğini söyledi. 2002’den bu yana tütün ithalatındaki artışın yüzde 61’e ulaştığını belirten Gülümser, "Yıllarca ülkemizin en önemli ihraç kalemlerinden biri olan tütün, 2012 yılında bu üstünlüğünü yitirerek tütün ticaretinde net ithalatçı ülke pozisyonuna geçiş yapmıştır" diye konuştu.

YUNANİSTAN VE BULGARİSTAN SİGARA FİRMALARINI ZORLUYOR

Özellikle oryantal tütün üreticisi rakip ülkeler Yunanistan, Bulgaristan ve Makedonya’da hükümet ve ilgili makamların sigara firmalarına yaptıkları dayatmalar sonucunda söz konusu ülkelerin pazar paylarını koruduğunu anımsatan Gülümser, bulunduğumuz coğrafyada Lübnan’da da tütün üretiminin devlet tarafından desteklendiğini ve sigara üreticisi firmaların sattıkları sigaralarda yer alan tütün miktarı kadar tütünü, Lübnan’dan satın almaya zorunlu tutulduğunu kaydetti. Türkiye’nin ise bölgesinde en büyük yaprak tütün üreticisi olmasının yanı sıra sigara firmaları için tüketim potansiyeli olarak dünyanın en cazip pazarlarından birisi olduğunu, ancak bu gücünü kullanamadığını ifade eden Gülümser, söz konusu ülkelerdeki uygulamaların Türkiye’de de hayata geçirilmesinin yerli tütün üretiminde dikkate değer bir katkı sağlayacağını söyledi.

ÜRETİMDEN KOPARILAN ÇİFTÇİLER MADENDE CAN VERDİ

Tütün üretiminin yoğun olduğu EGE Bölgesi'nde üretimden koparılan çiftçilerin Soma örneğinde olduğu gibi ucuz ve niteliksiz işgücü olarak madenciliğe yönelmesi, özelleştirmelerin sosyal maliyetini de ortaya koyuyor. Dünyaca ünlü Şark tütününü yerine Amerikan tütününün dayatılmasının ardından TEKEL'in özelleştirilmesiyle neo-liberal politikalara kurban edilen on binlerce tütün üreticisi Somalı madencilerle benzer bir kaderi paylaşıyor.

gt m14e2a40a413b5176 adP adO" style="font-size: 12.8000001907349px; direction: ltr; margin: 5px 15px 0px 0px; padding-bottom: 5px; position: relative; color: rgb(34, 34, 34); font-family: arial, sans-serif;">

Yusuf Yavuz

ulusalkanal.com.tr