Bakanlık, elektrik kesintilerinin gerçek nedenini saklıyor

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı Ali Ekber Çakar, sanayide ve yaşamda ciddi sorunlara yol açan elektrik kesintileriyle ilgili açıklamaların gerçeği yansıtmadığını ileri sürdü.

Ali Ekber Çakar, yaptığı açıklamada, geçen hafta yaşanan elektrik kesintilerinin gündelik yaşamı aksatan, yaşam kalitesini düşüren, ciddi ekonomik kayıplara yol açan ve bazı yerlerde hala devam eden elektrik kesintilerinin soğuk hava şartlarından dolayı iletim şebekesinde yaşanan arızalarla açıklanamayacağını belirtti.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın, sorunun temelinde yatan nedenleri sakladığını öne süren Çakar, sorunun BOTAŞ'ın soğuk hava nedeniyle ısınma amaçlı doğalgazı artırıp elektrik üretimindeki payı yüzde 38'e ulaşan doğalgazı azaltarak kesmesinden kaynaklandığını açıkladı.

Bölgede üç santralin üretiminin durduğunu vurgulayan Çakar, diğer santrallerde üretilen elektriğin ihtiyacı karşılamaması nedeniyle planlı kesintiler uygulandığına işaret etti ve ekledi:

"Bu gelişmeleri, yoğun kış şartları nedeniyle iletim şebekesinde yaşanan arızalar izlemiş, elektrik kesintisi nedeniyle doğal gaz yakıtlı kazan ve kombiler de çalışmayınca insanlar konut ve işyerlerinde soğuk ve karanlıkla karşı karşıya kalmış, aydınlatılamayan işyerleri kapanmış, fabrikalarda üretim ve milyonlarca liralık üretim kaybı oldu."

Çakar, sıkıntının neden olduğunu açıklarken 2002'den bugüne, birincil enerji arzında yerli kaynakların payı yüzde 31.6'dan yüzde 24'e gerilediğini ve enerjide dışa bağımlılık oranının yüzde 76'ya ulaştığına dikkat çekti.

Çakar, 14 yıldır hükümette olan iktidarı olumsuz kış koşullarından şikayet etmeyi, tüketim çılgınlığını bir kenara bırakıp, gerçeklerle yüzleşmeye çağırarak, "Enerji yönetimini toplum çıkarı doğrultusunda enerji politikalarının uygulanması için odamızın, TMMOB'ye bağlı diğer mühendis odalarının ve TMMOB'nin önerilerini dinlemeye, anlamaya, kavramaya, uygulamaya çağırıyoruz" dedi.

Çakar, yapılması gerekenlerle ilgili olarak da şu önerileri sıraladı:

"1. Soğuk kış günlerinde kentsel gaz tüketiminin arttığı göz önüne alınarak, santralların gazını kesmek yerine, şebekeye verilecek gaz miktarında artışa imkan verecek olan doğal gaz depolama ve sıvılaştırılmış gaz terminali yatırımları hızla sonuçlandırılmalıdır.

2. Elektrik ihtiyacını karşılamada bugüne kadar akla ilk gelen yol olan çok sayıda yeni elektrik tesisi kurma yöntemi yerine, yıllardır yenilenmesi ihmal edilen santrallarda ciddi bakım, onarım, iyileştirme çalışmaları hızlı bir şekilde yapılmalıdır.

3. Mevcut santralların arıza ve arıza dışı nedenlerle kullanılamayan kapasitesi, santrallarda iyileştirme yatırımları, kestirimci ve planlı bakım onarım uygulanması vb. yöntemlerle devreye alınmalıdır.

4. Üretimde tüm santralların çalışma, üretim, arıza ve arıza dışı duruşları sürekli ve anlık olarak takip eden, farklı optimizasyon varsayımlarına göre canlı olarak değerlendirip raporlayabilen bir sistem, tesis edilmelidir.

5. Mevcut elektrik iletim şebekesinin, mevsimsel, aylık hatta günlük olası olumsuz şartlarda da; sorunsuz ve devre dışı kalmadan işletilebilmesi için değişik alternatifler öngören etüt ve planlamalar yapılmalıdır.

6. Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre 2005-2015 döneminde Avrupa'da enerji yoğunluğu yüzde 16 azalırken, ülkemizde yüzde 7 artmıştır. Enerji yoğunluğunun düşürülmesine çalışılmalıdır.

7. Bütün bu önlem ve uygulamalarla karşılanamayan elektrik ihtiyacı için başta rüzgar, güneş, jeotermal olmak üzere yenilenebilir kaynaklara dayalı yatırımlar, toplum çıkarları gözetilerek yapılmalıdır.

8. ETKB ve EPDK yönetimi, genellikle Odamızın, diğer mühendis odalarının, TMMOB'nin söylediklerini dinlemeye, anlamaya ihtiyaç duymadan ön yargıyla yaklaşıyor."