Çin'in yeniden BM'ye yeniden girişinin 50. yılı

Pekin'de Çin Halk Cumhuriyeti'nin (ÇHC), Birleşmiş Milletler'de (BM) Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilişinin 50. yıl dönümü anıldı.

Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Şi Jinping, yıl dönümü vesilesiyle düzenlenen konferansta yaptığı konuşmada, ÇHC'ye BM'de hakkı olan koltuğun geri verilişinin, Çin ve dünya açısından tarihi bir dönüm noktası olduğunu vurguladı.

Şi, ÇHC'nin BM'ye dönüşünün, dünya nüfusunun dörtte birine ulaşan Çin halkının uluslararası sahneye dönüşü anlamına geldiğini vurguladı:

- Çin halkı bu 50 yıl boyunca dünyanın farklı coğrafyalarındaki insanlarla dayanışma ve iş birliği içinde oldu ve uluslararası eşitlik ve adalet anlayışıyla dünya barışına ve kalkınmaya katkı sağladı.

Şi, Çin'in BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olarak sorumluluğunu yerine getirdiğini, BM Şartı'nın amaç ve ilkelerine sadık kaldığını ve BM'nin uluslararası ilişkilerdeki merkezi rolünü koruduğunu belirtti:

- Çin halkı bu 50 yılda BM otoritesini ve yaptırım gücünü savundu, çok taraflılık anlayışıyla hareket ederek Birleşmiş Milletler ile iş birliğini sürekli olarak derinleştirdi.

ÇİN'NİN YENİDEN BM'YE KABUL SÜRECİ

Çin ilk olarak 24 Ekim 1945'de İkinci Dünya Savası sırasında Birleşmiş Milletler'e kabul edildi.

İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da yönetimi ele alması ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine, Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının adada devam ettiğini iddia ederek bağımsızlık ilan etmişti.

Bu girişim Çin Halk Cumhuriyeti tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda Çin'i temsil etmişti.

Çin Cumhuriyeti, Kuzey Atlantik Paktı (NATO) ülkelerinin büyük bölümü tarafından Çin'in meşru temsilcisi olarak kabul edilmeyi sürdürürdü. Öte yandan Varşova Paktı ülkeleri, bağlantısız ülkeler ve İngiltere ile Hollanda başta olmak üzere bazı Batılı ülkeler, Çin anakarasını yöneten Çin Halk Cumhuriyeti'ni Çin'in meşru temsilcisi olarak tanımayı seçti.

"İki Çin" olarak adlandırılan bu dönem, sonraki yıllarda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesi ve 1971'de genel kurulda yapılan oylamada Çin Halk Cumhuriyeti'nin tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle yeniden Birleşmiş Milletler'e üye oldu.