Kars Çayı'nda korkunç kirlilik!

Kars halkı, Kars çayında yaşanan korkunç kirlilik nedeniyle tek bir canlının dahi yaşamadığından dert yanıyor. Yaklaşık 5 kilometre alanda gözlenen balık ölümlerinin nedeni olarak çevrede sayıları 40’a varan mandıraların yöresel tabirle ‘Şırat’ denilen peynir altı suları ile üniversitenin atıklarının Kars Çayı'na akıtmalarından kaynaklandığı ileri sürülüyor.

Kars Çayı'nda son üç gündür gözlenen balık ölümleri ise vatandaşları kara kara düşündürüyor. Çevre kirliliği nedeniyle çayda tek bir canlının yaşamasına ihtimal dahi veremeyen vatandaşlar, yetkililerin soruna yıllardır kayıtsız kaldıklarını ifade ediyor.

Balık ölümlerinin gözlendiği alanın ise peynir altı suyunun çaya bırakıldığı alan ile Tıp Fakültesi Hastanesi'nin de içerinde bulunduğu Kafkas Üniversitesi yerleşkesi içerinde olması ise akılları karıştırıyor. Yaptığımız incelemelerde ise peynir altı sularının Kars Çayı'na akıtıldığı alanın öte yanında ise tek bir balık ölüsüne rastlanmadığını gördük.

Kars Çayı’na akıtılan peynir altı sularının meydana getirdiği çevre felaketi, ünlü yazar Yaşar Kemal’in “Fırat Suyu Kan Akıyor, Baksana!” romanına konu olacak gibi ‘Şırat Suyu Kan Akıyor. Baksana’ şeklinde yetkililere iletilmek üzere bir sorun olarak karşımızda durmaya devam ediyor. Geçtiğimiz yıl sık sık Gazetemiz aracılığıyla da gündeme getirdiğimiz peynir altı sularının Kars Çayına akıtılması nedeniyle yaşanan çevre felaketine Kars halkı artık bir son verilmesini bekliyor.

PEYNİR ALTI SULARININ EKONOMİYE KAZANDIRILMASI DÜŞÜNÜLÜYORDU

Bilindiği gibi üç yıl önce ekonomiye kazandırılması planlanan peynir altı suları, ilgili kurumlar ve işletmeler tarafından elbirliği ile yıllardan beridir Kars Çayını katlediyor.

Kars Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren yaklaşık 40 kaşar peyniri imalatı yapan mandıranın Kars Çayına akıttıkları peynir altı suyu, özellikle yaz aylarında şehri adeta yaşanmaz hale getirmeye devam ediyor.

‘Kaşar’ denilince akla gelen Kars, kaşar peynirinin imalatı sırasında oluşan ve halk arasında ‘Şırat’ denilen peynir altı suyu, yaklaşık 10 kilometre uzaklıkta bulunan Kars Çayına işletmeler tarafından özel olarak yapılmış borularla akıtılıyor.

ŞEHRİ 14 KİLOMETRE DOLANIYOR

Yıllardan beridir özellikle yaz aylarında Çaya akıtılan peynir altı suyu, yaklaşık 14 kilometre boyunca dolanarak şehri terk ediyor. Peynir altı suyunun bu felaket yolculuğu ise güzergahı boyunca korkunç bir çevre kirliliğine neden oluyor. Dibine döküldüğü taktirde bir ağacı bile kurutabilen peynir altı suyu, Kars Çayını akla zarar bir şekilde kirletiyor. Zaman zaman da toplu balık ölümleri de yaşanıyor. Kars Çayının içinde barındırdığı bazı balık türleri ise adeta intihar eder gibi bayılarak sahillere vuruyor. Peynir altı suyunun akıtıldığı Erzurum - Kars yolundan Ardahan yönüne kadar pis koku nedeniyle adeta çaya yaklaşılmıyor. Peynir altı suyu çaya akıtıldıktan sonra ise etrafa yayılan dayanılmaz pis koku şehri terk edinceye kadar 14 kilometre yol kat ediyor. Peynir altı suyunun kirlettiği Kars Çayı Tarihi Kars Kalesini, tarihi dokuyu ve özellikle tabyaların bulunduğu bölge içerisinden de geçiyor. Aynı zamanda Belediyeye ait park ormanı ve Kars halkının sayfiye ve piknik alanı olan bölgeden de geçen Kars Çayı vatandaşları canından bezdiriyor.

AYDIN: “TAHLİL SONUÇLARI GELMEDEN BİR ŞEY SÖYLEMEK ZOR”

Öte yandan Kars Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Mahmut Aydın ise ekipleri ile birlikte balık ölümleri üzerine çalışmalar başlattıklarını söyledi.

Kafkas Üniversitesinden bir ekibin de çalışmalara katıldığını belirten Aydın, “Sudan numune aldık ve Bakanlığımıza göndereceğiz. Balık ölümlerinin neden kaynaklandığı konusunda şu an net bir şey söylemek mümkün değil. Ani sıcaklık değişiklikleri nedeniyle meydana gelen toplu ölümler olabilir. Henüz bilimsel bir veri elimizde yok. Peynir altı sularının da etkisi olabilir. Peynir altı suları her zaman özelikle Mayıs Ayının da peynir yapımlarının yoğun olduğu dönemlerde de çaya akıtılıyor. Daha önce de balık ölümleri gözlenmişti ama bu kadar yoğun değildi” dedi.

BÜTÜN ATIKLAR ÇAYA BAĞLANDI

Paşaçayır Mahallesi sakinlerinden Selahattin Teker ise 60 yaşında olduğunu ve çocukluğunda Kars Çayında su samuru, sazan ve çınar başta olmak üzere her türlü canlının yaşadığını belirterek “Bu çayda su samurları oynardı. Kafkas Üniversitesi, Şeker fabrikası ile birlikte Sanayinin kurulmasının arından bütün atıklar çaya bağlandı. Bunun yanı sıra mandıraların peynir altı suları da çaya akıtılıyor. Ama şu anda insanlar, ne hayvanların su içmesini bırakın canlı dahi yaşayamaz. Sizler aracılığıyla yetkililere sesleniyoruz. Hiç biri ilgilenmiyor. Her kim çayı bu hale soktuysa cezalandırılsın. Bu balıklar bir daha bu çayda yaşayabilir mi? Bu balıklar bir daha geri gelir mi?” şeklinde konuştu.

Özgür TUĞRUL / KARS