İran tarihinin zor yılı 2020

Trump yönetiminin siyasi ve ekonomik alandaki ''maksimum baskı'' politikasının zirve yaptığı yıl 2020 idi.

2020 yılı Washington yönetiminin İran'a karşı siyasi ve ekonomik baskılarına, terör eylemlerini de eklediği yıl oldu.

Tahran yönetimi 2020 yılına kötü başladı.

General Kasım Süleymani, 3 Ocak 2020'nin ilk saatlerinde ABD güçlerinin, Bağdat uluslararası havalimanına düzenlediği hava saldırısı sonucu şehit oldu.

Afganistan'dan Irak'a, Suriye'den Lübnan'a İran'ın bölgedeki askeri politikalarını belirleyen, ''yaşayan şehit'' olarak adlandırılan Kasım Süleymani'nin hayatını kaybetmesi Tahran yönetimini derinden sarstı.

Saldırıda General Süleymani, Haşdi Şabi yöneticisi el-Mühendis, İranlı subaylar ve Iraklı korumalarla birlikte toplamda 10 kişi hayatını kaybetti.

İran İslam Devrimi Lideri Ayetullah Hamaney başta olmak üzere, üst düzey İranlı yetkililer, ABD'den intikam alacaklarını açıkladı. ABD'nin haydutça eylemleri iki ülkeyi savaşın eşiğine getirdi.

İran, ABD'nin Devrim Muhafızları Ordusu'nu terör örgütü listesine almasına karşılık 7 Ocak'ta ABD Merkez Kuvvetleri CENTCOM'u terörist ilan etti.

Suikastin ardından, İran İslam Cumhuriyeti 3 günlük yas ilan etti, ülke tarihinin en kalabalık cenaze töreni Bağdat şehitleri için düzenlendi.

Şehit Süleymani'nin Kirman kentinde düzenlenen cenaze töreninde çıkan izdihamda, 56 kişi öldü. Cenaze töreni, izdiham nedeniyle iki kez ertelendi. Cenazenin defin işlemi 8 Ocak'ta sabah saatlerinde gerçekleşti.

İran Devrim Muhafızları Ordusu, 8 Ocak'ta Süleymani'nin öldürülmesine karşılık, ABD'nin Irak'ın Anbar vilayetinde bulunan Ayn el-Esed Hava Üssü'nü onlarca balistik füzeyle vurdu.

İran, saldırıda en az 80 ABD askerinin öldüğünü açıkladı. Pentagon ise 109 ABD askerine ''travmatik beyin hasarı'' teşhisi konulduğu ileri sürdü.

Gözler Washington Tahran gerilimine odaklanmışken, 8 Ocak saat 06.18'de Tahran İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı'ndan Ukrayna'ya gitmek üzere havalanan Ukrayna Hava Yollarına ait yolcu uçağı, kalkıştan kısa süre sonra düştü.

Uçakta bulunan 176 kişilik yolcu ve mürettebattan kurtulan olmadı.

İranlı yetkililer önce, düşüşün teknik arıza nedeniyle meydana geldiğini ve İran güvenlik güçlerinin füze ile vurduğu iddialarını reddetti.

11 Ocakta İran Genelkurmay Başkanlığı, yolcu uçağını yanlışlıkla düşürdüklerini açıkladı.

İran yaşananların şokunu henüz atlatamamışken küresel salgına dönüşen koronavirüsün ilk etkilediği ülkelerde biri oldu.

Küresel salgın, Trump yönetiminin Tahran'a karşı ''maksimum baskı'' plitikasından vazgeçirmedi. İran yaptırımlara rağmen küresel salgınla kendi imkanlar ile mücadele eden ilk ülke olarak da kayıtlara geçti.

2020 yılının son günlerine yaklaşırken ülkeden gelen yeni bir suikast haberi dikkatlerin yine Tahran'a yönelmesine neden oldu.

27 Kasım Cuma günü İran'ın nükleer programının mimarlarından ve aynı zamanda Savunma Bakanlığı Araştırma ve İnovasyon Kurumu Başkanı olan bilim insanı Muhsin Fahrizade, Tahran eyaletine bağlı Abserd bölgesinde aracına düzenlenen terör saldırısı sonucunda hayatını kaybetti.

İranlı yetkililer, suikastın faili olarak Tel Aviv yönetimini, azmettirici olarak da Washington'u sorumlu tutarak, intikam ve misilleme içerikli açıklamalar yaptı.

İran İslam Devrimi lideri Ayetullah Ali Hamaney, Fahrizade'nin öldürülmesiyle ilgili, ''Failler ve azmettiriciler kesin olarak cezalandırılmalıdır.'' ifadelerini kullandı.