Psikolojik deney Facebook'a pahalıya patladı!

Kullanıcılarına psikolojik test yapan facebook tazminat şoku yaşadı. Facebook psikolojik testlerden dolayı tazminat mı ödeyecek? Detaylar haberimizde...

689 bin kullanıcısı üzerinde psikolojik deney gerçekleştirerek içerik akışlarını kullanıcılardan habersiz bir şekilde değiştiren Facebook, deneyin ortaya çıkması üzerine özür diledi.

Proceedings of the National Academy of Science dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, Facebook psikolojik deney kapsamında yüz binlerce kullanıcının içerik akışı sayfasında değişiklik yaptı.

Facebook'un veri mühendisleri tarafından gerçekleştirilen deneyde, sosyal ağda dolaşan olumlu ve olumsuz etkilerin anlaşılmaya çalışıldığı ifade edildi. Deneydeki nihai amacın ise 'duygusal etkileşimlerin yayılması için gerekli olmayan insan etkileşimleri ve sözlü olmayan ifadelerin tespiti' olarak belirtildi.

Deneyde, sosyal ağı İngilizce olarak kullanan 689 bin kullanıcı tespit edildi. Kullanıcıların bir kısmının içerik akışından olumsuz, diğerlerinden de olumlu paylaşımlar çıkarıldı.

Analizlerde, değiştirilen duygusal içeriklerle bağlantılı değerlere sahip diğer içeriklerin göz ardı edilme olasılığı, yüzde 10 ile 90 arasında değişim gösterdi. Facebook, değiştirilen içeriklerin kullanıcıların arkadaşlarının listesinde bulunabildiğini, ayrıca mesajlaşmalara müdahale edilmediğini belirtti.

‘Sosyal medyada duyguların nasıl yayıldığını’ tespit etmeyi amaçlayan deneyde, kullanıcıların ekranında beliren reklamların sayısı ve fotoğrafların büyüklükleri de onlardan habersiz değiştirildi.

Büyük tepkiye neden oldu

Adam Kramer'in başını çektiği ekibin başında olduğu araştırmada, kullanıcıların paylaşımlarına yansıyan psikoloji de gözlemlendi. Sonuçlar, kullanıcıların ne kadar az olumsuz paylaşıma maruz kalırsa, olumlu paylaşımlarının da o kadar arttığını gösterdi.

Facebook, söz konusu deneyin 'Kullanım Şartları' altında belirtildiğini ve her üyenin bilgilerinin veri analizi, test, araştırma ve hizmet geliştirilmesi gibi amaçlar için kullanılmasını kabul ettiğini not düştü.

Ancak deneyin ortaya çıkarılmasının ardından Facebook’a karşı büyük bir tepki oluştu. The Verge sitesi, söz konusu şartların içerik akışı sayfasında değişiklik yapmayı içermediğine dikkat çekerken, kullanıcıların paylaşımları üzerinde farklı analizler yapılabiliyor olabileceğini belirtti.

Kramer, Pazar günü öğleden sonra Facebook blog sayfasından yaptığı açıklamada, “İnsanların neden endişeleri olduğunu anlıyorum. Ben ve raporu hazırlayan diğer yazarlar araştırmada anlatılanlar ve neden olduğu gerginlik nedeniyle özür diliyoruz” ifadesini kullandı.

Araştırma şirketi Gartner’ın analisti Brian Blau, ‘Facebook’un psikolojik deneyle sınırı aştığını’ ifade ederek, “Facebook yasa dışı bir şey yapmadı ancak bunu kullanıcılara doğru olacak şekilde de yapmadı” dedi.

New York Times, Facebook’un geri adım atmasına neden olan ‘veri manipülasyonunun’ Google ve Yahoo gibi şirketler tarafından da yapıldığını belirtti. Her iki şirket de kullanıcıların arama sonuçlarıyla etkileşimi ‘kullanıcı tecrübesini artırmak için’ analiz ettiklerini belirtmişti.

Olay ortaya çıktıktan sonra özür dileyen Facebook'un başı ABD Ticaret Komisyonu ile derde girecek gibi görünüyor zira deneyden rahatsız olan kullanıcılar, ABD Ticaret Komisyonu'nuna resmen başvurarak Facebook'u şikayet ettiler.

Electronic Privacy Information Center isimli sivil toplum örgütünün yaptığı başvuruda, Facebook'un etik dışı davrandığı gibi, kullanıcıların özel verilerinin izinsiz olarak araştırmada kullanılmasının yasalara aykırı olduğu vurgulanıyor. Üstelik, kullanıcılar üzerinde yapılan psikolojik deneyin 700 bin kullanıcının psikolojilerinde olumsuz etki bırakmış olduğunun araştırma sonuçlarında ortaya çıktığı da hatırlatılıyor. EPIC, 2012'de yapılan izinsiz deney için Facebook'a ceza verilmesini ve deneyde habersizce kullanılan insanlara tazminat ödenmesi gerektiğini savunuyor.(Al Jazeera)