Türkiye'nin kıyılarında işletme işgali! Kıyıların halka kapatılması yasal mı?

Anayasa’mıza göre kıyılar, devletin hüküm ve tasarrufu altında. Vatandaşın kıyılardan yararlanması engellenemez. Ancak böyle olmuyor. Plajlar, özel işletmeler tarafından kiralanıp, ücretsiz kullanımına kapatılıyor. Kimi otel işletmecileri ise kapattıkları plajlara sadece kendi müşterilerinin girmesine izin veriyor.

- Kıyı Kanunu’na göre ise, 5. ve 6. Maddelerinde kıyılardan herkesin eşit ve serbest şekilde yararlanması, kıyılarda herhangi bir bariyer oluşturacak çit tel örgü duvar gibi yapıların yapılamayacağını söyler bize yönetmelikler.

Özellikle Ege kıyılarındaki işgaller, yöre insanının büyük tepkisine neden oluyor. Datça, Çeşme ve Ayvalık’ta vatandaşlar sahillerde eylemler yapıyor, kıyıların ticarileştirilmesine tepki gösteriyor.

- Halk bu haklarını kullanmak istiyor. Çünkü denize ulaşamıyorlar, kıyıyı serbestçe kullanamıyorlar. Ve dolayısıyla da yasaların verdiği hakları, vatandaşın sonuna kadar kullanmasını bizle çevre mühendisleri olarak destekliyoruz.

İşletmeler vatandaşlardan çok yüksek fiyatlar talep ediyor. Girişler kişi başı 400 TL’den başlıyor ve bazı yerlerde 1000 TL’yi geçiyor. Birçoğunda ise içeride 1500 TL harcama zorunluluğu bulunuyor. Yetmezmiş gibi işletmeler, yönetmeliklerin öngördüğünden fazla alana şemsiye ve şezlong yerleştiriyor.

- Şezlonglar denize kadar girmiş durumda ve yapılar var, portatif de olsa yapılar var ve halk denize ulaşamıyor. Bunun için belli bir miktar ücret ödemek zorunda kalıyor. Bu eşitliği ortadan kaldırıyor. Dolayısıyla çok yasalara uygun olduğunu söyleyemeyiz.

İşletmeler sanki alan kendisininmiş gibi davranabiliyor. Ancak kıyılar devletindir... Peki yasaları hiçe sayan işletmelere karşı vatandaşlar neler yapmalı? Öncelikle hakları konusunda daha fazla bilgi sahibi olmalı.

- Böyle bir durumla karşılaştıkları zaman, halk, hem Anayasa’nın hem Kıyı Kanunu’nun verdiği hakları sonuna kadar kullanabilir. Herhangi bir özel sektörün böyle bir hakkı yok. Onların şezlonglarını kullanırsanız bir ücret ödeyebilirsiniz. Fakat kıyılardan halk istediği gibi ve istediği şekilde yararlanabilir. Yasal haklarını kullanabilir, mahkemeye başvurabilir.

Yaptıkları ihlaller denetlenmediği için işletmeler yaptırımsız kalıyor. Oysa bu durumu sürekli hale getiren işletmelere hem ceza hem de idari para cezası verilebiliyor.

- Kıyılarda yapılan turizm tesisleri de halkın kıyıya ulaşmasına engel oluyor. Dolayısıyla kıyılarımızı beton binalarla, turizm tesisleriyle halktan uzaklaştırıyoruz. Halkın erişimini engelliyoruz. Planlamalar yapılırken, halkın kullanımı da dikkate alınarak yapılması çok önemli.