Yemen'in Müdahalesi Ticareti Durdurdu! Avrupa Jet Yakıtında Türkiye'ye Döndü
Yemen'deki Husilerin Kızıldeniz'de yürüttüğü İsrail karşıtı harekât, etkilerini göstermeye başladı. 19 Kasım'dan bu yana 2 bin 128 gemi kanal geçişi yaparken, 55 gemi rotasını Ümit Burnu'na çevirmek zorunda kaldı.
Taşımacılığın aksamasıyla jet yakıtı krizi yaşamaya başlayan Avrupa ülkeleri Türkiye'ye yönelmeye başladı. ABD'nin Kızıldeniz deniz gücü misyonuna katılım çağrısına ilk yanıtsa Yunanistan'dan geldi.
Filistin direnişine Kızıldeniz'de operasyonlarıyla destek veren Yemen, İsrail ve müttefiklerini milyonlarca dolar zarar uğrattı. Yemen, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sona erene kadar Kızıldeniz'den geçen gemileri engelleyeceği konusunda uyarısını tekrarladı.
ABD, daha önce "bir avuç" diye tanımladığı Husiler'e karşı uluslararası bir koalisyon kurmak zorunda kaldı. Ancak bu koalisyon haberi sermaye güçlerinde istenilen etkiyi yaratmadı.
MSC, Maersk(MA ERSK), Hapag-Lloyd (HAPAG LOYIİD), CMA CGM ve Evergreen Marine gibi büyük nakliye şirketlerinin ardından İngiliz enerji devi BP, Kızıldeniz'deki tüm tanker trafiğini durdurma kararı aldı.
Husilerin operasyonlarının en büyük kaybedeni İsrail. İsrailli nakliye şirketleri piyasa değerlerinin yüzde 23'ünü kaybetti.
Süveyş Kanalı İdaresi tarafından yapılan açıklamaya göre, 19 Kasım'dan bu yana 2 bin 128 gemi kanal geçişi yaparken, 55 gemi rotasını Ümit Burnu'na çevirmek zorunda kaldı.
Süveyş Kanalı ve Kızıldeniz'den geçmek yerine Afrika'yı dolaşmak zorunda kalan şirketlerin rotasını uzatmasıyla mali yükü arttı. Rotası değiştirilen toplam kargo değerinin 35 milyar dolar olduğu açıklandı. Avrupa'daki nakliye şirketlerinin toplam maliyetinin ise yüzde 30 arttığı bildirildi.
Nitekim yüksek riskli bölgelerden geçişe ilişkin sigorta risk primlerinin de arttığı öğrenildi. Denizcilik şirketlerinin ödediği bu risk primi, aralık ayı başında bir geminin değerinin yüzde 0,07'si iken, son günlerde yüzde 0,7'ye yükseldi.
Krizin ardından petrol şirketleri, varil başına 1 dolar artışa gitti. Diğer yandan Avrupa Birliği ülkeleri, kriz nedeniyle jet yakıtı sıkıntısı çekmeye başladı.
SOCAR Aviation adlı jet yakıtı, Kızıldeniz ablukası nedeniyle AB ülkeleri tarafından en tercih edilir ürün haline geldi. SOCAR iştiraki olan STAR Rafineri tam kapasite üretime geçti. Şirket, AB ülkelerinin taleplerine yetişemez hale geldiğinden kapasite artırımına gidiyor.
Bu arada koalisyona destek çağrısı yapan ABD'ye yanıt Yunanistan'dan geldi. Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias, Yunanistan'ın Kızıldeniz'e fırkateyn göndereceğini duyurdu.
Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de Kızıldeniz'de ABD öncülüğündeki "ticari gemilerin güvenliğini sağlama" misyonuna destek vereceklerini açıkladı.
Avustralya, ABD öncülüğündeki misyonu desteklemek üzere 11 askeri personel yollayacağını ancak savaş gemisi veya uçak göndermeyeceğini açıkladı.