Nematodların İlgi Uyandırıcı Evrimi İle Tanışın! Bilim İnsanları 46.000 Önce Yaşamış Nematodu Canlandırdı

bilim insanları yaklaşık 20 yıldır yürüttükleri çalışma ile Sibirya'nın buzulları altındaki bölgelerde antik çağlara ait bir zamanlar yaşamış fosilleri topluyor. Fosillerin çözülüp hayata döndürülmesi konusunda tartışmalara neden olsa da bu küçük mikroorganizmalar bilim insanlarının deney konusu oldu. En son canlandırma deneylerinde, Rusya ve Almanya'dan bir genetik araştırmacı 46.000 yaşında olduğunu iddia ettikleri, daha önce keşfedilmemiş bir nematod türünü tespit etti. Bu şimdiye kadar bulunmuş en eski yaşam formudur.

Nematodlar Dünyanın En Eski Yaşam Formuna Sahipler

Bilim insanları P. kolymaensis adındaki mikroorganizmayı 2018 yılında ilk kez yeniden canlandırdığında yeni bir nematod türü olarak tanımamıştı. Yanlışlıkla 42.000 yıl önce yaşamış olan daha önceden tespit edilen başka bir türe ait olduğunu öne sürdüler.

Ancak son çalışmada, bu mikroskobik yuvarlak kurt çeşidinin ilk tanımlanmasını şüpheye düşüren anormallikler tespit edildi. Daha ileri analizler bunun tamamen farklı bir tür olduğunu ve daha önceki bir dönemde yaşamış olduğunu ortaya çıkardı.

Bilim insanı, yeni tanımlanan nematodu çevreleyen dondurularak kurutulmuş bitki maddesi üzerinde yapılan radyokarbon tarihleme testlerinin zaman diliminde değişikliğe yol açtığını açıkladı. P.kolymaensis'in tanıdık bir tür olduğu düşündüklerinden daha önce böyle bir test yapılmamıştı.

Nematodların İlginç Yaşam Formu Şaşırttı

Antik çağlarda yaşamış ve donmuş şekilde bulunan nematod türü çok uzun zaman geçmesine rağmen, askıya alınmış bir hayat formu durumundan zarar görmeden uyanma konusundaki etkileyici yeteneğini vurgulamaktadır.

Nematodlar gerçekten de gezegende bulunan en yaygın yaşam formlarından biridir. Toprakta veya suda yaşayabilirler. Çöllerden, tropikal ormanlardan, bataklıklardan, okyanus tabanlarından ve donmuş çorak arazilerden toplanan toprak veya tortu örneklerinde bol miktarda bulunurlar. Çoğu bakteri, mantar ve diğer mikroplarla beslenir, ancak birkaçı insanları veya hayvanları enfekte eden parazitler gibi davranma kapasitesine sahiptir.

Nematodlar, kendilerini donduran aşırı soğuktan veya kendilerini besleyecek suyun olmadığı aşırı kuru koşullardan dolayı strese girdiklerinde, kriptobiyoz olarak bilinen aşırı hareketsizlik durumuna gireceklerdir. Nematodların tüm biyolojik aktivitelerini durduracak ve yaşam konusunda uzun bir araya gireceklerdir. Ancak iklim değişikliği veya laboratuvarlardaki bilim insanlarının müdahalesi yoluyla çözüldüğünde veya yeniden sulandırıldığında nematodlar hayata geri dönecek ve kriptobiyoza girdiklerinden bu yana geçen sürenin dayanıklılıklarıyla hiçbir ilgisi yok gibi yaşamlarına devam edecekler.

Şu anda yaşayan milyonlarca nematod türü olmasına rağmen bugüne kadar yalnızca birkaç binini tespit edilebildiler. Yani P. kolymaensis'in daha önce tanımlanmamış olması onun şu anda yeryüzünde yaşamadığı anlamına gelmiyor.

Nematodların C. elegans'ın dauer larvası olarak bilinen özel bir formu, donma sıcaklıklarına maruz kaldığında başarılı bir şekilde kriptobiyoza geçebilmesi için trehaloz olarak bilinen bir şekeri işlemesi gerektiğini göstermiştir. Trehaloz, nematodların toprakta yaşarken yediği bakteri ve mantarlarda bulunur ve yapılan araştırmalar, bu şeker türünün yüksek ısıya, kuraklığa, tuzlu suya veya yoğun UV ışınlarına maruz kalan canlı hücrelerin korunmasına yardımcı olduğunu göstermiştir.

P. kolymaensis'in  varlığını ortaya koyan yeni çalışmada  genetik araştırmacılar, bu eski türün kriptobiyoza girebilmesi için bol miktarda trehaloz kaynağına sahip olması gerektiğini keşfetti. Günümüzde yaşayan milyonlarca farklı nematod türünü yaratan tüm genetik mutasyonlara rağmen, evrimsel süreçlerin, nematodun donmuş canlılık durumuna ulaşma kapasitesini on binlerce yıl boyunca koruduğu açıktır.