Dünya'nın Manyetik Alanı Bozuldu! Dünya'nın Kutupları Tersine Dönebilir

Dünyanın jeolojik geçmişine bakıldığında, manyetik alan değişimlerinin ortalama olarak her 200.000 ila 300.000 yılda bir meydana geldiği görülmektedir. Toplam geri dönüşün son kaydı göz önüne alındığında 780.100 yıl civarındaydı. bir başkası için geciktik. Ancak bazı bilim insanları, değişiminin her zaman yakın bir zamanda gerçekleşmeyeceği görüşünde.

Son kutup değişiminden bu yana olaylar çok daha kısa sürdü; 41.000 yıl önce gerçekleşen geçici bir değişiklik, kutupların 250 yıl boyunca tersine dönmesine ve ardından bugünkü haline dönmesine neden oldu. 

Kutuplardaki Değişimin Nedeni Anlaşılmıyor

Dünyanın manyetik alanı, erimiş demirin dış çekirdeğinin dönmesiyle üretilir. Çekirdek yavaş yavaş soğuyor ve bu da dış çekirdekte konveksiyon nedeniyle kaynayan bir kazan gibi hareket yaratıyor. Ancak bu hareket, kaynayan bir kazandan farklı olarak, elektromıknatıstaki gibi hareketli yükler sayesinde bir manyetik alanın oluşturulduğu bir dinamodur. Manyetik alanın yalnızca yüzde 1'i gezegenimizin iç kısmından kaçıyor ve yüzeyde gözlemlenebilir hale geliyor.

En çok desteklenen kutupların tersine dönmesi açıklaması, erimiş demirin hareket ederken karşılaştığı türbülansla ilgilidir. Bu kaosun bir rol oynaması muhtemeldir, ancak bunun tam olarak nasıl gerçekleştiği hala bir sırdır.

Kutupların Tersine Dönmesi Tehlikeli Mi?

Manyetik kutupların tersine dönmesi korkutucu gelebilir ama tehlikeli olacak mı? Aslında pek değil (bazı uyarılarla). Kutup ters çevirme veya teknik açıdan jeomanyetik tersinme, gezegenimizin tarihi boyunca oldukça yaygındır. Hayat, yaşananlara rağmen hayatta kaldı ve gelişti. Kitlesel bir yok oluş ya da başka bir küresel felaket olmayacak.

Fosil kayıtlarından elde edilen kanıtlar, kutupların yer değiştirmesi sonucunda canlıların zarar görmediğini göstermektedir. Ayrıca bu dönüşümün daha fazla depreme, volkanik patlamaya veya iklimde dramatik değişikliklere yol açtığına dair bir iddia da yok. Yaşam ve gezegen bildiğimiz haliyle devam edecek.

Ancak günümüz teknolojisine dair bir soru işareti var. Gezegenimizin manyetik alanı bizi güneş rüzgârından gelen yüklü parçacıklara karşı korur. Bu, özellikle enerjik parçacıkların normalden daha yüksek bir akışının olduğu güneş fırtınaları sırasında önemlidir. Bunlar yine bizim için çoğunlukla zararsızdır ancak teknolojimiz için yıkıcı olabilirler.

Böyle bir senaryoyu değerlendirmek için elimizde fazla bir şey yok. En iyi örnek, 1859'da meydana gelen güçlü bir jeomanyetik fırtına olan Carrington olayı olabilir. Fırtına o kadar güçlüydü ki, Kuzey Yarımküre'de Karayipler'e kadar auroralar görülebiliyordu. Telgraf sistemleri arızalandı ve bazı durumlarda operatörlere elektrik şoku verildi. 

Öte yandan bazı telgraf operatörleri sistemi elektrik olmadan da çalıştırabiliyordu. Bugün böyle bir fırtına olsa, hasar çok daha büyük olabilir. Böyle bir hasarın tahmini maliyeti trilyonlarca dolar olacaktır. Ancak bu gibi zarar verici olaylar kuraldan çok istisnadır.

Manyetik Kutupların Değişmesi

Manyetik kutupların değişmesi, Dünya'nın artık manyetik alana sahip olmayacağı anlamına gelmiyor. Bunu bir pusula ile çözelim. Şu anda pusulanızda kuzeyi gösteren küçük, kırmızı bir ok var. Tam jeomanyetik tersinme gerçekleştiğinde ok güneyi gösterecektir. 

Ancak bu iki olay arasında, birden fazla kutbun aynı anda oluşabileceği, pusulanızın ve hatta manyetik alanı yön bulmak için kullanan hayvanların bile karışabileceği kaotik bir dönem vardır. Bu karmaşık bir dönem ve alanın gücü şu anda olduğundan yüzde 20'ye kadar daha düşük olabilir.

Ayrıca bu dönüşüm bir gecede gerçekleşmez. Geri dönüş sırasındaki kaotik dönem binlerce yıl, bazı nadir durumlarda ise en azından birkaç yüz yıl sürebilir. Ve bazen manyetik alan tersine dönmeye yaklaşır ve sonra geri döner.